Gökçeyazı-Kuşaklı Tepe (Ereğli-Konya) civarının jeolojisi ve sölestin yatakları

Abstract

Bölgede en yaşlı birim filiş evresinde oluşmuş Paleosen-Eosen yaşlı Halkapınar formasyonu'dur. Bu formasyo - nün üzerine göl ve akarsu ortamında oluşmuş jips mercekleri içeren ve sölestin oluşumlarının da sölestinli kireçtaşı şeklinde jipsler içerisinde yer aldığı Oligosen-Miyosen yaşlı Aktoprak formasyonu açısal uyumsuz olarak gelir. Aktoprak formasyonu da göl ve akarsu ortamında oluşmuş olan Kızılbayır formasyonu ve Beştepeler formasyonu tarafından uyumsuzlukla örtülür. Kızılbayır formasyonu, Halkapınar formasyonu üzerinde de açısal uyumsuzlukla bulunur. Kızılbayır formasyonu üzerine uyumlu olarak Katrandedetepe formasyonu, onun da üzerine uyumlu olarak Beştepeler formasyonu gelir. Bu formasyonlar Üst Miyosen yaşlıdırlar ve göl ve akarsu ortamını temsil etmektedirler. Çalışma sahasında Gökçeyazı, Kayalı Dere, Kuşaklı Tepe ve Çatköy sahaları şeklinde ayırt edilen sölestin oluşumları, jipslerin içerisindeki kireçtaşlarının kırıkla¬ rında, çatlaklarında, mikro-boşluklarında çökelme ve aynı zamanda bu yapılardan itibaren de ornatma şeklinde gelişmişlerdir. Bölgede mevcut olan volkanik faaliyetlerin bir ürünü olarak veya meteorik çözelti ve zemin sularının bölgeye S r getirmesi, yine bu çözeltilerin bölgedeki jipsleri çözmesiyle 804 bakımından da zenginleşerek sölestin oluşmuş olabilir. Sölestin oluşumunun Üst Miyosen'den sonra muhtemelen Pliyosen'de oluştuğu tahmin edilmektedir.Sölestin oluşumları sölestinli kireçtaşları şeklinde jipslerin içinde uzun mercelcler halinde görünmektedirler. Toplara olarak: 11000 ton görünür rezerv ve 35000 ton muhtemel rezerve sahiptirler. Kimyasal analizler ve X-ısınları incelemeleri neticesinde sölestinlerin ekonomik: olarak değerlendirileraiyecekleri belirlenmiştir.

The oldest unit in the field lying at the bottom is formed in flysch facies of Paleocene-Eocene period named as Hallcapınar formation. This formation has been overlined with an angular unconformity by Aktopralc formation forraed in lagoon and river environment which consists of gypsum lences. Also this formation has been overlined with angular unconformity by Kızılbayır forraation and Beştepeler formation which have been formed in lagoon and river environment. Kızılbayır formation overlies Halkapınar formation with an angular unconformity. Kızılbayır formation has been overlined conformably by Katrandedetepe formation and also this formation has been overlined conformably by Bestepeler formation. These three formations have been determined as Upper Miocene age. in the investigation area, Gökçeyazı, Kayalı Dere, Kuşaklı Tepe and ÇatJcöy celestite beds have been determined. Celestite deposits formed in limestones in gypsum vrithin the joints and micro-cavities as joint ör void fillings and replacements. As a result of volcanic activity conaisting of hydrothermal solutions rich iri Sr (strontium) toolc place in the region and circulation of Sr rich meteoric waters and groundwaters, Sr has been gained to form celestite(SrSÜ4) deposits. Celestite deposits have been observed in gypsum as celestite bearing limestones. Totally they have been 11000tons of apparent and 35000 tons of probable reserves. According to chemical and X-ray diffraction analysis it has been determined that these celestite deposits can not be used economically in industry. Key words: Celestite, celestite bearing limestone, gypsum, Gökçeyazı Village. VI 11