Elazığ-Tunceli-Bingöl illerinde Türk iskanı (XI.-XIV. yüzyıl)

Abstract

ÖZET Türklerin bölgeye gelişleri milattan önceki yıllara ka dar dayanır. XI. yüzyıldan itibaren Orta Asya'da ve Türkis tan'da meydana gelen siyasi istikrarsızlıklar sonucu Türkler Anadolu'ya yönelmişlerdir. Malazgirt öncesi akınlarla müstah kem mevkiler imha edilmiş, zafer sonrasında bu akınlar fetih ve iskân hareketine dönüşmüştür. Yöreye gelen Türkler Harput, Palu, Çeraişgezek ve Mazgirt gibi yerlerde toplu yerleşim alan ları kurdukları gibi, tarıma ve hayvancılığa uygun olan yöre lerde de köy yerleşmeleri meydana getirmişlerdir. Yörede yapılan arkeolojik kazı ve yüzey araştırmaların da söz konusu dönemle ilgili kale cami, medrese, höyük ve me zarlık gibi iskân izleri belirlenmiş, bunlarla ilgili bulun tular tesbit edilmiştir. Yöredeki yerleşim birimleri klâsik Türk şehir mimarisinin özelliklerini yansıtmakta, isim olarak da birçok yer adı çeşitli Türk boylarının ismini taşımaktadır. Bütün bunlardan yörenin XI. - XIV. yüzyıllarda yoğun bir Türk iskânına sahne olduğu anlaşılmaktadır.

SUMMARY Turkish settlement in the region goes as far back as before the years BC. Turks aimed at Anatolia because of the political unstabilities which occured in Central Asia and in turkestan begining fram XI th century. Fortified placees were destroyed by the raids before Malazgirt and afterwards these raids turned out to be conquer and settlement movements. The Turks who came to the region, constructed col lective settlements in various places such as Harput Palu, Çemişgezek and Mazgi£t and they have also settled as villages in places where it was suitable for farm ing and cattle breeding. After archaeological excavations and surveys, ruins of castles, mosque s, me dre ses, tumuluses, graves and grave stones were recovered in the above mentioned periods, and findings about these monuments were discoverd. Settlement units in the region reflect clasical Turkish urban architecture, and also many places were given the :^ names of various Turkish tribes. Prom all these we can conclude that there was an intense Turkish settlement in that region in the XI. -XIV. centuries.