Kıraman köyü (Ayrancı/Karaman) kuzeyinin jeolojisi ve talk yatakları

Abstract

ÖZET Bu çalışmada; Kıraman (Ayrancı/Karaman) kuzeyinin jeolojisi ve talk yataklarının oluşumu ile beraber buradaki talkın teknolojisi, etüdü ve kullanılabileceği endüstriyel alanlar belirlenmiştir. Yörede en yaşlı birim olarak Bolkardağ birliğinin üst seviyelerinde Berendi formasyonunu oluşturan kristalize kireçtaşları yer almaktadır. Berendi formasyonu, bölgeye Kampaniyende yerleştiği kabul edilen Kıraman ofiyolitik melanjı tektonik olarak ilerlemektedir. Talk oluşumuna imkan veren bu ofiyolitik melanj sahanın dört ayrı kesiminde, yaklaşık 12 km^ lik bir alanda yüzeylemektedir. Mazı formasyonu, taban konglomera seviyesi ile Kıraman ofiyolitik melanjını örten ilk birimdir. Altta taban kongleması ile başlayan ve kiltaşı, killi kireçtaşı ardalanması ile devam eden bu formasyonun üzerine uyumlu olarak Divlek formasyonu gelmektedir. Divlek formasyonu oolitli kireçtaşlarından oluşmaktadır. Mazı ve Divlek formasyonlarının yaşı Miyosen olarak belirlenmiştir. Araştırma sahasında Dildeğmez ve Dolay dereler şeklinde incelenen talk oluşumları, bölgedeki tektonik kuvvetlerin etkisi sonucu ortaya çıkan yönlü basınç ve makaslanma ile ilişkili olarak gelişmiştir. Bölgedeki Karaman-Karadağ ve Karapmar-Karacadağ volkanik faaliyetlerinin ürünü olarak ortaya çıkan hidrotermal eriyikler serpantinitleri etkiliyerek faylarda ve çatlak sistemlerinde talk oluşumunu sağlamış olabilirler. Talk oluşumunun Miyosen sonrası Pliyosen döneminde gerçekleştiği düşünülmektedir. Talk, mercekler halinde yataklanımş olup, 73356 ton görünür ve 228624 ton muhtemel rezerve sahiptir. Kimyasal ve teknolojik analizler neticesinde talkın seramik endüstrisinde renkli pişen seramik katkı maddesi olarak kullanılabileceği belirlenmiştir. Anahtar kelimeler : Talk yatakları, Kıraman ofiyolitik melanjı, Kıraman Köyü, renkli pişen seramik endüstrisi iv

ABSTRACT In this research, geology and occurence of talc deposits at the north of Kiraman (Ayrancı/Karaman) village has been studied. At that time, technology and specific use of talc in some industries has been evaluated. The oldest unit lying at the bottom is made up of crystallized limestone named as Berendi Formation. This formation has been overlained tectonically by Kiraman Ophiolitic melange. Emplacement of ophiolitic melange to the region occured at the time of Campanien. Ophiolitic melange facilitating the occurance of talc deposits has been seen at four locations (covering 12 km^ area). Mazı formation starting with basal conglomerates is the first unit overlying the ophiolitic melange. Mazı formation starts with die basal conglomerates at he bottom and continues with the alternation of clay s t one and clayey limestone. It is overlained comformably by Divlek formation consisting of limestones with oolites. The ages of Mazı and Divlek formation has been evaluated as Miocene. In the investigation area two talc deposites (Dildeğmez and Dolay dere) has been determined. Tectonic forces (directed pressure and sharing stresses) helped formation of faults and joint systems at the region. These discontinuties within the serpantinites could be filled with the hydrothermal solutions of Karaman-Karadag and Karapinar-Karacadag volcanism and talk is formed at the boundry between serpantinites and harzburgite, diabase. Formation of talc deposits was thought as Pliocene. Talc deposites formed as lens shape and have 73356 tons of apparent and 228624 tons of probable reserves. The results of chemical and technological analysis have shown that talc can be used as raw material in the colour-cooked ceramic industry. Key words: Talc deposites, Kiraman Ophiolitic Melange, Kiraman Village, colour-cooked Ceramic Industry.