Coğrafi bilgi sistemi için diferansiyel Gps (DGPS) yöntemi ile veri toplama

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ İÇİN DGPS YÖNTEMİ İLE VERİ TOPLAMA Vasfı DÜNDAR Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeodezi ve Fotoğrametri Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman:Yrd.Doç.Dr.AIi ERDİ 1999, 75 Sayfa Jüri: Doç.Dr. Cevat İNAL Doç.Dr. Ferruh YILDIZ Yrd. Doç.Dr. Ali ERDİ Coğrafi Bilgi sistemleri (CBS);coğrafı varlıklara ait grafik ve grafik olmayan bilgilerin toplanması, depolanması, işlenmesi, analizi ve gösterimine yönelik donanım, yazılım ve işlem bileşenlerini bir bütün olarak içeren özel bilgi sistemleridir. Coğrafi Bilgi Sistemleri için veri toplamanın maliyeti, diğer 4 temel fonksiyonun maliyetinden çok daha fazladır. İşte bu noktada veri toplama ve' toplanan verilerin bir CBS verisi haline getirilmesi konusu, Coğrafi Bilgi Sistemi içerisinde önemli bir problemi oluşturmaktadır. Çünkü CBS'nin temeli veridir. Veriler ne kadar doğru, güncel ve hızlı toplanırsa, CBS o derece sağlam temellere oturtulmuş olur. CBS terminolojisinde `CBS için veri toplama ` yerine `CBS dönüşümü` terimi kullanılmaktadır. Coğrafi verilerin doğrudan arazide toplanması yöntemi içerisinde yer alan GPS (Global Positioning System) ; uydulara dayalı, herhangi bir yer ve anda, her türlü hava koşullarında, ortak bir koordinat sisteminde konum,hız ve zaman belirlemeye yarayan bir radyo navigasyon sistemidir. DGPS yöntemi ise GPS/CBS amaçlı uygulamalarda güncel, hızlı,doğru ve güvenilir bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. DGPS yönteminde temel prensip, DGPS sabit istasyonu adı verilen bir alıcıyı bilinen bir noktaya yerleştirme ve bu alıcının topladığı uydu bilgileri ve bilinen koordinatlarının karşılaştırılması ile bilinmeyen noktalarda gezen (rover) alıcıların hesapladıkları konumlara düzeltme getirilmesidir. Bilindiği gibi coğrafi veri tabanları CBS nin çekirdeğini oluşturur. Bir coğrafi veri tabanı tasarlanırken, öncelikle bu veri tabanında yer alacak detay ve öznitelik bilgilerinin sınıflandırılması ve kodlanması gerekir.CBS için hakkında veri toplanan detaylara ait öznitelik bilgilerinin belli bir standartda toplanması zorunludur. Biz buna sınıflandırma standardı (detay ve öznitelik kodlama) diyoruz. Bustandardizasyonu sağlamak için ülke çapında ulusal bir Detay ve Öznitelik Kodlama Katalogunun oluşturulması zorunludur. Bu çalışmamızda, CBS için veri toplama yöntemleri açıklanmış ve müteakiben CBS de standartlar ile detay ve öznitelik sınıflandırma konusu ile mevcut sorunlar kısaca ele alınmıştır. GPS ile DGPS yönteminin tanıtımı yapıldıktan sonra DGPS uygulamalarının genel prensipleri aktarılmıştır. CBS için DGPS yöntemi ile veri toplama konusu, bir uygulama ve bu uygulamanın sonuçlan ile beraber ayrıntılı olarak anlatılmıştır. Uygulama sonuçlan grafik ve tablo olarak ilgili EK ' lerde sunulmuştur. Bu sonuçlara göre DGPS yöntemi CBS için veri toplamada kullanılabilecek bir yöntemdir. Anahtar Kelimeler: Coğrafi Bilgi Sistemi(CBS), Global Konumlama Sistemi(GPS), Diferansiyel GPS (DGPS), CBS dönüşüm yöntemleri, Detay, Öznitelik, Coğrafi Veri Tabanı, Detay ve Öznitelik Kodlama Katalogu, DGPS ile Navigasyon n

ABSTRACT MS Thesis DATA COLLECTION FOR GEOGRAPHICAL INFORMATION SYSTEM(GIS) BY DGPS Vasfı DÜNDAR Selçuk University Gtaduate School of Natural and Applied Sciences Department of Geodesy and Photogrametry Engineering Supervisor : Yrd. Dç. Dr. Ali ERDİ 1999, 75 Page Jury : Doç.Dr. Cevat İNAL Doç.Dr.Ferruh YDLDIZ Yrd.Doç.Dr. Ali ERDİ Geographical information systems (GIS) are special information systems which contains software, equipment and processing elements totally for collection, storing, analyzing, processing and displaying of graphic, non-graphic information of geographical beings. The cost of obtaining data for GIS is much more expensive rather than the four basic functionscost. At this point, the subject of collecting data and turn them out to a GIS data is standing as an important problem in whole geographical information system itself, as data is vital for GIS. If the data is collected accurately, daily and fast, the GIS should be constructed on stable base. In GIS terminology ` GIS recycle ` is used instead of `obtaining data for GIS ` GPS (global positioning system) which takes place in collecting data for GIS directly from field, is a satellite based radio navigation system, operated on a common coordinate system used for spotting position, speed and time in all weather conditions, any place on earth. At this point DGPS comes to our view as an accurate, daily, fast and reliable system used in GPS/GIS based workshops. Main principle on DGPS is to place a receiver named DGPS main station on a known point than comparing the satellite data collected by this receiver and the known coordinates in order to make corrections on the calculated positions obtained by the mobile receivers on any unknown place on the planet. Geographical data bases are in the center of GIS. When creating a geographical data base, first of all the feature and attribute informations has to be classified and coded. The feature and attribute info for GIS must be collected on a standard way, called ` classifying standard ` feature and attribute coding `. In order into have this standardization, a national feature and attribute coding catalogue should be made. In our workshop data collection methods for GIS has explained after that standards on GIS and feature, attribute classifying argued briefly including the problems occured on the subject. The general principles of DGPS is given after the introduction of GPS and DGPS methods. Collecting data for GIS by DGPS method has explained detailed with an applyed excersize including the outcomes. Also the outcome has shown in various graphics and tables on specific additions. According to the whole ourcome DGPS method is on GIS data collection. Key Words : Geographical Information System (GIS), Global Positioning System (GPS), Differencial Global Positioning System(DGPS), GIS Recycle Methods, Feature, Attribute, Geographical Data Base, Feature and Attribute Coding Catalogue, Navigation by DGPS rv