Kamu finansman açıkları ve OECD ülkeleri-Türkiye açısından borç yönetiminin değerlendirilmesi

Abstract

Devletin ekonomik hayata giderek artan oranda müdahalesi ve kamu giderlerinin olağan kamu gelirleriyle karşılanamaması sonucunda oluşan kamu finansman açıklan, tüm dünya ülkelerinde önemli sorun haline gelmiştir. Bunun sonucunda alternatif finansman araçlarının en önemlilerinden birisi olan borçlanma ve borç yönetimi konusu ülkemiz gündeminin ilk sıralarına girerek, bu alanda reform yapmış OECD ülkeleri ile paralel uygulamaları gündeme getirmiştir. Bu çalışmada; borç yönetiminin amaçlan, fonksiyonları, organizasyon yapısı, kullanılan araçlar ve kamu kağıtlarının satış teknikleri v.b. temel konulara değinilmektedir. Borç yönetimi; iç borç yönetimi, dış borç yönetimi, risk yönetimine dayalı borç yönetimi, şeffaflık ve hesap verme sorumluluğu, para ve maliye politikaları ile borç yönetiminin koordinasyonu ve seçilmiş ülkelere ilişkin verilerin değerlendirilmesi çerçevesinde ele alınmaktadır. Sonuçta borç yönetimini tamamlayan ve yakından ilgilendiren konuların; OECD ülkelerinde ve ülkemizde ele alınışı ve reform sürecinde getirilen yenilikler mercek altına alınmaktadır. Çalışmanın nihai amacı olarak; iyi uygulama örneği olarak gösterilen ülkeler ile ülkemizde 2002 yılında yayımlanan 4749 sayılı `Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun` çerçevesinde yapılan reform değerlendirilmekte ve alternatif bazı çözüm önerileri sunulmaktadır. Anahtar Sözcükler Kamu Finansman Açıklan, Borç Yönetimi, Risk Yönetimine Dayalı Borç Yönetimi.

Public financing deficits arising from progressively-increasing intervention of State in the economic life and noncoverage of public expenses by ordinary public revenues have become an important issue in all over the world. As a result, indebtment, which is one of the most significant alternative financial instruments and debt management have become a priority issue on Turkey's agenda and brought to the agenda the parallel implementations with OECD countries that have carried out a reform in this field. This study elaborates key issues such as objectives, functions, organizational structure of the debt management, instruments used, methods of sale of government securities and etc. Debt management is addressed within the context of internal debt management, risk management based debt management, transparency and accountability, monetary and financial policies and coordination of debt management together with evaluation of data related to the selected countries. In conclusion, handling of the issues complementing and closely concerning the debt management is scrutinized. As the final purpose of this study; the reform carried out within the framework of the Law no. 4749 on `Regulating Public Financing and Debt Management`, which was published in our country in 2002, and the countries considered to be the implementers of the best practices are evaluated, and some alternative solution proposals are presented. Keywords Public financing deficits, Debt management, Risk management based debt management