Konya ili anız alanlarında tohum yatağına ekim suretiyle baklagil yem bitkileri yetiştirme imkanları üzerinde bir araştırma

Abstract

53 6- ÖZET Bu araştırma Konya ili sulanabilen tarım, alanlarında tahıl hasadından sonra Temmuz- Ekim aylarından boş geçen dönemi değerlendirmek, münavebeye tek yıllık baklagil yem bitkilerini sokarak, toprağın fiziksel ve kimyasal yapısını iyileştirerek bölge hayvancılığı açısından büyük önem taşıyan kaliteli kaba yem açığını kapatmaya yardımcı olmak için ve sulu şartlarda, yüksek yeşil ot, kuru ot, kuru madde ve ham protein verimleri sağlayan tek yıllık baklagil yem bitkisi türlerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma 1991 yılı Temmuz- Ekim aylarında Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliği arazisinde yürütülmüştür. Araştırma `Tesadüf Blokları` deneme desenine göre dört tekerrrülü olarak kurulmuştur. Araştırmada, Pisum arvense L. (D- 10), Vicia sativa L. (5860-81/1). Trifolium resupinatum L. (Demet-82), Trifolium alexandrinum L., ve Vicia narbonensis L., baklagil yem bitkisi türleri kullanılmıştır. Bu türler buğday hasadını müteakip 28-7-1991 tarihinde yalın olarak ekilmiş, ot hasadı 23-10-1991 tarihinde yapılmıştır. Araştırmada denemeye alınan baklagil yem bitkisi türlerinde: bitki boyu, yeşil ot verimi, kuru ot verimi, kuru madde verimi, ham protein oranı ve ham protein verimi ile ilgili ölçüm ve tartmalar yapılmış olup, elde edilen bulgular varyans analizine tabi tutulmuştur. Bitki boyu ortalamaları açısından araştırmamızda baklagil yem bitkisi türleri arasında istatistiki bakımdan önemli farklılıklar tespit edilmiştir. En yüksek bitki boyu 50.2 cm ile Vicia sativa L. parselinde tespit edilmiştir. En düşük bitki boyu ise, 27.6 cm ile Trifolium resupinatum L. parselinde tespit edilmiştir. Araştırmada yer alan baklagil yem bitkilerinin yeşil ot verimleri54 arasındaki farklılık istatistiki açıdan önemli bulunmuştur. En yüksek yeşil ot verimi ise 2017.3 kg/da ile Vicia sativa L. parselinde, en düşük yeşil ot verimi 1189.5 kg/da ile Trifolium alexandrinum L. pareelin.de tespit edilmiştir. En yüksek kuru ot verimi 395.8 kg/da ile Vicia sativa L. parselinde tespit edilirken en düşük kuru ot verimi ise 244.4 kg/da ile Trifolium alexandrinum L. parselinde elde edilmiştir. Kuru madde verimi bakımından baklagil yem bitkisi türleri arasında istatistiki bakımdan önemli farklılıklar tespit edilmiştir. En yüksek kuru madde verimi 386.7 kg/da ile Vicia sativa L. parselinde, en düşük kuru madde verimi 238.1 kg/da ile Trifolium alexandrinum L. parselinde tespit edilmiştir. Baklagil yem bitkisi türleri arasında ham protein oranı bakımından da önemli farklılıklar tespit edilmiştir. En yüksek ham protein oram % 21.02 ile Trifolium resupinatum L. parselinde, en düşük ham protein oranı % 15.04 ile Trifolium alexandrinum L. parselinde tespit edilmiştir. En yüksek ham protein verimi 74 kg/da ile Trifolium resipinatum L. parselinde, en düşük ham protein verimi 35.8 kg/da ile Trifolium alexandrinum L. parselinde tespit edilmiştir. Ele alınan beş baklagil yem bitkisi türünün tahıl hasadını müteakip, tohum yatağı hazırlayarak yapılan ekimde yaklaşık üç aylık yetişme devresinde türlere göre ortalama olarak 1189.8 kg/da - 2017.3. kg/da yeşil ot, 244.4 kg/da - 395.8 kg/da kuru ot ve 35.8 kg/da - 74.0 kg/da ham protein verimleri elde edilmiştir. Sonuç olarak, Konya ilinde hayvanların ihtiyacı olan kaliteli kaba yem açığını karşılamak amacıyla sulu şartlarda tahıl hasadından sonra Temmuz - Ekim döneminde yıllık bazı baklagil yem bitkisi türlerinin ekiminin tavsiye edilebileceği tespit edilmiştir. Ayrıca bu araştırmada, Vicia sativa L. ve Trifolium resupinatum L. 'un yöre şartlarında rahatlıkla yetişebilecekleri, yüksek yeşil ve kuru ot verimi sağlayabilecekleri sonucuna varılmıştır.

ABSTRACT Master Thesis A RESEARCH ON THE POSSIBILITIES OF GROWING FORAGE LEGUMES BY SOWING TO THE SEEDBED ON STUBBLES IN KONYA PROVINCE Kadir ALICI Selçuk University Graduate School of Naturel and Applied Science Department of Agronomy Supervisor: Prof. Dr. İhsan ÖZKAYNAK 1993, Page: 66 Jury: ProfLDr. İhsan ÖZKAYNAK Prof. Dr. Abdülkadir AKÇİN Yrd. Doç. Dr. Mevlüt MÜLAYİM This research has been conducted to determine to the growing of forage legumes by sowing to the seedbed after wheat harvest in irrigated area as a second crop and their's yield and quality properties on the research and applied Station of Agricultural Faculty of Selçuk University in 1991 between July - October growing season. The research has been arranged as four replication according to `random block` experimental design on the irrigated conditions and field pea (D-10 ), comman vetch (5860-81/1), persian clover (Demet-82), berseem clover and narbonne vetch forage legumes species were used. In these species the research subjects which have been observed arein below (plant heigh, green yield, hay yield, dry matter yield, crude protein ratio and crude protein yield). The forage legume species were sown in 28/7/1991 and harvested for grass in 23/10/1991. In researchment among the observed forage legumes that the highest value gave the plots of comman vetch (5860-81/1), with respect to plant height (50.2 cm), green yield (2017.3 kg/da), hay yield (395.8 kg/da), dry matter yield (386.7 kg/da). The highest crude protein ratio (% 21.02) and crude protein yield (74.0 kg/da) gave the plots of persian clover. KEY WORDS: Berseem clover, persian clover, comman vetch, narbonne vetch, field pea, plant height, green yield, hay yield, dry matter yield, crude protein ratio, crude protein yield, second crop, seedbed.