Bazı baklagil yembitkileri ve tahıl karışımlarının ikinci ürün olarak yetiştirilmesi

Abstract

öz Doktora Tezi BAZI BAKLAGİL YEMBİTKİLERİ ve TAHIL KARIŞIMLARININ İKİNCİ ÜRÜN OLARAK YETİŞTİRİLMESİ Caraadilhan KERİMBEK Selçak Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabil i m Dalı Danışman Doç. Dr. Mevtöt MÜLAYİM 1998, sayfa 87 Jüri : Doç.Dr. Mevlfit MÜLAYİM Prof. Dr. Ahmet GÖKKUŞ Yrd.Doç.Dr. Ahmet TAMKOÇ Bu araştırma, Konya Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsüne ait sulanan arazide, ana ürün olarak ekilen tahıl hasadından sonra tohum yatağı hazırlanarak ikinci ürün olarak, 199S ve 1996 yıllarının Temmuz Ekim ayları arasında yürütülmüştür. Denemede üç buğdaygil ve üç baklagil bitkisinin saf ve farklı oranlarda karışımlarının ekimi yapılmıştır. Araştırmada materyal olarak buğdaygillerden arpanın (Hv)`BüIbül -89`, yulafın (As)` Apak` ve at dişi mısırın (Zm) `TTM-813` çeşitleri ile baklagillerden adî fiğin (Vs)ML-147'/ koca fiğin (Vn)`L-1521` ve yem bezelyesinin (Pa)`D-10` çeşitleri kullanılmıştır. Ekim 1995 ve 1996 yıllarında sırasıyla 25 ve 28 Temmuz da, ot için hasat ise aynı sırayla 10 ve 19 Ekim tarihlerinde yapılmıştır. Araştırmada baklagil ve tahıllar saf ve 25+75, 50+50 ve 75+25 oranlarında karışımlar halinde ekilerek bitki boyu, yeşil ve kuru ot verimleri, kuru madde oranı, karışımlarda yeşil otta ağırlığa göre botanik kompozisyon, ham protein oranı ve kuru otda ham protein verimleri tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlan hem 1995 ve 1996 yılları ayrı ayrı olarak hem de her iki yılın ortalaması birlikte değerlendirilmiştir. İki yıllık ortalamalara göre saf ekilen baklagillerde en yüksek bitki boyu yem bezelyesinde 81.27cm, en düşük11 koca fiğde 58.80 cm olarak belirlenirken, buğdaygillerde en yüksek mısırda (154.27cm) ve en düşük ise yulafta (70.58 cm) ölçülmüştür. Karışımlarda en yüksek bitki boyu baklagillerde %50Pa+%50Zm karışımındaki yem bezelyesinde (87.49cm), en düşük ise %50Vs+%50As karışımında adi fiğde (51.72cm)s buğdaygillerde ise %50Pa+%50Zm karışımındaki mısırda (155.79cm) ve en düşük %75Pa+%25As karışımındaki yulafta (55.65cm) tespit edilmiştir. Saf ve karışım halinde ekilen baklagil ve tahılların ayrı ayrı ve toplam verimleri bulunmuş olup, iki yıllık ortalamaya göre toplam yeşil ot verimi 5691.05 kg/da ile en yüksek %50Vn+%50Zm karışımından, en düşük saf ekilen adi fiğden (1203.95 kg/da); kuru ot verimi ise en yüksek (1246.30 kg/da) %25Vs+%75Zm ve %50Vn+%50Zm (1235.80 kg/da) karışımlarından alınmıştır. Yalnız ekilen bitkilerde en az verim adi fiğden (291.60 kg/da) alınmıştır. Yeşil ot ağırlığına göre botanik kompozisyonda baklagil oranı en yüksek %35.98 ile %75Vn+%25Hv, %35.89 ile %75Vn+%25As ve %35.58 ile %75Pa+%25Hv karışımlarında; en düşük %25Vs+%75As karışımında (%7.40) bulunmuştur. İki yıllık ortalama ham protein verimleri ise en yüksek %50Vn+%50Zm (136.99 kg/da) ve %75Pa+%25Zm (136.99 kg/da) karışımlarından, en düşük ise 44.61 kg /da olarak saf ekilen yulaftan alınmıştır. Araştırma sonuçlarına göre verim değerleri bakımından mısırın koca fiğ ve yem bezelyesi ile olan 50+50 ve 75+25 oranlarındaki karışımları saf ve diğer karışım oranlarına göre daha yüksek bulunmuştur. Anahtar kelimeler: İkinci ürün, sulu şartlar, yembitkisi karışımları, bitki boyu, yeşil ve kuru ot verimi, kuru ağırlık oranı, botanik kompozisyonda baklagil oranı, ham protein oranı ve ham protein verimi.

Ill ABSTRACT Ph.D. Thesis MIXED-CROPPING OF SOME LEGUMINOUS AND CEREAL CROPS AS SECOND CROP Cnmadilhan KERİMBEK Selçuk University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Field Crops Supervisor Assoc. Prof. Dr. Mevlut MÜLAYİM 1998, pages 87 Jury Assoc. Prof. Dr. Mevlüt MÜLAYİM Prof.Dr. Ahmet GÖKKUŞ Asist. Prof.Dr. Ahmet TAMKOÇ This research was carried out under irrigated conditions in Konya Central Animal Husbandry Research Station during 1995 and 1996 growing seasons. Three cereal and 3 leguminous crops either individually or in mixture with varying ratios were sown as second crop in July of each year following harvest of the main crop and each plot was harvested in October both years. Experimental materials were; barley (Hordeum vulgare L. ev. Bülbül* 89), oat {Avena sativa L.cv.Apak) and dent corn (Zea mays var. indendata L.) from gramineous plants; common vetch(K/cia saliva cv. L-147), narbonne vetch (Vicia narbonensis cv. L-1521) and fiald pea (Pisum arvense) from leguminous crops. Seeds of each crop group were mixed as (%) 25+75, 50+50 and 75+25 iv graminous + leguminous respectively, or each crop was sown individualy. Plant height, fresh and hay yields,dry weight content, botanicalIV composition of mixtures based on fresh forage weight, crude protein content and crude protein yield of each treatment were determined. Results of each year individually and collectively of two years were statistically analysed. According to the results obtained, best combinations with respect to yield and protein content were the mixture of lea mays indendata with Vicia narbomnsis (50+50%) or with Pisam arvense (75+25%). Single crops or other mixture combinations were not better in yield. Key Words : Second crop, Irrigated conditions, Dry weight, Plant height, Mixed-cropping, Botanical composition, Fresh forage yield, Hay yield, Protein yield and Dry weight content.