Mercimek çeşitlerinde (lens esculenta moench) ekim zamanları ve sıra arası uygulamalarının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkileri

Abstract

7s?}°7 oz Yüksek Lisans Tezi MERCİMEK ÇEŞÎTLERtNDE (Lens esculenta Moench) EKÎM ZAMANLARI VE SIRA ARASI UYGULAMALARININ VERİM, VERİM UNSURLARI VE KALİTE ÜZERİNE ETKİLERİ Yusuf YAMAN Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı Danışman : Yrd. Doç. Dr. Mustafa ÖNDER 1996, Sayfa: 76 Jüri : Yrd. Doç. Dr. Bayram SADE Yrd. Doç. Dr. Ali TOPAL Bu araştırma 1994 yılında Konya ili Sarayönü İlçesi Konuklar Tarım İşletmesi Müdürlüğü deneme tarlalarında kıraç şartlarda, farklı ekim zamanlan ve sıra arası mesafelerinin mercimek çeşitlerinin dane verimi, verim unsurları ve kalite özellikeri üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. `Tesadüf bloklarında bölünen bölünmüş parseller` deneme esenine göre üç tekerrürlü olarak kurulan bu araştırmada, ana parsellere ekim zamanlan (7 Nisan, 17 Nisan ve 27 Nisan) alt parsellere çeşitler (`Yerli Kırmızı`, Fırat-87` ve `ILL- 1939`) ve en alt parsellere de sıra arası mesafeleri (20 cm, 25 cm, 30 cm ve 35 cm) yerleştirilmiştir. Araştırmada sıra arası mesafeleri ve çeşitlerinin ortalaması olarak en yüksek dane verimi 49.40 kg/da ile 17 Nisan tarihinde ekim yapılan parsellerden alınmıştır. Ekim zamanları ve sıra arası mesafelerinin ortalaması olarak çeşitler arasında en yük sek dane verimi 69.12 kg/da ile `ILL- 1939` mercimek çeşidinden alınmıştır. 7 Nisan tarihinde 30 cm sıra aralığında ve `ILL 1939` mercimek çeşidi ekilen parsellerden en yüksek dane verimi (115.90 kg/da) elde edilmiştir. Çeşitlerin ve ekim zamanlarının ortalaması olarak en yüksek dane verimi 45.53 kg/da ile 30 cm sıra arası mesafesi uygulanan parsellerden alınmıştır. Ekim zamanı geciktikçe; bitki verimi, bitki boyu, baklada dane sayısı ve ilk bakla yüksekliği azalmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Mercimek çeşitleri, ekim zamanlan, sıra arası meşafeleri,dane verimi, verim unsurları, kalite özellikleri. ü

ABSTACT Master Thess THE EFFECTS OF SOWING DATES AND ROW SPACES APPLICATIONS ON YIELD, YIELD COMPONENTS AND QUALITY OF LENTIL VARIETIES (Lens esculenta Moench) Yusuf YAMAN Selçuk University Graduate School of Natural and Applied Science Department of Agronomy Supervisor: Ass. Prof. Mustafa ÖNDER 1996, Page: 76 Jury : Ass. Prof. Mustafa ÖNDER Ass. Prof. Bayram SADE Ass. Prof. Ali TOPAL This research was conducted to determine the effects of sowing dates and row spaces on grain yield, yield component and quality characters of lentil varieties under dry condition on the field of Konuklar Aqriculturel Growth Farm of Sarayönü Town in Konya in 1994. The research was arrenged to split, split plot experimental design into randomized blocks with 3 replications, sowing dates (7, 17 and 27 April), varieties (Yerli Kırmızı, Fırat-87 and ILL- 1939) and row spaces (20, 25, 30 and 35 cm) were pla ced into main, sub and sub sub plots respectively (49.40 kg/da) The highest grain yield (49.40 kg/da) was obtained from the plats sown 17 April as the mean of row spaces and varieties. `ILL- 1939` had highest row spaces grain yield with 69.12 kg/da as the mean of sowing dates and now spaces. The plots which were sown in 30 cm row space an 7 April of ILL- 1939 lantie variety gave the highest grain yield with 45.53 kg/da as the mean of varieties and sowing dates while sowing date was late; plant yield, plant height, grain number per legume and first legume height were decreased. KEYWORDS: Lentil varietis, sowing dates, row spaces, grain yield, yield com ponents, quality characters. iii