Türk müziğinde rast makamının istatistiksel değerlendirilmesi

Abstract

ÖZ Yüksek Lisans Tezi TÜRK MÜZİ?İNDE RAST MAKAMININ İSTATİSTİKSEL DE?ERLENDİRMESİ N. Oya LEVENDOGLU S.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Danışman : Prof Dr. Ayhan ZEREN 1996, Sayfa: 16 Jüri : Prof. Dr. Ayhan ZEREN Prof. Salih ERGAN Doç. Yusuf AKBULUT Türk müziğinde kullanılan makam kavramı, belirli bir (veya daha fazla) dizinin sesleri üzerinde rasgele değil de, belirli bir seyir kalıbına göre dolaşılmasını gerektirir. Böylece belirli bir duygu (makam) oluşur. Şimdiye kadar yazılan nazariyat kitaplarında, dizi üzerindeki seyir özelliği, dolaşılan perdelerin isimlerini art arda sıralayarak ve üzerinde duraklanan perdeler belirtilerek anlatılmıştır. Yapılan bu çalışmada, Rast makamının seyir kalıbını çıkarmak için, altmış altı eser de kullanılan perdelerin etkinlik dereceleri istatistiksel olarak belirlenerek tarih boyunca kullanılan seyir kalıbını veren ortalama etkinlik dereceleri hesaplanmıştır. Bu kalıp (seyir iiigrafiği) elde edildikten sonra, nazariyat kitaplarında Rast makamına örnek olarak verilen örnek özlerin ve eserlerin bu makamın nicel seyir kalıbına ne derece uyduğu saptanmıştır. Ayrıca mevcut eserleri, geleneksel makam seyrine uygunluk bakımından değerlendirmek de mümkün olmuştur. Anahtar Kelimeler: Makam, Rast Makamı, Seyir. İV

ABSTRACT Masters Thesis STATISTICAL EVALUIATION OF RAST MAKAM IN TURKISH MUSIC N. Oya LEVENDOGLU Selçuk University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Music Education Supervisor : Prof. Dr. Ayhan ZEREN 1996, Page: 16 Jury : Prof Dr. Ayhan ZEREN Prof. Salih ERGAN Doç. Yusuf AKBULUT The concept of makam which is being used in Turkish music, requires wandering according to a particular seyir form instead of wandering on the sound of a (or more than one) particular line by chance. So it makes a feeling (makam) in the theoretical books, written so far, the spe cialty of seyir, on the line, is explained by showing the pitches which have breaks, and arranging in order the names of the pitches one after another. At this searching, for finding the seyir form of Rast makamı, the effectiveness de grees of pitches, which were used in 61 different books and were searched by statically, were found out and also an average effectiveness degree was explained.After finding this form, in theoretical books, It's sorted out that how much famil iar the books and the works of Rast Makamı to the quantitative seyir form of Rast Makamı. In addition, it's possible to evaluate the present works about suitability to the tra ditional seyir makamı. Key Words: Makam, Rast Makam, Seyir. vı