Aynı tutumu ölçmeye yönelik likert tipi ölçek ile metrik ölçeğin madde ve ölçek özelliklerinin klasik test kuramı ve örtük özellikler kuramına göre incelenmesi

Abstract

ÖZET Bu araştırmada, biri Likert tipi ölçek diğeri metrik ölçek olmak üzere iki ayrı form biçiminde düzenlenerek uygulanmış olan `Matematikle İlgili Düşünceler Ölçeği`nin (Baykul, 1990) madde özellikleri (madde ayırıcılık güçleri, maddelerin ölçtükleri tutum düzeyleri, maddelerin değişmezlik özellikleri) ve ölçek özellikleri (güvenirlik, geçerlik, tutum ölçüleri) klasik test kuramı (KTK) ve örtük özellikler kuramı (ÖÖK) adındaki iki farklı ölçme yaklaşımına göre analiz edilmiştir. Araştırma, temelde iki ana problem üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu problemler: a) ölçeğin klasik test kuramına ve örtük özellikler kuramına göre kestirilen madde ve ölçek istatistikleri arasında nasıl bir ilişki vardır? ve b) ölçeğin farklı örneklemlerden klasik test kuramı ve örtük özellikler kuramına göre kestirilen madde istatistikleri (maddelerin ayırıcılık güçleri ve maddelerin ölçtükleri tutum düzeyleri) ne derece değişmezlik özelliği göstermektedir? Araştırmadan elde edilen bulgular göstermektedir ki, ölçeğin belirtilen iki ölçme yaklaşımına dayalı olarak kestirilen madde ve ölçek istatistikleri büyük bir benzerlik göstermektedir. Ayrıca, ölçekte yer alan maddelerin klasik test kuramı ve örtük özellikler kuramına göre farklı örneklemlerden kestirilen madde istatistikleri benzer bir değişim göstermektedir.

11 SUMMARY In this study, the item statistics (item discrimination power, item difficulty, item invariance) and scale statistics (reliability, validity, attitude scores) of `Matematikle İlgili Düşünceler Ölçeği` (Baykul, 1990), which was designed and applied as Likert type scale and metric scale, were analyzed according to two different measurement farmeworks called classical test theory (CTT) and item response theory (IRT). The study focused on two main issues. These problems are: a) what are the empirical relationships between CTT and IRT based item and scale statistics? and b) to what extend are the item statistics from CTT and those from IRT invariant accross different participiant samples? Findings indicated that the item and scale statistics that derived from these two measurement frameworks are quite comparable. And the degree of invariance of item statistics (item discrimination power and item difficulty) accross samples, usually considered as the theoretical superiority IRT models, also appeared to be similar for the two measurement frameworks.