Giresun ili hava kalitesinin meteorolojik parametrelerle zamansal değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, Giresun ilinin hava kalitesinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla kirleticilerin aylık, yıllık ve mevsimsel sonuçları incelenerek meteorolojik parametrelerle ilişkisi belirlenmiş ve hava kalitesi üzerindeki etkisi değerlendirilmiştir. Giresun ilinde 2 farklı istasyon bulunmaktadır. Araştırmada, bu istasyonlarda ölçülen SO2 ve PM10 konsantrasyonlarına ilişkin veriler analiz edilmiştir. Analiz sürecinde, 2008-2018 yılları arasındaki ölçümlere ilişkin veriler kullanılmıştır. Bu veriler, genel olarak birinci istasyondaki ölçümlerden elde edilmiştir. İkinci istasyon 2015 yılında kurulduğu için bu istasyondan elde edilen veriler bu tarihten sonraki dönemlere aittir. Bu nedenle 2008-2015 yıllarına ait değişimler, birinci istasyondan elde edilen veriler kullanılarak, 2015-2018 yıllarına ait değişimler ise her iki istasyondan elde edilen veriler kullanılarak incelenmiştir. Veriler IBM 22 SPSS programı kullanılarak analiz edilmiştir. Ortalama aylık SO2 ve PM10 konsantrasyonları ile meteorolojik parametreler (sıcaklık, basınç, yağış, rüzgâr hızı, nem) arasındaki ilişki çoklu lineer regresyon tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. 2016, 2017 ve 2018 yılları için SO2 ve PM10 konsantrasyonları ile meteorolojik parametreler arasındaki regresyon katsayıları hesaplanmıştır. 2016 yılına ilişkin SO2 ve PM10 konsantrasyonları ile meteorolojik parametreler arasındaki regresyon katsayıları sırasıyla R2= 0.621 ve R2=0.789 şeklindedir. 2017 yılına ilişin regresyon katsayıları R2= 0.898 ve R2= 0.735 şeklindedir. 2018 yılı için regresyon katsayıları ise sırasıyla R2= 0.863 ve R2=0.702 olarak bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular, son 3 yılda kirletici konsantrasyonlarıyla meteorolojik parametreler arasında pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı yüksek düzeyde bir ilişkinin olduğunu göstermektedir.Anahtar Kelime: Kükürt dioksit, Partikül madde, Meteorolojik parametreler, Regresyon, Konsantrasyon, Giresun

In this study, it is aimed to evaluate the air quality of Giresun province. For this purpose, monthly, yearly and seasonal results of pollutants were examined and their relationship with meteorological parameters was determined and their effect on air quality was evaluated. There are 2 different stations in Giresun. Data on SO2 and PM10 concentrations measured at these stations were analyzed. In the analysis process, the measurements related to 2008-2018 were used as data. These data were generally obtained from measurements in the first station. Since the second station was established in 2015, the data was obtained from this station belongs to the periods after that date. For this reason, the changes in the years 2008-2015 were examined by using the data obtained from the first station. The changes for the years 2015-2018 were analyzed by using the data obtained from both stations. Data were analyzed using the IBM 22 SPSS program. The mean monthly SO2 and PM10 concentrations and meteorological parameters (temperature, pressure, precipitation, wind speed, humidity) were analyzed using multiple linear regression techniques. For 2016, 2017 and 2018, regression coefficients were calculated between SO2 and PM10 concentrations and meteorological parameters. The regression coefficients between SO2 and PM10 concentrations and meteorological parameters for the year 2016 were found as R2 = .621 and R2= .789.The regression coefficients for the year 2017 were found as R2 = .898 and R2 = .735.The regression coefficients for 2018 were found as R2 = .863 and R2 =. 702, respectively. Findings from the research show that there is a statistically significant high positive correlation between pollutant concentrations and meteorological parameters in the last 3 years. These results also show that pollutants have a high degree of relationship with meteorological parameters and an effective value for air quality estimation.Keywords: Sulphur dioxide, Particulate matter, Meteorological parameters, Regression, Concentration, Giresun