Bazı bitkilerde klorofil miktarının mevsimsel değişimi

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi BAZI BİTKİLERDE KLOROFİL MİKTARLARININ MEVSİMSEL DEĞİŞİMİ Süleyman Doğu Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı Danışman : Yrd. Doç. Dr. Gıyasettin Kaşık 1999, 48 Sayfa Jüri : Yrd. Doç. Dr. Gıyasettin KAŞIK Doç. Dr. Bayram SADE Yrd. Doç. Dr. Ayvaz ÜNAL Çalışma 1998 yılında Konya Seydişehir Kuğlu Bataklığı çevresindeki bazı ağaç, çalı ve otsu bitkilerdeki klorofil içeriklerinin mevsimsel değişmeleri incelenmesi amacıyla yürütülmüştür. Bu türlerden 17. 06. 1998 tarihinde başlanarak her ayın 17' sinde olmak üzere 5 defa yaprak örnekleri alınmıştır. Alınan yaprak örneklerindeki klorofil miktarlarının tespiti için %80 Aceton kullanılarak elde edilen extractlanndan Ultraviolet Spectrophotometre'de 645, 652, 663 ve 750 nm dalga boylarında ölçümleri yapılmıştır. Elde edilen veriler kullanılarak Mac Kinney tarafından hesaplanan değerler ile Bruinsmanın çevirimini yaptığı eşitlikten yararlanılarak klorofil a ve klorofil b miktarları hesaplanmıştır. Her bir tür için bulunan klorofil miktarları arasındaki farklar Kruskal-Wallis testi ile analiz edilmiştir. Bu testin sonucuna göre Mann-U testi kullanılıp aritmetik ortalamalar ve standart sapmalar hesaplanmıştır. Sonuç olarak ilgili türlerden farklı tarihlerde alınan yaprak örneklerinde klorofil a, b, ve a+b içerikleri belirlenerek araştırma süresince değişmeler tespitedilmiştir. Genelde klorofil a, b ve a+b içerikleri bitki türlerinin fenolojik gelişim devresindeki değişime benzer uyumlu bir değişim göstermişlerdir. Klorofil a ve klorofil b miktarlarının değişimleri arasında sıkı bir ilişki tespit edilmiş olup; ağaç, çalı formundaki türlerin 2/3 'ünde klorofil a ve klorofil b miktarları ile klorofil a/b oranlan arasında belirgin bir korelasyon tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre klorofil miktarlanndaki yükselme sırasında klorofil a/b oranındaki değişme bu ilişkinin göstergesidir. Anahtar kelimeler : Klorofil, Spektrofotometre, Mevsim, Değişim. Lonicera etrusca, Ostrya carpinif, Pyrus elaeagnii, Phlomis nissolii, Euphorbia kotschyana, Styrax officinalis, Quercus pubescens, Serratula grandifolia, Pistacia terebinthus

ABSTRACT Master Thesis SEASONAL CHANGES OF CHLOROPHYLL AMOUNTS OF SOME PLANTS Süleyman DO?U Selçuk University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Biology $ Supervisor : Assoc. Prof. Dr. Gıyasettin KAŞIK 1999, 48 Page Jury : Assoc. Prof. Dr. Gıyasettin KAŞIK Assoc. Prof. Dr. Bayram SADE Assoc. Prof. Dr. Ayvaz ÜNAL This work has been carried out in order to determinete the seasonal variations in chlorophyll content change of some trees, bushes and grass-like plants around Kuğlu Bog (Seydişehir Konya) in 1998. Leaves specimens were taken from these rfi plants monthly (17 day of every months) whic started from 17. 06. 1998. The chlorophylls were extracted in %80 of Acetone solution and their amount were measuret by UV-Spectrophotometer at 645, 657, 663 and 750 nm wavelengths. By use the data obtained from these measurements, chlorophyll a and chlorophyll b amounts were calculated according to the Bruinsman traslation of Mc Kinney's data. The difference in chlorophyll contents of each species was analysed by Kruskal Wallis test and aceording to the results obtained from this calculations, standart averages were calculated by use of Mann-U test. In brief, chlorophyll a, b and a+b contents and their varations were determined during the investigation. In general, chlorophyll a, b and a+b contents variations have been observed to be appropriate to the phenologic development ofthese species. There was significont relations between chlorophyll a and b, and 2/3 of the tree and bush forms of the speciemens showed very good correlation in chlorophyll a, b and a/b. Contents according to the result obtained, the variation of chlorophyll a/b is a good indicator of the rise of chlorophyll contents. Key Words : Chlorophyll, Spectrophotometre, Season, Change, Lonicera etrusca, Ostrya carpinif, Pyrus elaeagnii, Phlomis nissolii, Euphorbia kotschyana, Styrax officinalis, Quercus pubescens, Serratula grandifolia, Pistacia terebinthus