Dalga ve akıntının birlikte etkimesi halinde dalga ve akıntıya dik yatay konumlu bir deşarj borusuna gelen yatay kuvvet üzerine bir laboratuvar çalışması

Abstract

ÖZET Bilindiği gibi artan nüfus ve gelişen teknoloji yerleşim merkezlerinde çevre Kirliliği problemini de beraberinde getirmektedir. Sahilde kurulu yerleşim merkezleri için çevre kirliliğini önleme yollarından biri de yüksek oranda kirliliğe sahip bulanan kullanılmış suyun denizde uygun bir noktaya boşaltılıp kendi hacminin binlerce katı deniz suyu içinde karışması sağlanarak konsantrasyonunun düşürülmesi ve böylece çevre kirlenmesinin önüne geçilmesi yoludur. 1950 lerden sonra bağlayan bu uygulama mühendislik açışından iki farklı problem olarak ela alınmaktadır. Birincisi özellikle, kullanılan sahil şeridi ne zarar verilmeden. seyrelmenin istenilen standardda teminidir. Diğeri ise, atığın istenilen noktaya boşaltılmasını -deşarjı- sağlayan boru hattının (out fall) dalga ve akıntılardan aldığı kuvvet kargısında bozulmadan ekonomik ömrünü doldurmasıdır. Hat 'a kuvvet uygulayan etkilerden akıntılar için yeterli araştırma ve tatminkar sonuç mevcuttur. Ancak dalgalar için henüz tam veya yeterli sonuçlara ulaşılamamıştır. Dalga ve akıntının birlikte var olduğu hallerdeki kuvvetin etkisinin belirlenmesinde ise pek çok boşluk vardır. Bu tez çalışması ile Ülkemiz sahillerinin fiziki şartları da dikkate alınarak dalga ve akıntının,. büyük ölçekli bir model üzerinde labratuvarda benzetimi yapılmaya çalışılmıştır. Aranan kuvvetin tayininde kritik durun, ve ekstresa şartlar ele alınmış olup, böyle hallerde durumun ne olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu münasebetle dalga ve akıntı aynı yönde etkitilmiş ve üretilen dalgalar sığ.su ve ya derin su dalgası olmayıp, orta derinlikli su dalgası olmuştur. Çünkü sığ su dalgasının zararı sığ kesimde hatın gömülmesiyle daha kolay bir şekilde önlenebilmekte, derin suda ise yüzeydeki enerjinin tabana pek az oranda ulaşabilmesi dolayısıyla hasar yapma gücü azalmaktadır. Testler, yatay bir tabanın hemen üzerine vs dalga ile akıntıya dik konumda yerleştirilmiş bulunan bir asbest beton boruya uygulanmıştır. Bu tezle amaçlanan hedef bir metod geliştirmek olmayıp, dalga ve akıntının birlikte varlığı halinde etkiyen kuvveti deneyle bulup, mevcut ve yaygın kullanımlı metodlardan hangileri ile belirtilen şartlar İçin nasıl uyuştuğunun araştırılmasıdır. Bu münasebetle bulunan sonuçlar yaygın kullanımlı üç metod ile mukayese edilmiş ve değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu hususlar IV.Bölüm'de yer almaktadır. I. Bölüm'de ise Deşarj yapısı genel olarak tanıtılmakta, elamanları ve projelendirme esasları verilmektedir. II. Bölüm'de dalga, akıntı müşterek hali hakkında bilgi verilmekte ve sadece dalga veya akıntı hakkındaki bilgiler ise.hacmi artırmamak amacıyla ekte sunulmaktadır. III. Bölüm'de İse tez için kurulmuş bulunan model tanıtılmaktadır. Bu çalışma ile elde edilen bilgiler ise Sonuçlar başlığı altında takdim edilmektedir,