Türkiye müzelerindeki Bizans maden eserleri

Abstract

Ö.ZET `Türkiye Müzelerindeki Bizans Maden Eserleri` ko nulu çalışmamız yayın tanıtımı, Bizans maden sanatı, katalog, değerlendirme ve sonuç bölümlerinden oluşmak tadır. Yirmi altı müzeyi içeren bu çalışmanın yayın ta nıtımı bölümünde, Türkiye müzelerindeki Bizans maden eserleri ile doğrudan ilgili bir kaç monografik çalış ma dışında yayın olmadığından genel olarak Bizans ma den sanatını tanıtan ve müzelerde tesbit ettiğimiz eserlere benzer örnekler bulduğumuz, tarihlendirmeye yardımcı olan yayınları tanıttık. Bizans Maden Sanatı bölümünde; Bizans devrinde kullanılan maden ocaklarını, el sanatlarında kullanı lan madenleri, yapım ve süsleme teknikleri ile yapım merkezlerini yani atölyeleri inceledik. Katalog bölümünde; kataloga değer eser bulamadı ğımız Aydın, Milet ve Ödemiş müzeleri ile fotoğraf çe kemediğimiz Bodrum ve Burdur müzeleri hariç yirmi bir müzeden çeşitli örnekler verdik. Bu eserlerin katalo- ğumı yaparken gerek süslemeleri, gerekse formları bakı mından değişik örnekleri tanıtmaya çalıştık. Benzer örnek kısmında, incelenen eserin diğer Türkiye müzele rinde varsa benzerini vererek bir anlamda onların da katalogunu yapmış olduk. Dokuz müze ile Bizans sonrası na ait eserlerden de bazı örnekleri ayrı bir katalogda verdik. Ayrıca yayınların yardımıyla Türkiye dışındaki müzelerde bulunan benzerlerini de tesbit ettik. Değerlendirme bölümünde; araştırma yaptığımız yir mi altı müzede bulunan eserlerin tipolojik, süsleme çe şitleri, buluntu yerleri, müzeye geliş şekilleri ve malzeme dağılımının sayısal dökümünü yaparak, hangi eserde ne tür malzeme, süsleme ve yapım tekniği kulla nıldığını da belirttik. Türkiye dışındaki müzelerde bu-ii lunan benzer örneklerle karşılaştırarak, Türkiye müze lerinde örneği olmayıp dünya müzelerinde bulunan eser çeşitlerini de kısaca belirterek genel olarak Bizans maden sanatını tanıtmaya ve eserleri tarihlendirmeye çalıştık. Bu bölümde ayrıca yayınların yardımıyla İs tanbul Arkeoloji Müzesi' nde bulunan bazı eserleri de kısaca tanıttık. Sonuç bölümünde; araştırmanın verilerini göz önü ne alarak Bizans el sanatlarında maden eserler açısın dan Türkiye müzelerinin durumunu ve eser yoğunluğunu belirlemeye çalıştık. Tezin sonunda kaynakça listesi ve dokuz levha ile araştırmalarımızın sayısal dökümü yer almaktadır. Ayrı ca eserlerin fotoğrafları ile fotoğraflarından iyi so nuç alamadığımız bazı eserlerin çizimleri de verilmiş tir.

İÜ SUMMARY Our study on the subject of `Byzantine Metalworks in Turkish Museums` consists of sections such as Intro*: duction of Publication Byzantine Metalworks, Catalo gue, Discussion and Conclusion. In the section titled Introduction of Publication of this study based on the researches contained in twen ty six museums, since there is no publication directly related to the Byzantine Metalworks except a few studi es in form of monographies, we have generally tried to present the works that make Byzantine Metalworks known based on examples which we could establish in these mu seums with a view to help finding out the dates. In the section titled Byzantine Metalworks, we have examined the mineral ore production mines used in Byzantine period, the metals used in handcrafts, the production and decoration techniques and the production centers or in other words the workshops. In the section titled catalogue, we have presented various examples from twenty one museums excluding Ay dın, Milet and Ödemiş museums where there is no work suitable for catalogue preparation and Bodrum and Bur dur museums in which we could not take photographs. While preparing the catalogue of these works, we have tried to introduce different examples with respect to both decorations they consist and to their forms. With respect to examples having similar ones, if present in other Turkish museums, its identical has been presented and thus in a sense, we were able to catalogue them as well. With nine museums together with works of Late period, we have presented some examples in another ca talogue. Also based on the assistance secured from the p/iblications, we were able to establish, the similar ones existing in the museums outside Turkey.iv In the section titled Discussion, by making a quantitative breakdown of the works existing in twenty six museums where we have carried out research with respect to their types, types of decoration, place of discovery, the method of arrival into the museums and the material distribution, we have also indicated the type of material used, the decoration and production technique used. By comparing the similar examples ex isting in museums outside Turkey we have briefly in dicated the types not present in Turkish nmseums but existing in World museums with a view to present the Byzantine Metalworks in general and to assign dates to the works. In this section, in addition to those already mentioned, based on the assistance received from publication, brief introduction of certain works present in the Archaeological Museum of İstanbul was achieved. In the section titled Conclusion, by taking into consideration the data generated by this research, the status of the Byzantine Metalworks objects resulting from handcrafts in Turkish museums and the density of the works were tried to be established. At the end of the thesis, there are the sources in form of list, nine plates and the quantitative breakdown of the research. In addition, the photographs of the works and drawings for those that did not pro duce satisfactory photographs are presented.