Sosyal bilgiler öğretmenlerinin aktif vatandaşlık niteliklerine ilişkin düşüncelerinin analizi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin aktif vatandaşlık niteliklerine yönelik düşüncelerini ortaya koymaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış olup veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını İstanbul ili Tuzla ilçesinde görev yapmakta olan 10 Sosyal Bilgiler öğretmeni oluşturmaktadır. Görüşme yoluyla elde edilen verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulardan hareketle Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin aktif vatandaşlığa yönelik düşüncelerinin bilgi düzeyinde kaldığı ve aktif vatandaşlık kapsamındaki toplumsal faaliyetlere katılım konusunda tereddütlü oldukları görülmüştür. Araştırmada elde edilen bulgulara göre aktif vatandaşlık kavramını vatandaşlık görevini yerine getiren ve faaliyetlere bilinçli şekilde katılım göstermesi olarak açıklamışlardır. Temsili demokrasi boyutunda katılımcılar aktif vatandaşın bilinçli şekilde demokrasi faaliyetlerine katılması, kadınların da siyasi alanda aktif olunması, hak ve sorumluluklarının bilincinde olması, milli duygulara sahip bireylerin olmasının önemli olduğunu ifade etmişlerdir. Protesto ve sosyal değişim boyutunda Sosyal Bilgiler öğretmenleri hukuka uygun olarak protesto faaliyetlerini gerekli görmüşlerdir. Aktif vatandaşlığın toplum hayatı boyutuna ilişkin katılımcılar kültürel faaliyetlerin vatandaşlara fayda sağladığını ifade etmişlerdir. Fakat toplumsal sorunlara aktif olarak katkı sağlayamadıkları saptanmıştır. Aktif vatandaşlığın demokratik değerler boyutuna ilişkin olarak katılımcıların demokrasi adına öğrencilerine rol model olma yönünde oldukları söylenebilir.Anahtar Kelimeler: Aktif Vatandaşlık, Vatandaşlık, Sosyal Bilgiler, Sosyal Bilgiler Öğretmenleri

The main purpose of this study is to reveal the opinions of Social Studies teachers towards active citizenship qualities. Qualitative research method was used in the study and semi-structured interview form was used as data collection tool. The participants of the research are 10 Social Studies teachers working in Tuzla district of Istanbul. Content analysis technique was used in the analysis of the data obtained through interviews. Based on the findings obtained in the study, it was seen that the opinions of Social Studies teachers towards active citizenship remained at the level of knowledge and they were hesitant to participate in social activities within the scope of active citizenship. According to the findings obtained in the study, active citizenship is defined as performing citizenship duty and participating in activities consciously. The participants stated that it is important that the active citizen consciously participate in the activities of democracy, that women are also active in the political field, that they are aware of their rights and responsibilities, and that they have individuals with national feelings. In the dimension of protest and social change, Social Studies teachers considered protest activities necessary in accordance with the law. The participants stated that cultural activities benefit citizens in terms of the social life dimension of active citizenship. However, they were not able to actively contribute to social problems. Regarding the democratic values dimension of active citizenship, participants can be said to be role models for their students in the name of democracy.Keywords: Active Citizenship, Citizenship, Social Studies, Social Studies Teachers.