Fosfor ve vitamin c seviyelerinin normal ve sıcak şartlarda yetiştirilen yumurta tavuklarının performans, yumurta kabuk kalitesi ve kemik karakterleri üzerine etkileri

Abstract

ÖZET Doktora Tezi RASYON FOSFOR VE VİTAMİN C SEVİYELERİNİN NORMAL VE SICAK ŞARTLARDA YETİŞTİRİLEN YUMURTA TAVUKLARININ PERFORMANS, YUMURTA KABUK KALİTESİ VE KEMİK KARAKTERLERİ ÜZERİNE ETKİLERİ Yusuf KONCA Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı Danışman: Prof.Dr. Oktay YAZGAN 1998, 167 Sayfa Jüri: Prof.Dr. Oktay YAZGAN Prof. Dr. Ramazan ERKEK Doç. Dr. Yılmaz BAHTİYARCA Normal ve sıcak şartlarda barındırılan yumurta tavuklarında 3 farklı kullanılabilir fosfor (KP1 % 0.20, KP2 %0.35 ve KP3 % 0.50) ve 4 farklı vitamin C seviyesinin (Cl, 0; C2, 150; C3, 300 ve C4, 600 mg/kg) ve bunların kombinasyonlarının performans, yumurta verimi, yumurta kabuk kalitesi, bazı kemik karakterleri ve serum Ca ve P seviyesine etkisinin incelendiği iki araştırma yapılmıştır. Birinci çalışma 28'er günlük 8 periyot halinde (224 gün) 27-59 haftalık yaştaki yumurta tavuklarıyla normal şartlarda (27 Eylül 1996 - 8 Mayıs 1997) yapıldı. İkinci çalışma 28'er günlük 3 periyot halinde (84 gün) 60-72 haftalık yaştaki yumurta tavukları ile sıcak şartlarda (9 Mayıs 1997 - 1 Ağustos 1997) yapılmıştır. Kemik karakterleri 2. araştırmanın sonunda kurutulmuş tibia kemiğinde tespit edilmiştir.Birinci çalışmada rasyon KP seviyesinin grupların deneme sonu canlı ağırlık (CA), canlı ağırlık değişimi (CAD), araştırma sonu ortalama yumurta verimi (YV), yumurta kitlesi (YK), yem tüketimi (YT), yumurta kabuğu yüzey alanı (YKYA) ve serum Ca (SCa) seviyesini önemli derecede etkilememiştir. Ancak rasyon KP seviyesi araştırma sonu ortalama yem değerlendirme katsayısı (YDK) (P <0.05), kabuk ağırlığı (KA), % kabuk oram (KO), birim alan basma kabuğu ağırlığı (BAKA), kabuk kalınlığı (KK) ve serum P seviyesini (SPS) önemli derecede etkilemiştir (P KP1 rasyonu ile yemlenen grubun YDK'sı, KP2 rasyonu ile beslenen gruptan ve kabuk kırılma direnci (KKD) diğer gruplardan önemli derecede yüksek bulunmuştur. KP3 rasyonu ile yemlenen grubun KA, KO, BAKA, KK diğer gruplardan daha düşük, SPS ise diğer gruplardan daha yüksek bulunmuştur. İkinci araştırmada rasyon KP seviyesi CA, CAD, YV, YA, YK, YT, YDK, YKYA, vücut sıcaklığı (VS), kemik kırılma direnci (KEKD), kemik külü (KEK), kemik Ca ve P seviyelerini önemli olarak etkilememiştir. Fakat KKD, (P KA, KO, BAKA, KK ve kuru kemik ağırlığına (KKA) rasyon KP seviyesinin etkisi önemli olmuştur (P KP1 rasyonu ile yemlenen grubun KKD ve KO'ı diğer gruplardan ve KA'ı, KP3 rasyonu ile beslenen gruptan daha yüksek bulunmuştur. Rasyon KP seviyesi arttıkça BAKA ve KK önemli olarak düşmüştür. KP2 rasyonu ile beslenen grubun KKA'ı, KP3 rasyonu ile beslenen gruptan önemli derecede yüksek olmuştur. Birinci araştırmada rasyon vitamin C seviyesi grupların deneme sonu CA, CAD, YV, YK, YT, YDK, KKD, KA ve SCa, ve SP seviyesini önemli derecede etkilememiştir. C3 rasyonu ile beslenen grubun YA ve YKYA'ı Cl rasyonu ile beslenen gruptan yüksek bulunmuştur (P <0.01). Ancak bu grubun KO ve KK'ı, diğer gruplardan ve BAKA'ı, C2 ve C4 rasyonu ile beslenen gruplardan daha düşük olmuştur (P<0.01). İkinci araştırmada vitamin C seviyesi CA, CAD, YT, YDK, VS, KKA, KEKD, KEK ve kemik Ca ve P seviyesini önemli derecede etkilemezken, YV, BAKA (P YA, YK, KKD, KA, KO, YKYA, ve KK'na etkisi önemli (P <0.01) bulunmuştur.KP*C interaksiyonları 1. araştırmada CA, CAD, YV, YK, YT, KA, SCa ve SPS'ni önemli derecede etkilememiştir. Fakat YA, YDK, KKD, KO, YKYA, BAKA ve KK'ı, KP*C kombinasyonlarından önemli derecede etkilenmiştir (P KP*C interaksiyonlarının 2. araştırmada CA, CAD, YV, YT, YDK, KKD, KO, YKYA, BAKA, VS, KKA, KEKD, KEK ve kemik Ca ve P seviyesine etkisi önemsiz fakat, YA, KA, ve KK'nı önemli derecede etkilemiştir (P Anahtar kelimeler : Yumurta tavuğu, normal ve sıcak çevre şartlan, kullanılabilir fosfor, vitamin C, performans, yumurta özellikleri, kemik özellikleri, serum Ca ve P seviyesi 111

ABSTRACT Ph. D. Thesis EFFECT OF RATION AVAILABLE PHOSPHORUS AND ASCORBIC ACID LEVELS ON THE PERFORMANCE, EGGSHELL QUALITY AND BONE CHARACTERISTICS OF LAYING HENS HOUSED IN NORMAL AND HOT CONDITION Yusuf KONCA Selçuk University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Animal Science Supervisor: Prof.Dr. Oktay YAZGAN 1998, 167 PageS Jury: ProfDr. Oktay YAZGAN Prof. Dr. Ramazan ERKEK Doç. Dr. Yılmaz BAHTİYARCA Two experiment were conducted to determine the effect of three different levels of dietary available phosphorus (API 0.20, AP2 0.35, AP3 0.50 %) and four different levels of vitamin C (CI 0, C2 150, C3 300, C4 600 mg/kg) on the performance, egg shell quality, bone characteristics and serum calcium and phosphorus of laying hens housed at normal and hot condition. The first experiment was carried out for eight 28 days periods (224 days) with laying hens between 27-59 weeks of age in normal condition (27th September, 1996 - 8th May, 1997). The second experiment was carried out for three 28 days periods (84 days) with laying hens between 60-72 weeks of age in hot condition (9th May, 1997 - 1st August, 1997). In experiment 1, ration AP levels were not significantly effect the live weight (LW), weight change (WC), egg production (EP), egg mass (EM), feed consumption IV(FC), egg shell surface area (ESA) and serum calcium (SCa) at the end of the experiment. However, ration AP level had significant effect on feed conversion ratio (FCR), shell weight (SW), % shell weight (%SW), shell weight unit surface area (SWUSA), shell thickness (ST), and serum phosphorus (SP) (P<0.01, PO.05). FCR and shell strength (SS) of the group fed AP2 was significantly higher (P<0.01 ) than fed groups AP2 and the other groups. Shell weight, SW%, SWUSA and ST of the groups fed AP3 were significantly lower than the other groups, but of this group SP was significantly higher than the other groups. In the experiment 2, ration AP level had no significant effect on LW, WC, EP, egg weight (EW), EM, FC, FCR, SWUSA, body temperature (BT), bone strength (BS), bone ash (BA) and bone calcium (BCa) and phosphorus (BP). But ration AP level had significant effect on SS, SW, %SW, ESA, ST and dry bone weight (DBW) (PO.01, PO.05). Shell strength and S W % of the hens fed API were significantly higher than the other groups and S W was significantly higher the hens fed AP3. As ration phosphorus levels were increased SWUSA and ST were decreased significantly (P<0.01). Dry bone weight (DBW) of the group fed AP2 was significantly higher than the group fed AP3. In experiment 1, levels of vitamin C had no significant effect on LW, WC, EP, EM, FC, FCR, ST, S W, SCa and SP levels at the end of the experiment. EW and ESA of the hens fed diet with C3 than the hens' fed with diet CI. However, S W % and ST of this group were significantly lower (P<0.01) than the other groups and SWUSA of this group was significantly lower than the groups of CI and C4. In the experiment 2, levels of vitamin C had no significant effect on BW, WC, FC, FCR, BT, DBW, BS, BA and BCa and BP, but the effect of vitamin C levels on the EP, EW, EM, SS, SW, SW%, ESA, SWUSA, and ST were significant (PO.01). In the experiment 1, AP*C interactions had no significant effect on LW, WC, EP, EM, FC, SW, SCa and SP. But EW, FCR, ST, EW%, ESA, SWUSA and ST were affected by AP*C combination significantly (P<0.01).In the experiment 2, AP*C, effect on LW, WG, EP, FC, FCR, ST, EW%, ESA, SWUSA, BT, DBW, BS, BA, and BCa and BP were not significant, but were effected the EW, SW and ST significantly (P<0.01). Key words : Laying hens, normal and hot environmental condition, available phosphorus, vitamin C, performance, egg and bone characteristics, serum Ca and P levels. VI