Santrifüjlü kimyasal gübre dağıtma makinalarında bazı yapısal özelliklerin dağılım düzgünlüğüne etkisi üzerinde bir araştırma

Abstract

6. ÖZET Ülkemizde kimyasal gübre tüketicisi 8.5 milyon tona ulaşmıştır. Kimyasal gübrelerden beklenen yararın sağlanabilmesi, ancak gübrelerin bitkinin agroteknik isteklerine uygun olarak verilmesi ile muskan olacaktır, Kimyasal gübrelerin serpme olarak tarlaya verilmesinde santrifüjlü gübre dağıtıcılar yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada santrifüjlü gübre dağıtma makinalarında dağılım desenine, effektif iş genişliği ve değişiş sınırlarına ve gübrelerse normuna; gübre tipinin, kanat profillerinin, kanat konuşlarının ve gübre besleme açıklığı konusunun etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma materyali makina. 540 1/min kuyruk etili devrinde ve 650 sn: disk yüksekliğinde çalıştırılmıştır. % 26 amonyum nitrat ve triple süper fosfat gübreleri kullanılarak yapılan dene melerde. 1000 x 250 x 170 ıra ölçülerinde toplama kutuları kulla nılmıştır. Denemeler kapalı alanda yapılmıştır. Hazırlanan bilgisayar progrası ile her bir kombinasyona137 ait dağılım desenleri çizilmiştir. Elde edilen dağılış desenlerinin,, yine bilgisayar programı yardımıyla ileri-geri ve dönerek çalışma şartlarında örtme paylarına bağlı olarak varyasyon kat sayısının değişimi incelenmiş ve grafiklerle gösterilmiştir. Ileri-geri çalışma yönteminde varyasyon katsayısı % 20 ve altına düşmüş olan desenler, en iyi kombinasyon olarak belirlenmiştir. Bu desenlerde minumum varyasyon katsayısının hesaplandığı örtme payı dikkate alınarak;, kombinasyonların effektif iş genişliği minumum varyasyon katsayısı ve gübreleme normları hesaplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde elde edilen sonuçlar, aşağıdaki gibi özetlenebilir; Aynı kombinasyonlarda (â) gübresinin (B) gübresine nispeten dağılış desenlerinin sağ tarafındaki (%) gübre oranları büyük bulunmuştur. Daire profil kanatlarda dağılış desenlerinin sağ tarafında konik profil kanatlarda ise dağılış desenlerinin sol tarafında yığıılmalar oluşmuştur. En büyük dağılış genişliği köşeli profil kanatta elde edilmiştir. Kanat konumları radyal koncadan geri (-) konuma alındıkça gübrenin disk üzerindeki ( es), süpürme açısının değeri küçülmüş dağılış deseni de makina ekseninin sağ tarafına doğru kayma göstermiştir,138 - Kanat konumlarıma radyaldan geriye doğru kaydırılmaları ile kombinasyonların effektif iş genişlikleri azalmıştır. Besleme açıklığı konumunun ilerleme yönüne göre sol dan sağa doğru yer değiştirilmesi durumunda, dağılım desenlerinin sol tarafındaki (%) gübre oranları artış göstermiştir, - Yapılan varyans analizi, denemeye alınan her bir para metre seviyelerinin ve kombinasyonların birbirlerinden P < 0,01 seviyesinde farklı olduğunu ortaya koymuştur, Makina eksenine göre simetrik desen oluşturan makina larla hem ileri-geri, hem de dönerek, simetrik olmayan desen oluşturan makinalarla ise dönerek çalışma yöntemi uygulanarak homojen dağılım sağlanabilecektir. Ayrıca, dağılışı simetrik olsa bile makina ekseninde fazla birikim yapan dağılım desenlerinin uygun olmadığı sonucuna varılmıştır. Denemeye alınan kombinasyonlardan, (â) gübresinde (K?7-KK^,-BAK~) kombinasyonu. (B) gübresinde ise (KP`-KK`-BAK«) kombinasyonu en iyi kombinasyon şekli olarak seçilebilir. - Yapılan çalışmalarda, besleme açıklığı kanununun ilerleme yönüne göre daire profil kanatlarda 5,., 10 sağ tarafa, köşeli profil kanatlarda ise 5 »,,10 sol tarafa alınmasıyla daha simetrik dağılımlar elde edilebilecektir. Denemeye alınan makinanın 8 kss/h ilerlese hızında gübreleme normunun, (â) gübresinde 22,77,,, 36,17 kg/da, (B) gübresinde ise 18,11,., 28,23 kg/da arasında değiştiği bulun muştur.

7. SUMMARY The rate of chemical fertilizer consumption in our country has reached to about 8., 5 million tons» The cost suitable benefits vhich are expected froas the use of cheaical fertilizers, can be achieved only by the application of the fertilizers according to the agrotechnics! requirements of -plants. The centrifugal spreaders are used extensively in the spreading of the fertilizers to the field. In this work, the effects of the kinds of fertilizer ? vane profiles 5 the vane positions and the fertilizer feeding opennings positions on the distribution patterns of centrifragal spreader,, effective working width and variation limits and fer tilizer application noras were studied. The machine, which was used as research material» was operated at 540 rpa PTO speed with a 850 be disc height. In this work where anxsoniua nitrate 26 % and triple super phosphate fertilizers were applied r the collecting trays which were 1000 x 250 x 170 am in dimension, were used.140 For each combination, distribution pattern were drown by the computer prograsane which was prepared previously» The changing coefficients of variation according to the overlapping proportion under the operation conditions of forward to backward and turning., was studied and also was shown in.graphics., with the aid of computer programme. The patterns whose coefficients of variation were about 20 % or below f with the working method of forward to backward, were found to be the best combinations. The effective working width of the combinations, the minusus coefficients of variation and fertilizer application norxs were also calculated. The results which were obtained from the evaluation of the data can be summarized as follows; - At the same combinations, the percentage fertilizer ratios of the (A) fertilizer at the right side of distribution pattern were found to be greater than that of the (B) fertilizer. - It was observed that there has been soae kind of accu mulation at the right side of the distribution pattern on the circular profile vanes s and also at the left side of the distri bution pattern on the conical profile vanes. The biggest width of distribution was obtained at the angular profile vanes. - âs the positions of the vanes were shifted froa the radial position to backward position r the value of the sweeping141 angle ( a) of the fertilizer on the disc has decreased t and the distribution pattern showed sliding towards the right side of the axis of the machine. It was found that the effective working width has decreased as the radial sides of the vanes were slided to the backward. The percentage fertilizer ratios at the left side of the distribution pattern showed increases as the position of the feeding opennings have been shifted from left to the right side towards according to the direction of travelling, -The statistical analysis of variance showed that the levels of each parameter, which were included into the experiment, and also the combinations were statistically different from each other at P < 0.01 level - -It was understood that a homogenous distribution pattern would be obtained through forward to backward. and also by turning with the machines vhich could forx symmetrical pattern according to the direction of travelling where as the homogeneous pattern would be obtained with the application of working method only by the raachine which could fors asymmetrical pattern. On the other hand, it was concluded that the distribution pattern which ssade excessive accumoiation on the axis of the machine was not suitable even if the pattern has been symmetrical,. - Amongst the combinations which were included into the142 experiment, the (KP7-KK`-BAK^) combination in the (A) fertilizer and also the (KP`-KK`-BAK`) in the (B) fertilizer were found to be the best combinations which would be selected. Fross the experiment which was conducted ` it was- understood that better sycnsetricsl distributions could be obtained by shifting the position of the feeding opennings towards right hand side (5., ` 10 deviation) according to the direction of travelling,, with the circular profile vanes where as it was obtained only by shifting the position of the feeding opennings through left hand side (5 ``« 10` deviation) with the angular profile vanes. - ât travelling velocity of 8 kra/h of. the aachine which was included into the experiment,, the fertilizer application noras were found to be between 22`77 to 36r17 kg/da with the fertiliser (A) where as they were between 18.,11 to 28,23 kg/da with the fertilizer (3).