Anlatımcı kuramlar bağlamında seramik sanatı ve kilde beliren yüz

Abstract

Metnin seramiklerle bütünleşmesi önemli ve dahası zorunludur. Fakat insanın kendi gizlerini ifşası anlamına gelen bu zorunlulukta trajik bir yön vardır. Hiçbir sanatsal dil, tam bir duygu nakline izin vermez ki bu da trajedinin bir diğer boyutudur. Fakat belki de sanatçı yalnız kendi zevki ve coşkusu için yaratır ve asıl gayesi `anlatmak` değil de kendini vücuda getirmektir. Bunların hangisi doğrudur? Worringer gibi düşünerek bu ve benzeri sorular yanıtlanabilir: İki `kutup` arasında bir seçim yapmaya gerek yoktur. Her iki durum aynı anda benimsenerek bir ara nokta belirlenebilir. Ne var ki bu konumu isabetle saptamak kolay değildir. Her şeyden önce zihin `düzen` içinde olmalıdır. Sanat ve düzen kavramlarım kaynaştıran görüşler, konunun önemini vurgulamaktadır. Bu çalışmanın yöntemi, temelde bu düşünce biçimine dayanmaktadır. Fakat katı bir matematiksel akıl yürütme yoktur. Tersine öznelliğin gerekliliğine inamlmaktadır. Sanatın insan ruhunun gizemleriyle ilişkisi gözetilecek olursa, metafizik düşüncelerin yer bulması da yachrganmayacaktır. Görme ve işitme yeteneklerinden yoksun Keller'in serüveni, hem metafizik düşüncenin önemini hem de `görme`nin aşkın boyutunu vurgulamaktadır ve belki eşya bile seyir halindedir. Çağdaş sanat, görebilme tutkusunu terk ettiği için, Croce'nin ifadesiyle, çirkindir. Bu doğrultuda etkilenmenin kesintisiz ve kaçınılmaz akışı da gözden kaçmaktadır. Sanat eleştirisi, bir yaşam eleştirisine dönüşmelidir. Bu dönüşüm ister istemez öznelliğin payım arttırır. Tamamen öznelliğe dayanan izlenimci eleştiri, eğer gerçek bir kültürel birikimden süzülüyorsa, pek çok kilidi açabilir. Duygu yoğunluğuna verdiği önem nedeniyle, Anlatımcılık ve İzlenimcilik arasında bir bağ kurulabilir. Anlatımcılık, Romantizmde uyanan görüşlerin dizgesel hale getirilmesidir ve kısaca `sanat duyguların dilidir` der. Sanat eseri, bir 'ayna' değil, sanatçının iç dünyasına açılan bir penceredir. Bu pencere, seramikle de açılabilir. Bunu denemek, büyük bir emeği ve toprağı pişirmenin geçerli bir sanatsal dil olduğuna inanan önyargısız bir yaklaşımı gerektirir. Böylesi yaklaşımlann seyrekliğinden başka figüratif seramik bağlanımda da bir boşluktan söz edilebilir. Bu çalışmanın, düşünsel ve biçimsel yönüyle bu bakir sahalarda atılmış mütevazı bir adım olduğuna inanılmaktadır. Anahtar Sözcükler Seramik, kil, anlatımcılık, duygu, öznellik, izlenimcilik, metafizik, görme, düzen, figür.

Integration of the text with the ceramics is important and furthermore compulsory. But there is a tragic aspect in this obligation that comes to mean revealing of a person his own secrets. Another aspect of the tragedy is that any artistic language allows a precise sense transmission. Perhaps an artist creates for his own pleasure and enthusiasm and his major aim is not to express himself but to make his own personality. Which one is true? These and alike questions can be answered by thinking like Worringer: There is no need to make a choice between the two polar. An average point can be found through adopting these two positions at the same time. However it isn't easy to determine this exactly. At first the mind should be in `order`. Opinions jointing the concepts of art and order emphasize the importance of the issue. Method of this study is basically based on this form of thought. But there is no rigid mathematical consideration. On the contrary there is a belief that subjectivity is necessary. If the relationship between art and secrets of the human soul is considered, metaphysical thoughts aren't regarded as strange. Adventure of Keller who hasn't seeing and hearing abilities emphasizes both the importance of metaphysical thoughts and transcendental aspect of seeing and maybe even furniture is in state of watching. Because of abandoning the passion of seeing, contemporary art is, using Croce's statement, unpleasant. In this direction, continuous and inevitable flow of influence is also not taken into consideration. Art criticize has to transform a life criticize. This transformation inevitably increases the share of subjectivity. Impressionist criticism that based on completely subjectivity, if it arises from a real cultural accumulation, can open many locks. Because it emphasizes the density of sense, a link between Expressionism and Impressionism can be established. Expressionism is a study that systematizes the opinions arose during Romantic period and in short it says that art is the language of emotions. Work of art is not a mirror but a window which opens through inner world of the artist. This window can also be opened with ceramic. Trying this, needs a huge labor and a prejudice free approach to ceramic that believes in kilning the earth is one of the valid artistic languages. Apart from the deficiency of such approaches, emptiness about the figurative ceramic can also be mentioned. It's believed that, with ideational and formal aspects, this study is a humble step onto these untouched fields. Key Words Ceramic, clay, expressionism, sense, subjectivity, impressionism, metaphysic, view, order, figure.