Azabisiklo iskelet yapısına sahip bazı epibatidin türevlerinin sentezi

Abstract

Aza-bisiklik iskelet yapısına sahip maddeler biyolojik açıdan oldukça önemli moleküllerdir. Örneğin aza-bisiklik iskeleti içeren epibatidin ve türevleri Alzheimer, Parkinson, Şizofreni, Epilepsi, endişe-depresyon, Tourette Sendromu ve Nikotin bağımlılığı gibi birçok hastalığın tedavisinde kullanılan bazı ilaçların (Tiyotropiyum bromide, İpratropiyum bromide, Aclidinium bromide vb.) yapısının ana iskeletini oluştururlar. Bu çalışmada yeni epibatidin türevlerinin sentezi amaçlanmıştır. İlk kademede; anahtar aza-bisiklo iskelet yapısı N-korunmuş pirol ve asetilen dikarboksilat arasındaki Diels-Alder reaksiyonu ile elde edildi. Aza-bisiklik yapı üzerindeki fonksiyonel çift bağ ve ester grubunun kimyasal dönüşümleri ile aza-bisiklo yapılar literatüre kazandırıldı. Bu moleküllerin yapısal analizleri 1H- ve 13C- NMR spektroskopisi kullanılarak yapıldı.

In view of the biological activity, the compounds with azo-bicylic skeleton are important. For example Epibatidine and its derivatives are main constituents of some drugs (Tiotropium bromide, İpratropiyum bromide, Aclidinium bromide etc.) which are used in treatment of Alzhemier, Parkinson, Schizophrenia, Epilepsy, Anxiety-depression, Tourette syndrome, and nicotine addiction. In this work, synthesis of novel Epibatidine derivatives was aimed. In the first step, key compound with azo-bicylic skeleton was obtained from the Diels-Alder reaction of N-protected pyrrole with acetylene dicarboxylate. Chemical transformations of the double bond and ester moiety of the azo-bicylic compound gave the novel aza-bicylic compounds. The structural characterization of these novel compounds were made by 1H- and 13C-NMR spectroscopy.