Ereğli (Konya) civarının jeolojisi ve zeminin özellikleri

Abstract

Yüksek lisans tezi olarak hazırlanmış bu çalışmada, Ereğli (KONYA) ilçesi ve güneyinin jeolojisi ile ilçe merkezinde yeralan sıkılaşmamış tortulların jeotektonik parametrelerinin tesbitine çalışılmıştır. Bölgede Bolkar grubuna dahil olan Dedeköy (üst Permiyen) ve Gerdekesyayla (Alt - Orta Triyas) formasyonları temeli oluştur maktadır, inceleme alanının en yaşlı birimi üst Permiyen yaşlı De deköy formasyonudur. Yer yer dolomitik kireçtaşı -yarı mermer özel liği gösteren ve orta-ince tabakalanma sunan birimin tabanı, inceleme alanı ve yakın çevrede gözlenememektedir. Oldukça çatlaklı bir yapıya sahip olan Dedeköy formasyonunun üstüne uyumlu olarak Ger dekesyayla formasyonu gelmektedir. Fiil it, kalkşist ardalanmasından oluşan Gerdekesyayla birimi içerisinde kireçtaşı olistolitleri de yeralmaktadır. Çalışmalar birimin bölgesel metamorfizmaya bağlı olarak, yeşil şist fasiyesinde başkalaşıma uğradığını göstermektedir. Birimin yaşı Alt - Orta Triyas olarak belirlenmiştir. Bolkar grubuna dahil olan bu birimler Erken Alpin hareketlerinden etkilenerek deforme olmuşlardır.II İnceleme alanında Gerdekesyayla formasyonu üzerine, diskordan olarak Halkapınar formasyonu gelmektedir. Halkapınar formasyonu tabanda konglomeralar ile başlayıp, kumtaşı, kumlu kireçtaşı ve killi kireçtaşları ile devam etmektedir. Formasyon içinde; andezitler, bazaltlar ve diyabaz daykları ile bunlara ait bloklar da yer- almaktadır. Yaşı üst Paleosen-Orta Eosen olarak belirlenen formas yon, Orta Alpin hareketlerinden etkilenmiştir. Halkapınar formasyonu üzerine ise, bölgede çok az bir ya yılımı olan ve tabanda bir kara! aşmaya işaret eden kırmızı renkli oluşuklar ile başlayan üst Miyosen yaşlı Katrandedetepe formasyo nu diskordan olarak gelmektedir. Gölse! ortamda çökelen bu litolo jiler Alpin orojenezinin son safhalarında ve oldukça sakin bir devrede oluştuklarından tabaka eğimleri yatay veya yataya yakındır. En üstte ise, açılı diskordansla Kuvaterner yaşlı taraça çökelleri, yamaç molozları ve alüvyonlardan oluşan genç oluşuklar yeralmaktadır. Sütunlu Dere'den ve diğer eğimli vadilerden taşınıp yığılan klastikler.eski dere yataklarında taraça çökellerini oluşturmuştur. Meşelik Sırtı ve Karatepe yakınlarında yer alan yamaç molozları, fay diklikleri ve eğimli yamaçların eteklerinde birikmişlerdir. Ereğli ilçe merkezindeki genç alüvyon konisi ise, daha çok ivriz Çayı'nın aşındırıp yığdığı malzemelerden oluşmuş tur. Tutturulmamış çökellerin incelenmesinde ise, numunelerin tane, yığın ve kıvam özellikleri tayin edilerek sınıflandırılmış tır. Numuneler üzerinde kompressibilite, direk kesme ve serbest basınç deneyleri yapılarak ilgili parametreler tesbit edilmiştir. Bu parametrelere dayanılarak gevşek kayaçlar üzerinde genel bir değerlendirme yapılmıştır.

In this work, the geotecnique prameters of the unconsolidated rocks in the town of Ereğli, Konya, are determined. In the scope of this thesis, the geology of the region to the south of Ereğli is also studied. The Late Permian-aged Dedeköy Formation and the Early-Middle Triassic Gerdekesyayla Formation, both belonging to the Bol kar Group, form the basement of the region. The Dedeköy Formation being the oldest unit is made of mainly medium-thin bedded dolomitic limestone with highly fractured semi -marble character. The base of this unit in the study area is not exposed. But, it is conformably overlain by the Gerdikesyayla Formation. The Gerdekesyayla Formation consists of phyllite interbedded with calc-schist and some limestone olistoliths. Studies indicate that these units were subjected to regional metamorphism in green-schist facies and have been deformed by the Early Alpine orogenic activities.IV In the study area, the Late Palaeocene-Middle Eocene-aged Halkapinar Formation unconformably overlies the Gerdekesyayla Formation of the Bol kar Group. This formation begins with conglomerates at the bottom and grades upward into sandstone; sandy, marly and clayey limestones. Diabasic dykes and stocks can also be found in the formation, which is effected by the Middle Alpine activities. The Late Miocene Katrandedetepe Formation unconformably overlies the older units in the region. This formation begins with red-coloured basal elastics characterizing a continental palaeo-environment and having very small exposure in the study area. However, the lithologies at the top of the formation were deposited in a lake environment. The attitude of the beds in the formation is horizontal or subhorizantal, because the Katrandedetepe Formation formed during the late stage of the Alpine orogeny. At the top of the stratigraphical succession, the young sedimentary units, such as Quaternary terrace sediments, talus deposits and alluvium are found disconformably one on the other. The clastic materials transported from the Sütunlu Dere and the other steep valleys form the terrace sediments. Hence, the talus deposits near Meşelik Sırtı and Karatepe occur in front of the fault scarps and steep slops. The alluvial fan, where the down of Ereğli is situated, consists of unconsolidated detritics transported mostly by the ivriz stream. The grain, cluster and consistency features of samples from unconsolidated rocks have been determined and classified. Parameters have been obtained from compressibility, direct-shear and triaxial pressure experiments. A general evaluation has been made on the basis of these parameters.