Uzaktan eğitimin görme engellilerin problem çözüm sürecine yansımalarının incelenmesi: Düşünme yapıları bağlamında matematiksel iletişim

Abstract

Görme engelliler günlük hayatları ile matematik arasındaki ilişkiyi ve problem çözmeyi kalan duyuları, yetenekleri, bilişim teknolojileri ile kurmaya çalışmakla birlikte mevcut görme becerilerinin artırılmasından da faydalanarak matematiksel kavramları anlamaya çalışmaktadır. Bilişim teknolojilerindeki gelişmeler, eğitimde sınırları ortadan kaldırarak uzaktan eğitim teknolojisi ile görme engellilere eğitimde fırsat ve imkân eşitliği sunmaktadır. Çalışmada bilişim teknolojileri aracılığıyla uzaktan eğitim sürecinde görme engelli öğrencilerin erişilebilir matematiksel elektronik metin ile sunulan matematiksel problemleri çözüm performansları ve süreçleri düşünme yapıları ve matematiksel iletişim süreçleri bağlamında incelenmiştir.Amacına uygun olarak, araştırmada nitel-yorumlayıcı yaklaşımı ve modeli olarak durum deseni kullanılmıştır. Araştırma da geçen matematiksel problemler cebir (simgesel ve sözel) ve geometrik problemlerden oluşmaktadır. Katılımcılar, olasılıksız örnekleme yöntemlerinden amaçlı örnekleme tekniği ile belirlenmiş olup 2015-2016 eğitim-öğretim yılında, uzaktan matematik eğitimine kayıtlı 16-30 yaş aralığındaki 15 görme engelli öğrenciden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak geçerliliği ve güvenirliği sağlanan Matematiksel Süreç Aracı ve Cebir ve Geometri Testi kullanılmıştır. Matematiksel düşünme yapıları ile cebir ve geometri testinde sergiledikleri yazılı performansa göre seçilen görme engelli öğrenciler ile online görüşme üzerinden yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen veriler, betimsel istatistik ve içerik analizi yöntemlerinden faydalanılarak analiz edilmiş ve yorumlanmıştır.Verilerin analizi sonucunda görme engelli öğrencilerin matematiksel problem çözme performanslarının problem türlerine göre farklılaştığı gibi, bireysel farklılık olarak da görme engelli öğrencilerin matematiksel düşünme yapısına göre de farklılaşmaktadır. Farklı problem türlerine (simgesel-sözel-geometrik) göre görme engelli öğrencilerin en yüksek performansı sözel testte sergiledikleri görülmüştür. Erişilebilir matematiksel elektronik metin (E-MEM) aracılığıyla sunulan sözel ve geometrik problemleri çözüm süreci ve performansında kullanılan okuma-yazma ve dinleme-konuşma şeklindeki matematiksel iletişim süreçleri arasında belirgin bir fark olmadığı gözlemlenmiştir. Simgesel teste ait uzun ve karmaşık olan doğrusal gösterimli sorularda metinden okuma [TTS] teknolojileri okuma-yazma şeklindeki matematiksel iletişim süreçlerini güçleştirmektedir. Geometrik testte her iki iletişim sürecinde dokunsal tanımaya bağlı haptik imgelerin kullanım performansının cebirsel yaklaşıma göre düşük olmasında görme engelli öğrencilerin şekilli sorulardan muaf tutulması etki ettiği sonuçlarına ulaşılmıştır. Görme engelli öğrencilerin matematiksel problemleri çözüm sürecinde kullandıkları farklı çözüm yaklaşımlarını düşünme yapıları ile uyumlu olarak tercih ettiği gözlemlenmiştir.

Visually handicapped individuals not only try to establish relationship between their lives and mathematics and to solve problems via their senses, abilities and information technologies; but they also try to do understand mathematical conceptions by getting use of increase in their existing sight abilities. Developments in information technologies present equality of opportunity to visually handicapped individuals via distance education technologies which remove the borders in education. In this study, the performances and processes of visually handicapped students in solving mathematical problems given through accessible mathematical electronic text during distance education via information technologies were examined in terms of their thinking structures and their mathematical communication processes.In order meet the purpose of the study, case design was used as qualitative-interpretive approach and model. The mathematical problems in the research consisted of algebraic (symbolic and verbal) and geometric problems. The participants were determined through purpose sampling technique that is one of the improbable sampling methods; and the study consists of 15 visually disabled students aged between 16 and 30 who are enrolled to distance mathematics education in 2015-2016 school year. Mathematical Process Tool and Algebra and Geometry Test were used as data collection tools. The visually disabled students selected according to their mathematical thinking structures and their exam performances in algebra and geometry test were communicated online through semi-configured conversations. Obtained data were analyzed and interpreted making use of descriptive statistics and content analysis methods. As a result of the data analysis it is seen that the performances of the visually disabled students in solving mathematical problems became different in accordance with problem types, and they became different according to the mathematical thinking structures of the visually disabled students in terms of personal difference. It was seen that the visually disabled students showed the best performance in verbal test among different problem types (symbolic-verbal-geometric). It was observed that there was not any outstanding difference between mathematical communication processes in reading-writing and listening-speaking which were used in the problem-solving process and performance of verbal and geometric problems given via accessible mathematical electronic text (e-Text). In long and complex linear viewed questions of the symbolic test, text to speech (TTS) technologies complicate the mathematical communication processes in reading-writing. In the geometric test, it was found that the use performance of haptic images allied with tactile recognition in both communication processes is low compared to the algebraic approach because of the impact that the visually disabled students were kept exempt from shaped questions. It was observed that the visually disabled students prioritize different problem-solving approaches used in the solution process of mathematical problems in accordance with their thinking structures.