Asma davulun Trakya bölgesine özgü ritmik yapısı

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, Türk Halk Müziği'nin en önemli çalgılarından olan asma davulun tarihsel kimliği, yapısı, temel çalınış teknikleri ve Trakya'nın Marmara Bölgesi sınırları içinde asma davul icralarında görülen ritmik yapı ele alınmaktadır. Konuya ilişkin giriş ve yöntemin sergilendiği ilk iki bölümün ardından, asma davulun kökenlerine ait bilgilerin yer aldığı üçüncü bölümde, Asya'dan Anadolu'ya uzanan tarihi seyir aktarılmış, Anadolu'da Mehter ve Halk müziklerindeki yerine değinilmiş ve davulculuk mesleğindeki kimliklerin kültürel yapısı ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışmanın dördüncü bölümünde, asma davulun yapısı ve temel çalınış teknikleri ele alınmış; Trakya yöresinin etnik ve kültürel yapısının ortaya konulduğu beşinci bölümde de, yöre halklarının karmaşık dokusu ve yüzyıllar boyu içiçe olan yaşamlarının kültürel/müzikal yapıya yansıyan etkileri irdelenmeye çalışılmıştır. Son bölüm ise, Trakya Bölgesi'ne Özgü eserler arasından seçilen 20' sine ilişkin ayrıntılı ritmik analizleri kapsamaktadır. Elde edilen bulgular çerçevesinde, Bölge müziklerinin Balkan, Anadolu ve İslam kültürlerinden etkilendiği; oyun havalarında başta 9/8'lik olmak üzere çeşitli ölçü anahtarlarının zengin bir şekilde kullanıldığı; eserlerin asma davul partilerinde kullanılan ritmik kalıplar arasında benzerliklerin sözkonusu olduğu, buna karşın, ezgi ve taksim boyunca çalınan kalıplarda dikkat çekici bir farklılık bulunmadığı ve nihayet ezgi ve ritim kalıpları arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmadığı sonucuna varılmıştır.

m SUMMARY This study focuses on the historical identity, structure, basic playing techniques of `drum`, which is one of the most important instruments of Turkish Folk Music, and examines the rhythmic structure exemplified in the performances practiced in the Marmara region of Thrace. After the first two chapters in which the `introduction` and the `method` of the study are presented, the third chapter focuses on the historical journey of the drum from Asia to Anatolia, its place in the `Mehter` and folk musics in Anatolia, and the cultural identity of people practicing the drum as a professional The fourth chapter presents the structure of the drum and its basic playing techniques. The fifth chapter, which discusses the ethnic and the cultural formation of Thrace region, studies the effect of the mixed cultural formation of the people living in the region and their common history on the cultural/musical life. The final chapter presents detailed rhythmic analysis of 20 selected works that are native to Thrace. In the light of the collected evidence, it is argued that the music of the region is influenced by Balkanic, Anatolian and Islamic cultures; various time signatures, 9/8 being the most frequent, are richly used in the dance tunes of the region; and there exists similarities between the rhythmic patterns used in the drum parts of the works. On the other hand, no fundamental difference is observed between the patterns played over the melody or for the `taksim`. Finally, it is concluded that there is no meaningful relation between the melodic and rhythmic patterns.