19. yüzyılda Batı Anadolu`da tarım üretiminde değişmeler

Abstract

ÖZET XVin. yüzyıl sonlarında Osmanlı ekonomisi, büyük oranda tarıma dayalıydı. Osmanlı Devleti'nin başlangıçta iktisadi ilişkilerini geliştirmenin yanısıra Avrupa'da dostlar kazanmak amacıyla verdiği kapitülasyonlar, XVIQ. yüzyılın ortalarından itibaren imparatorluk ekonomisi için zararlı hale gelmeye başlamıştı. Batı Anadolu Dünya ticaretine açılmadan önce tarım açısından İstanbul'un ihtiyaçlarını karşılayan bölgelerden birisi olmuştu. Bu sebeble Osmanlı Devleti Batı Anadolu tarım ürünlerinin dünya pazarına açılmasını istemiyordu. Ancak kapitülasyonları elde edip Osmanlı denizlerinde daha rahat hareket etmeye başlayan Avrupalılar Batı Anadolu Bölgesine ulaşarak ürün çeşitliliğini gördükten sonra, bölgedeki çalışmalarım yoğunlaştırdılar. Osmanlı Devleti ise önce bu gelişmenin dışında kaldıysa da XDC yüzyıl boyunca ekonomik değilse bile siyasi kontrolü elinde bulunduran güç olarak gelişmeleri kontrol etmeyi denedi. Batı Anadolu'nun Dünya ticaretine açılmasında en etkin rolü İngiltere ile birlikte Batı Anadolu'da faaliyet gösteren gayrimüslim tüccarlar oynamıştır. Amerikan iç savaşı nedeniyle Amerika'dan pamuk alamayan İngiltere'nin Batı Anadolu'ya yönelmesi ile başlayan gelişmeler, burada Dünya pazarı için üretim yapılmasıyla sürdü. Demiryolunun yapılmasıyla ulaşımın kolaylaşması tarım ürünü ihracını, bu ise üretimi daha da arttırdı. Batı Anadolu'daki gelişme dönemi üreticilerin bilinçsiz olması, çeşitli zamanlardaki hastalıklar gibi nedenlerle kesintiye uğradı. Ancak Batı Anadolu yeni tarım yöntemlerinin Osmanlı Devleti'ne giriş yeri oldu. Bu gelişme ise diğer alanlara da yansıdı. Özellikle izmir ve çevresinde bankacılık ve finans sektörü gelişti, tarım üretimine bağlı bir sanayi oluştu ve halkın yaşam seviyesi yükseldi.

11 SUMMARY At the end of the 18th century, the Ottoman economy basically depended on the activities related to agriculture and animal husbandry. The capitulations, which were granted by the Ottoman state initially in order to gain friends in Europe and to develop economic relations, became harmful to the Ottoman Empire. Before Western Anatolia take part in the world market it supplied agricultural needs of Istanbul. For this reason the Ottoman Empire was relunctant to open Western Anatolian agricultural products to the international market. By getting different capitulations from the Ottoman Empire, Europians could easily circulate on its seas. By this way, they get the oppurtunity to focus on their works after having seen the pruduct variations in the Western Anatolian area. At the begining the Ottoman Empire get outside of development. Although being not economically, Ottoman Empire tried to control the progress as a political control power during the 19th centery. Great Britania and non-muslim merchants operating in Western Anatolia played the most important roles in the openning of this region to the world market. Due to American Civil War, Great Britania couldn't get cotton from AmericaJFor this reason; turned its attention towards Western Anatolia; which caused the region to be an important production area for the world market Railway construction enabled the transportation tobe easier, which olsa caused the productivity of agricultural lands through exportation. The development of the region was cut up; because of unconciousness farmers and different diseases which occured in different time period. But Western Anatolia was the gate of new agricultural processes for the Ottoman Empire; ofcourse this affected also other areas. Especially, in İzmir and its interland banking and finance sector developped very rapidly. An industry depending on agricultural production developed; and this resulted by the increasing of the welfare.