Konya ovası sulama sularının su kalitesi açısından sınıflandırılması üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZ Yüksek T lisans Tezi KONYA OVASI SULAMA SULARININ SU KALİTESİ AÇISINDAN SINIFLANDIRILMASI ÖZERİNE BİR ARAŞTIRMA Mehmet ZENGİN Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak A nahifi m Dalı Danışman : Prof. Dr. Fethi BAYRAKLI 1992» Sayfa : 57 Jüri : Prof. Dr. Fethi BAYRAKLI Bu tez çalışması, 1991 yılı Temmuz ve Ekim aylarında Konya ovasını temsilen alınan ondört adet yerüstü ve^ yeraltı sulama sularının, bitki beslenmesi açısından niteliklerini (pH, EC, SAO.'^S^/ÇSY^ kimyasal içeriklerini (Ca++, Mg++, Na+, K/ CO3`, HCO3, Cl~, SÖ4`) ve iz elementlerini (Fe, Co, Mn, Zn, B) belirlemek amacıyia yapılmıştır. Analizler sonucunda, yeraltı sulama sularının (no : 1, 12) yerüstü sulama sularına göre daha düşük pH, diğerlerine göre S.U. Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliği sondaj suyunun (no: 1) daha fazla Ca++ ve Fe, Konya şehir kanalizasyonunun (no : 3) Ca++ ve HCC3, Arapçayın ana drenaj kanalının (no: 4) EC, Mg++, Na+, HCO3-, Cl` ve Mn, Hotamış gölünün (no : 5) SO4` ve Mn, Apa barajı sılama suyunun (no : 8) Fe ve Zn ve Akşehir gölünün (no : 14) pH, Na+, K`*`, SO4` ve B değerlerine sahip olduğu belMenmiştir. Tuzluluk yönünden Konya şehir kanalizasyonu (no : 3), Arapçayın ana drenaj kanalı (no : 4), Hotamış gölü (no : 5) ve Akşehir gölü (no : 14) sulan çok yüksek EC değerlerine sahip olduklarından (C4-2250 micromhos/cm'den fazla) zararlı bulunmuşlardır. Ayrıca analizi yapılan sulama sularının hiçbirinde Cu elementine, Akşehirgölü (no : 14) hariç diğer su örneklerinde de CO3 ` anyonuna rastlanmamıştır. Sodiklİk bakımından yine Arapçayın ana drenaj kanalı (no: 4) ve Akşehir gölü (no : 14) sulan yüksek Na+ içeriklerinden dolayı zararlı görülmüşlerdir. Bor elementini fazlaca bulundurduklarından Hotamış gölü (no : 5) ve Akşehir gölü (no : 14) sulan bitkiler için toksik olarak belirlenmişlerdir. İvriz, May, Apa, Altınapa barajlar Beyşehir ve Çavuşçu gölü ile Göksu nehri sulan problemsiz yani iyi kaliteli sulama sulan olarak değerlendirilmişlerdir. ANAHTAR KELİMELER. : Yerüstü ve yeraltı sulama suyu, pH, EC, SAO, BSK, ÇSY, Ca++, Mg++, Na+, K+, CO3`, HCO3, CI-, SO4 ~, Fe, Cu, Mn, Zn, B, toksiklik.

ABSTRACT Master Thesis AN INVESTIGATION UPON THE CLASSIFICATION ON THE QUALITIES OP IRRIGATION WATERS OP KONYA PLAIN Mehmet ZENGİN Selçuk University- Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Soil Supervisor : Prof. Dr. Eethi BAYRAKLI 1992, Page, 57 Jury : Prof. Dr. Saim KARAKAPLAN Prof. Dr. Kemal GÜR An investigation was carried out in 1991 in order to determine irrigation water quality of fourteen represen tative surface and ground water samples collected from four teen different sites of Konya plain. The irrigation water quality (pH,EC,SAR,RSC,SSP,B concentration), trace elements contents (Pe,Cu,Mn,Zn) and potassium, chloride and sulpha te were assessed. The results obtained showed sewage water of Konya city, Arap çayırı main drainaga canal, Hotamış and Akşehir lakes' were very highly saline (EC values were found more than 2250 micromhos/cm). Arapçayirı main drainage canal and Akşehir lake's water had also an alkalinity problem due to high sodium contents. Boron concentration was found relatively higher iiiin Hotamiş and Akşehir lakes' waters. Thereby it was conc luded that potantial boron toxicity can be expected if the se waters are used for irrigation. Consequently the results indicated that a part ifffom the sewage water of Konya city, the waters of Arapçayırı main drainage canal, Hotamiş and Akşehir lakes' examined in this study, can be utilized safely for irrigation. KEY WEDS : Surface and ground water, pH, EC, SAR, RSC, SSP, Ca, Mg, Na, K, 0O3, HCO-, CI, SO^, Pe, Cu, Mn, Zn, B, toxi<fe£ty. IV