Lense - thırrıng etkisi

Abstract

Dönen koordinat sistemleri ve dönen cisimler bilimcileri her zaman şaşırtmıştır. Dönen koordinat sistemlerinde, hiç hesapta olmayan Coriolis ve merkezkaç kuvvetlerinin ortaya çıkması, kararsız olan asal ekseninden döndürülmeye çalışan bir cismin sürpriz bir şekilde kendini ters-düz etmesi verilebilecek basit örnekleridir. Sürpriz bir sonuç da dönen kütlelerin Genel Görelilik Teorisinde ortaya çıkardığı Lense-Thirring etkisidir. Kütlelerin uzay-zamanı eğdikleri bilinmektedir. Lense-Thirring etkisi, kütlenin dönüyor olmasının uzay-zamana ekstra bir eğrilik kazandıracağını öngörür. Günümüzde, laserler, çift pulsarlar ve Lageos uyduları aracılığı ile dolaylı ve doğrudan bu etki gözlenebilir hale gelmiştir.

Rotating coordinate systems and bodies puzzles always scientists. In rotating frames, appearence of the Coriolis and centrifugal forces unexpectedly, up-side-down motion of a rigid body forced to rotate about its unstable axis are of the most known examples of this type. Another amazing result is the Lense-Thirring effect in the general relativity, originated from the rotation of a massive object. It is known that mass curves the spacetime. Nowadays, this effect can be seen directly or indirectly by means of lasers, double pulsars and the Lageos satelites.