İlkokul birinci sınıf öğrencilerinin karar verme beceri düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Düşünme becerilerinden birisi de karar vermedir. Günlük hayatta önem derecesi değişen kararlar vermek gerekebilir. Bu beceri de diğer düşünme becerileri gibi öğretilebilen bir beceridir. Hem aile ortamı hem de okul yaşantıları bireylerin karar verme deneyimlerini yaşadıkları ve geliştirdikleri fırsatlar sunabilir. Dolayısıyla erken yaşlarda bireylerin karar verme beceri düzeylerini tespit etmek ve geliştirici önlemler almak önemli görülebilmektedir. Bu ihtiyaçtan hareketle araştırmanın amacı, ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin karar verme beceri düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesidir. Çalışmada nicel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2016-2017 eğitim-öğretim yılında İstanbul'un çeşitli ilçelerinde bulunan üst, orta ve düşük sosyo- ekonomik seviyedeki farklı devlet okullarından seçilen toplam 150 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından düzenlenen `Kişisel Bilgiler Formu` ve öğrencilerin karar verme becerilerini belirlemek amacıyla Serpil PEKDOĞAN (2015) tarafından geliştirilen `Karar Verme Becerileri Değerlendirme Aracı-Çocuk Formu` kullanılmıştır. Bu form 5-6 yaş çocukların karar vermede zorlanma, bağımlı/bağımsız karar verme, kararlı/kararsız olma durumu, karar vermede duygular olmak üzere dört alt faktörden oluşmaktadır. Elde edilen verilerin analizi SPSS programı ile yapılmıştır. Sonuç olarak; anne ve babaların eğitimi, sosyo ekonomik düzeyleri ile karar verme arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Araştırmanın diğer önemli bulgusu da cinsiyet, yaşadığı sosyal çevre, kardeş sayısı, çocuğun ailedeki doğum sırası, anne baba mesleği gibi değişkenlerin karar verme davranışları üzerinde etkilerinin anlamlı olmasıdır.Anahtar Kelimeler: İlkokul, düşünme becerileri, karar verme

Decision making is a part cognitive skills. Through daily routines, some decisions of various importance levels are required to be made. Like other cognitive skills, this skill is teachable too. Both family and schools are expected to serve as grounds to experience individual decision making processes and enhance them. Thus, it seems critical to determine individuals' levels of decision making skills and take precautions in order to sustain development. With regards to this requirement, the purpose of this study is to analyze firts grade students' levels of decison making skills with regards to various variables. Quantitative research design was used in this study. 150 students from upper, middle and lower socio-economical state schools in various regions of Istanbul in 2016-2017 Educational Term were chosen as the sample group. Data collection was conducted with the use of `Personal Information Form` which was developed by researchers, and `The Tool For Evaluating Decision Making Skills-Childrens' Form` which was developed by Serpil PEKDOĞAN (2015). This form consists of four sub-categories including compulsions in decision making processes of children of 5-6 ages, dependent/independent decision making, states of stability/unstability in decision making and emitions in decision making. SPSS software was used for data analysis. As the result, coherent relations found between decision making and parents' education levels and socio-economical levels. In addition to those findings, various variables like gender, number of siblings and birth order were found to have coherent effects on decision making processes. Keywords: Primary school, cognitive skills, decision making