Bodur kuru fasülye çeşitlerinin tane verimine ve morfolojik fenolojik teknolojik özelliklerine bakteri aşılama ve azot uygulamalarının etkisi

Abstract

ÖZ Doktora Tezi BODUR KURU FASULYE ÇEŞİTLERİNİN TANE VERİMİNE VE MORFOLOJİK, FENOLOJİK, TEKNOLOJİK ÖZELLİKLERİNE BAKTERİ AŞILAMA VE AZOT UYGULAMALARININ ETKİSİ Mustafa ÖNDER Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Danışman : Prof Dr. ihsan ÖZKAYNAK 1992, Sayfa : 127 Jüri : Prof. Dr. İhsan ÖZKAYNAK Prof. Dr. İbrahim GENÇ Prof. Dr. Müjgân ENGİN Bu araştırma, 3 yıl süre ile (1987, 1988 ve 1989) 10 bodur kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L. var. nanus) çeşidine (Contender-22, Bodur Ayşe, Red Kid ney, Selanik, Horoz, 59 Great Northern, Yerli Çalı, Tombul, Dermason, White Kidney ) uygulanan muamelelerin (Kontrol, `Bakteri`, `BakteritN5`, `N5`), tane verimi ile teknolojik, morfolojik ve fenolojik karakterler üzerine olan etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. `Bölünmüş parseller` deneme desenine göre 1987'de 3, 1988 ve 1989'da 4 tekerrürlü olarak kurulan bu deneme Çumra'da sulu şartlarda yapılmıştır. Teknolojik, morfolojik ve fenolojik gözlemler ve bulgulara göre, çeşitler ve muameleler arasında istatistiki bakımdan farklar bulunmuştur. Yıl, çeşit ve mu amelelerin ortalaması olarak tane verimi dekara 306.92 kg olmuştur. 3 yıllık araştırmanın ortalaması olarak en yüksek tane verimi (358.47 kg/da) Tombul çeşidinde elde edilmiş, `Bakteri + N5` muamelesi bütün çeşitlerde olduğu gibi Tombul çeşidinde de en yüksek tane verimini (371.89 kg/da) meydana getirmiştir. Yıllara göre tane verimi ile ham protein oranı, bin tane ağırlığı, bitki boyu, bitki başına dal sayısı, bitki başına bakla sayısı, bir bakladaki tane sayısı ve bitki başına yaprak sayısı arasında olumlu ve olumsuz ilişkiler belirlenmiştir. Denemede kullanılan çeşitlerin vejetasyon sürelerinin 111.7 - 143.1 gün arasında değiştiği tespit edilmiştir. ANAHTAR KELİMELER : Bodur kuru fasulye çeşitleri, azotlu gübreleme, bakteri aşılama, tane velimi, ham protein, morfolojik özellikler, korelasyonlar, fenolojik özellikler.

ABSTRACT Ph.D. Thesis EFFECT OF INOCULATION AND NITROGEN APPLICATIONS ON THE GRAIN YIELD AND MORPHOLOGICAL, PHENOLOGICAL, TECHNOLOGICAL CHARACTERISTICS OF DWARF DRY BEAN VARIETIES Mustafa ÖNDER Selçuk University Graduate School of Natural and Applied Science Deparment of Agronomy Supervisor : Prof.Dr. îhsan ÖZKAYNAK 1992, Page : 127 Jury : Prof.Dr. thsan ÖZKAYNAK Prof. Dr. İbrahim GENÇ Prof. Dr. Müjgân ENGİN This research was conducted to determine the effects of the combinations of seed inoculation with Rhizobia and N applications (`Control`, `Inoculation with Rhizobia`, `Inoculation with Rhizobia + N5`, `N5` ) on the seed yield, techno logical, morphological and phenological characteristics of ten different varieties of dwarf dry bean (Phaseolus vulgaris L. var. nanus ) grown periodically for 3 years ( in 1987, 1988 and 1989 ). This research was arranged in the `split plots` experimental design with three replications in 1987, four replications in 1988 and 1989 under irrigated conditions of Çumra. Statistically significant differences were found between varieties and appli cations with respect of technological, morphological and phenological characteris tics. As the mean of years varieties and applications of Rhizobia and N, seed yiled was 306.92 kg.da`1. The highest seed yield (358.47 kg.da`1) was obtained from Tombul variety, this varieties has given the highest seed yield (371.89 kg.da` 1) when inoculated with Rhizobia +5 kg.da` 1 N applied like other 9 dry bean varietis as mean of 3 years. The positive or negative linear correlations were determined between seed yield and crude protein rate, 1000 seeds weight, plant height, number of branc hes per plant, legume number per plant, seed number per pod and leaf number per plant. Vegetation periods of the varieties were between 111.7 to 143.1 days. KEY WORDS : Dry bean varieties, N fertilizer, Inoculation with rhizobia, seed yield, crude protein, morphological and phenological characte ristics, correlations.