Sigorta sektörünün kredi portföy risk modeli ile değerlendirilmesi

Abstract

Temerrüt riski ile ilgili bir kavram olarak ortaya çıkan kredi riski, borçluya ait herhangi bir yükümlülüğün yerine getirilememesi riski olarak tanımlanabilmektedir. Temerrüt halleri; ödemenin gecikmesi, ödemesiz dönemlerin varlığı ya da iflas etme durumlarında ortaya çıkmaktadır. Temerrüt hallerinin varlığı, borç veren için oldukça büyük bir risk taşımaktadır. Bu nedenle borç veren, kendini korumak için risk yönetimini gerçekleştirmek zorundadır. Olası temerrüt hallerinde uğrayacağı kaybı hesaplayıp ona göre ekonomik sermayesini belirlemelidir. Ekonomik sermaye; beklenen kayıp ile beklenmeyen kayıp arasındaki miktarı vermektedir. Beklenen kaybı hesaplamak kolay iken; beklenmeyen kaybı hesaplamak zordur. Bu nedenle kredi risk modelleri geliştirilmiş ve finansal kuruluşlar için bir kaynak oluşturulmuştur. Finansal kuruluşlar kimi zaman hazır olan bu yöntemleri kullanırken; kimi zaman ise kendi içsel modellerini üretmektedirler.Kredi riski önceki dönemlerde sadece kredi bazında ölçülürken; yeni dönemde portföy bazında da ölçülmektedir. Portföy bazında yapılan ölçümlerde, borçluların birbirleriyle olan ilişkileri de dikkate alınarak genel bir portföy kayıp dağılımı bulunmakta ve böylece ayrılması gereken ekonomik sermaye miktarı da daha doğru bir şekilde hesaplanabilmektedir. Portföy bazlı kredi riski modellerinde temerrüt olasılıkları, geçiş matrisleri, korelasyonlar ve kurtarma oranları model seçimine bağlı olarak kullanılmaktadır. Ayrıca portföy yöneticisi, portföyde var olan borçluların riske katkılarına bağlı olarak portföydeki devamlılıklarına da karar verebilmektedir. Gerektiği yerde portföy çeşitlendirmesine gidip gerektiği yerde de konsantrasyon miktarlarında oynama yapabilmektedir. Literatürde kullanılan portföy bazlı kredi risk modelleri; aktüeryal bir yaklaşım içeren CreditRisk+ modeli, makroekonomik bir yaklaşım içeren CreditPortfolioView modeli ve varlık değerine dayalı CreditMetrics ve KMV modelleridir. Bu modeller, bazı yönleriyle birbiriyle benzerlik gösterirken bazı yönleri ile de farklılık göstermektedir. Bu çalışmada modellerle ilgili bilgiler verilmekle birlikte modeller arasındaki benzerlik ve farklara da değinilmiştir. Ayrıca Türkiye Sigortalar Birliğinden sağlanan verilerle, Türkiye'de bulunan hayat dışı alanında işlem gören sigorta şirketleri üzerinden sayısal bir çalışma yapılmıştır. Çalışmada şirketlerden oluşan bir portföy olduğu düşünülmüş ve portföy risk analizi yapılmıştır. Şirketlere ait batma olasılıkları tahmin edilmiş ve bu olasılıklar üzerinden simülasyonlar oluşturulmuştur. Analiz için CreditMetrics yönteminin mantığı ile simülasyon tekniği kullanılmış ve bu teknik ile birlikte CreditRisk+ yöntemi uygulanmıştır. Bu sayede sigorta sektörüne ait kayıp dağılımı elde edilmiştir. Ayrıca şirketlerin hem sigorta sektörüne olan risk katkıları bulunmuş hem de ellerinde tutmaları gereken sermaye miktarları belirlenmiştir. Böylece sigorta sektörüne ait genel bir gözetim yapılmış ve sektörün durumu hakkında varsayımlar doğrultusunda bilgi sahibi olunmuştur.

The credit risk, which emerges as a concept of default risk, can be defined as the risk that any liability of the borrower can not be fulfilled. Default cases arise out of the situations of delayed payments, the presence of non-payment periods or bankruptcy. The existence of default cases pose a considerable risk to the lender. For this reason, the lender must carry out risk management in order to protect himself. In the event of possible default, the lender should compute the loss and determine the economic capital accordingly. Economic capital gives the amount between expected and unexpected loss. While it is easy to calculate the expected loss, it is difficult to calculate the unexpected loss. Therefore, credit risk models have been developed and a resource has been created for financial institutions. Sometimes financial institutions use these available methods and sometimes produce their own internal models.While credit risk was measured only on credit basis in previous periods; it is now mostly measured on portfolio basis in the new period. In the portfolio-based measures, taking into account the relationship of borrowers with each other, a general portfolio loss distribution is found, so that amount of economic capital, that should be allocated for risk purposes, can be computed more accurately. In portfolio-based credit risk models, default probabilities, transition matrices, correlations and recovery rates are used depending on model selection. In addition, the portfolio manager can determine, depending on the risk contributions of the borrowers, the continuity of borrowers in the portfolio. When it is needed, the portfolio manager can diversify the portfolio and also play with the amount of concentration. Portfolio-based credit risk models used in the literature are CreditRisk+ model with an actuarial approach, CreditPortfolioView model with a macroeconomic approach and CreditMetrics and KMV models based on asset value. These models show similarities and differences in some respects. In this study, information about models is given, and potential similarities and differences are also mentioned. In addition, we conduct a numerical study in Turkey related to the companies which are investigating non-life insurance, with the data provided by the Insurance Association of Turkey. In the study, a portfolio consisting of companies was considered and a portfolio risk analysis was made. Bankruptcy probabilities of companies are estimated and simulations are created based on these probabilities. For the analysis, the simulation technique with the logic of the CreditMetrics method is used and the CreditRisk+ method is applied together with this technique. Thus, the loss distribution of the insurance sector is obtained. In addition, both the risk contributions of companies to the insurance sector and the amount of capital required to hold them in their hands have been determined. Thus, a general observation has been made about the insurance sector and the state of the sector has been learned in accordance with assumptions.