Sabit getirili menkul kıymet stratejileri ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası üzerinde bir uygulama

Abstract

11 ÖZET Yatırımcılar portföyleri için ayırmış oldukları para miktarlarının belli bir orandaki kısmını sabit getirili menkul kıymetlerde kullanarak sermayelerinin belli bir kısmını garanti altına almış olurlar. Hisse senetlerine yapılan yatırımlarda yatırımcının hangi dönemlerde bir kar realizasyonu gerçekleştireceği bir belirsizlik ihtiva etmesi sebebiyle çoğu portföyün yapısında sabit getirili menkul kıymetler alternatif bir yatırım aracı olarak kullanılmaktadır. Bu çalışma içeriği itibariyle 12 bölümden oluşmaktadır. Çalşımanın ilk 12 bölümünde sabit getirili menkul kıymetler hakkında kuramsal bilgiler verilmiş ve bu kuramsal bilgilerin bir çoğu sayısal örnekler verilerek daha anlaşılır hale getirilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın asıl amacı, sabit getirili menkul kıymetlerin bir gövdesi durumunda olan tahvillerin yatırımcıya ne şekilde getiriler sağladığını açıklamak ve tahvillerden oluşturulan portföylerde yatırımcıların izlemeleri muhtemel stratejilerin neler olabileceğinin aktarılmasıdır. Stratejiler, aktif ve pasif tahvil yatırım stratejileri olarak bölümlendirilmiştir. Her anlatılan stratejinin avantaj ve dezavantajları yatırımcı açısından değerlendirilmeye çalışmış ve basit örnekler verilerek uygulanan herhangi bir stratejiden yatırımcının ne şekilde faydalanabileceği veya yatırımında ne şekilde zarar görebileceği ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Yatırımcıyı sabit getirili menkul kıymetlere yatırım yapmaya yönelten sebebler irdelenmiş ve yatırımların sabit getirili menkul kıymetlere ya da hisse senetlerine yapılmasının avantaj ve dezavantajları tartışılmıştır. Opsiyonsuz tahviller ile ilgili olarak, tahvil çeşitleri, tahvilllerin fiyatlandırılması, tahvil getiri ölçütleri, tahvil portföylerinin performanslarının ölçülmesi, tahvil fiyat değişimlerinin özellikleri gibi konularda bilgi aktarılmıştır. Ayrıca sabit getirili menkul kıymetlere yatırım yapıldığı zaman karşılaşılması muhtemel olan risklerde tartışılmıştır. Çalışmanın 12'inci bölümü iki ayrı uygulamadan oluşmaktadır. İlk uygulamada İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'ndan alman gerçek veriler üzerinde bir çalışma yapılmış ve 3 yıllık bir dönemde 30, 91 ve 182 gün vadeli bonoların, yatırımcılarına sağladıkları getiriler belirlenen bazı dönemler veya bono tiplerine göre kıyaslanmıştır. Bu tür bir uygulamanın asıl amacı, geçmişe yönelik bilgileri kullanarak gelecek için yatırım kararları veren kişilere, verecekleri kararlardaHI bir kriter oluşturabilme imkanının sağlanmasıdır. 12'inci bölümün ikinci kısmındaki uygulamada ise bir benzetişim çalışması yapılmıştır. Benzetişim çalışması için Microsoft Excel' in Visual Basic derleyicisinde bir portföy simulasyon programı yazılmıştır. Sistemlerin davranışlarının incelenmesinde simulasyon tekniğinin oldukça önemli bir yer tutması sebebiyle bu tür bir uygulama yapılmıştır. Aynı programın içerisinde sunulan menüde kullanıcı, çalışma içerisinde verilmiş olan örneklerin yüzde doksanından fazlasını bilgisayar desteği ile yapabilmektedir. Ayrıca portföy oluşturma programının algoritması esnek olarak yazıldığı için farklı yatırım araçlarını içeren portföyler oluşturulabilmekte ve program kullanıcısına oluşturduğu portföy ile ilgili iki sayfalık bir rapor sunmaktadır. Uygulama bölümünde süresi 5 yıl olan bir portföy, portföy oluşturma programı tarafından oluşturulmuş, programın bünyesinde bulunan tüm yatırım araçları kullanılmış ve yatırım araçlarının portföy içindeki' yüzdeleri değiştirilerek farklı portföylerin performansları kıyaslanmıştır. Sabit getirili menkul kıymetlerden oluşturulan portföylerin başarılarının değerlendirilmesinde simulasyonun bir yöntem aracı olarak kullanılması ve bu çalışmanın yapısına uydurulabilmesi yazılan programın kullanıcı tarafından modifiye edilmesine bağlıdır. Oluşturulan simulasyon programında uygulanan strateji, analiz yapma yeteneğine sahip olmayan yatırımcılar tarafından uygulanabilecek olan `Satın Al ve Elde Tut` stratejisidir.

IV SUMMARY Investors put their certain amount of capital under guarantee by using certain portion of the amount of money set aside for their portfolio in fixed income securities. In investments made to stocks due to an uncertainty of the investor in realizing profit in what periods, in structure of the most of the portfolio securities with fixed yields have been used as an alternative investment medium. This thesis, in terms of its contents, consists of 12 chapters. In the first 12 chapters of the thesis, conceptional information about the fixed income securities have been provided and majority of these conceptional information tried to be much more understandable by giving numerical examples.The main purpose of the thesis is to explain to investor how the bonds which are in position of being a body of fixed income securities provide revenue and is to convey to investors what may be possible strategies that they may follow up in portfolios which have been formed by bonds. Strategies have been divided as active and passive bond investment strategies. Advantages and disadvantages of each strategy described have been tried to be evaluated from the point of the investors and by giving simple examples how the investor could benefit from any one of the strategies implemented or it has been tried to reveal how the investor could suffer damage therefrom.The reasons of investing in fixed income securities of investors have been investigated.The advantages and disadvantages of investments which may be made either to stocks or to fixed income securites have been- discussed. `Bond types`, `Pricing of bonds`, `Bond yield measures`, Measuring the performance of bond portfolios` and `Bond price volatility properties` chapters for option free bonds have been conveyed. Furthermore, probable risks that may be encountered when investment is made in fixed income securities have been discussed. The 12 th chapter of the thesis cosists of two different implementations. In the first implementation, a study has been made on actual data obtained from Istanbul Stock Exchange and 30, 91 and 182 day validity bonds for a 3 year period have been compared in respect to certain periods on which their revenues to the investors or types of bonds. The main purpose of such kind of process is to provide possibility to create a criterion to personalities who make investment decisions for the future using data and information from the past, for their decisions. In the implementation as per the secondsection of 12 th chapter, however a simulation study has been made. For this simulation study, a portfolio simulation program has been written in the Visual Basic environment of Microsoft Excel 5. In examination of behaviours of the systems, simulation technique plays an important role, therefore such an implementation has been carried out. In the menu which was presented in the same program, the user has been capable of performing more than 90 % of the examples given within the work with the support of computer.Furthermore, since algorithm of portfolio creation program has been written as flexible, portfolios involving different investment insturments can be created. Also, portfolio creation program presents the user a two page report related with the portfolio created. A portfolio which has a 5 year duration has been created by using the written program. All investment insturments included in the program have been used. Performances of different portfolios created by using the program, have been compared by changing the percentages within the portfolio of investment insturments.In the evaluation of success of the portfolios formed by fixed income securities, use of simulation as an insturment of method and its compatibility to the structure of this study depends upon ability by the user to modify the written program.The strategy which was implemented in the created simulation program is the strategy called `Buy and Hold` which may be implemented by those investors who are not capable of making analysis about the securities.