Evli kadınların psikolojik istismar profillerinin toplumsal cinsiyet algıları ve spiritüel iyi oluşları açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada evli kadınların toplumsal cinsiyet algıları ile spiritüel iyi oluşlarının psikolojik istismar profillerini ne düzeyde yordadığı incelenmiştir. Çalışmanın örneklemini birlikteliği halen devam eden ve boşanma davası aşamasında olan 306 kadın oluşturmaktadır. Araştırmada ayrıca kadınların toplumsal cinsiyet algıları, spiritüel iyi oluşları ve psikolojik istismar profilleri bazı demografik değişkenlere göre incelenmiştir. Araştırmada veri toplama araçları olarak Duyan ve Altınova (2013) tarafından geliştirilen Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği, Ekşi ve Kardaş (2017) tarafından geliştirilen Spiritüel İyi Oluş Ölçeği ve Sackett ve Saunders (1999) tarafından geliştirilen ve Boyacıoğlu, Erdugan ve Uysal (2016) tarafından Türkçe‟ye uyarlanan Psikolojik İstismar Profili ölçeği ile araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu kullanılmıştır.Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma örneklemi kartopu ve kolay örnekleme yoluyla belirlenmiştir. Araştırmada; betimsel analizler, bağımsız grup t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson Çarpım Moment Korelasyon analizi Doğrusal Regresyon analizi ve Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) uygulanmıştır. Elde edilen veriler bilgisayarda `SPSS for Windows 24.0` ve `AMOS` programında çözümlenmiş, manidarlıklar minimum p<,05 düzeyinde sınanmış, diğer manidarlık düzeyleri ayrıca belirtilmiş ve ulaşılan bulgular araştırmanın amaçlarına uygun olarak tablolar halinde sunulmuştur.Araştırma sonucunda; toplumsal cinsiyet algısı ile spiritüel iyi oluş arasında pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişkinin bulunduğu, toplumsal cinsiyet algısı ile aşkınlık arasında negatif yönde, uyum puanları arasında pozitif yönde, toplumsal cinsiyet algısı ile anomi puanları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Toplumsal cinsiyet algısı ile psikolojik istismar profili arasında negatif yönde düşük düzeyde, toplumsal cinsiyet algısı ile kıskançlıkla kontrol arasında negatif yönde; toplumsal cinsiyet algısı ile ihmal etme puanları arasında negatif yönde; toplumsal cinsiyet algısı ile alay etme puanları arasında negatif yönde; toplumsal cinsiyet algısı ile davranış eleştiri arasında negatif yönde anlamlı bir ilişkibulunmaktadır. Spiritüel iyi oluş ile psikolojik istismar profili açısından istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Toplumsal cinsiyet algısı ile psikolojik istismar profili arasında yapılan doğrusal regresyon analizi sonrasında psikolojik istismar profiline ait varyansın %12,7‟sinin toplumsal cinsiyet algısı ile açıklanmakta olduğu bulgusu elde edilmiştir.Yapılan yapısal eşitlik modeline göre kadınların toplumsal cinsiyet algıları psikolojik istismar profillerini yordamaktadır. Spiritüel iyi oluşları toplumsal cinsiyet algıları ile pozitif ilişkili olup psikolojik istismar profilleri istatistiksel açıdan anlamlı ilişki bulunmamıştır.

In this study, it was investigated to what extent gender perceptions and spiritual well-being of married women were predicted psychological abuse profile. The sample of the study is composed of 306 women who are still together and who are in the process of divorce. The research also examined the perceptions of gender perceptions, spiritual well being and psychological abuse profiles of women according to some demographic variables. The Gender Perception Scale developed by Duyan and Altınova (2013) and Spiritual Well-being Scale developed by Ekşi and Kardaş (2017) and Psychological Abuse Profile developed by Sackett and Saunders (1999); adapted to Turkish by Boyacioglu, Erdugan and Uysal (2016) and the personal information form prepared by the research were used. Relational search model was used in the research. The research sample was determined by snowball and easy sampling. In the study; descriptive analysis, independent group t test, one way analysis of variance (ANOVA), Pearson Product Moment Correlation analysis and Linear Regression analysis and Structural Equation Model (SEM). The results were analyzed on the computer under the `SPSS for Windows 24.0` program and `AMOS` and the scores were tested at a minimum p <.05 level. Other levels of significance were also specified and the findings were presented in tables for the purposes of the research.As a result of the research; we found that there is a meaningful relationship between gender and spiritual well-being at a low level, negative correlation between gender and transcendence, positive correlation between gender sensitivity and gender sensitivity, and negative correlation between gender and anomie scores. The negative relationship between gender perception and psychological abuse profile at low level, gender perception between jealousy and control; Negative between gender perception and neglect scores; Negative between gender perception and ridicule scores; there is a significant negative correlation between gender perception and behavioral criticism. There was no statistically significant relationship between spiritual well-being and psychological abuse profile. After linear regression analysis between gender and psychological abuse profile, it was found that 12.7% of variance of psychological abuse profile is explained by gender perception.