Kuraklık stresinin fasulyede bitki gelişimi ile bazı fizyolojik ve biyokimyasal özellikler üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışma kuraklık stresinin fasulyede bitki gelişimi (taze, kuru ağırlık vb.), besin içeriği ile bazı fizyolojik ve biyokimyasal (elektrik iletkenlik, doku oransal su içeriği, prolin, antioksidan enzim aktivitesi vb.) özellikler üzerine etkisini belirlemek amacıyla Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Araştırma Seraları ve Laboratuarında 2018-2019 yılında yürütülmüştür. Araştırma, tesadüf parselleri deneme desenine göre 3 farklı sulama seviyesi (tam sulama (%100) (D0), tarla kapasitesinin %80 (D1) ve %60 (D2) ve 3 tekerrürlü olarak saksı denemesi şeklinde yürütülmüştür. Çalışmada, kuraklık stresinin fasulyede gövde çapı, klorofil değeri (SPAD), yaprak sayısı, yaprak alanı, kök uzunluğu, kök boğazı çapı, yaprak-gövde-kök yaş ağırlığı ile yaprak-gövde-kök kuru ağırlığı gibi bitki gelişim parametreleri üzerine olumsuz etki yaptığı belirlenmiştir. Elektiriksel iletkenlik (EC) kuraklık stresi ile artarken doku oransal su içeriği ise azalmıştır. Kuraklık stresi ayrıca fasulyede incelenen organlarda bitki besin element içeriğini azaltmış, hidrojen peroksit (H2O2), melondialdehid (MDA), prolin ve sakkaroz içeriğini artırmıştır. Sonuç olarak; kurak koşullarda yetiştirilen fasulyede kuraklığa tepkide ve tolerans sağlamada birçok biyokimyasal mekanizmanın meydana geldiği belirlenmiştir.

The aim of this study was to determine the effects of drought stress on plant growth (fresh, dry weight, etc.), nutrient content, some physiological and biochemical (electrical conductivity, tissue proportional water content, proline, antioxidant enzyme activities, etc.) properties in Atatürk University, Faculty of Agriculture, Horticulture Department Research Greenhouses and Laboratory in 2018-2019. The research was carried out as 3 different irrigation levels such as (100%) (D0), 80% (D1) and 60% (D2) of the field capacity and 3 replications of pot experiment according to randomized plot design. In this study, it was determined that drought stress had negative effects on bean stem diameter, chlorophyll value (SPAD), leaf number, leaf area, root length, root collar diameter, leaf-stem-root fresh weight and leaf-stem-root dry weight. Electrical conductivity (EC) increased with drought stress, while tissue proportional water content decreased. Drought stress also decreased the plant nutrient content in the organs examined in beans and increased hydrogen peroxide (H2O2), melondialdehyle (MDA), proline and sucrose content. As a result; it was determined that many biochemical mechanisms occur in response to drought and tolerance in beans grown under drought conditions.