Türkiye akarsularında taşkın debilerinin belirlenmesi

Abstract

ÖZET Doktora Tezi TÜRKİYE AKARSULARINDA TAŞKIN DEBİLERİNİN BELİRLENMESİ Mustafa ONUÇYILDIZ Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İnşaat Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Tamer YILMAZ 1999, 140 sayfa Jüri: Prof. Dr. Tamer YILMAZ Pro£Dr. Nihat TAŞPINAR Prof.Dr. Nilgün HARMANCIOĞLU Doç. Dr. Bekir SOLMAZ Doç. Dr. Ümit GÖKKUŞ Bu araştırmada ülkemiz akarsuları üzerinde bulunan Akım Gözlem İstasyonları (AGİ), bu istasyonlara ait en kesitler ile bu en kesitlerde gözlenen Yıllık Anlık Maksimum Akım (YAMA) değerleri incelenmiştir. Araştırma sonucunda incelenen 47 adet AGİ'nuna ait taşkın eşel kotları ve taşkın debileri belirlenmiştir. 10 ve daha fazla taşkın debisi gözlenen AGİ'larına ait YAMA değerlerine Log-Pearson Tip IH (LP3) dağılımı uygulanmıştır. incelenen istasyonlarda toplam 1545 adet YAMA değeri gözlenmiş, araştırma sonucunda bunlardan 281 (% 18.2) adedinin taşkın olduğu tespit edilmiştir. İncelenen AGİ'lan içerisinde belirlenen minimum taşkm debisinin aşılma olasılığı en fazla olan istasyonun 601 nolu AGİ (%85.7), taşkm debisinin aşılma olasılığı en az olan istasyonun ise 302 nolu AGİ (%19.3) olduğu belirlenmiştir. Bu çalışma ile elde edilen bilgiler varlığında kaynak (memba) tarafindan gelen bir taşkının akıntı tarafina (mansab) önceden haber verilerek taşkm sularına karşı gerekli önlemlerin önceden alınması sonucu zararların azaltılabileceği düşünülmüştür. Anahtar Kelimeler: Taşkın, Log-Pearson, AGİ, Hidrometri, Taşkm frekans analizi

ABSTRACT PhD. Thesis FLOOD DETERMINATION OF THE STREAMS IN TURKEY Mustafa ONÜÇYILDIZ Selçuk University Graduate School of Natural and Applied Sciences Civil Engineering Program Supervisor: Prof. Dr. Tamer YILMAZ 1999, p.140 Jury: Prof. Dr. Tamer YILMAZ ProtDr. Nihat TASPINAR ProtDr. Nügün HARMANCIO?LU Doç. Dr. Bekir SOLMAZ Doç. Dr. Ümit GÖKKUŞ In this research, the flow gauging stations (FGS) on the streams in Turkey, the cross-sections of these stations and the values of annual maximum flow (AMF) observed on these cross-section are investigated. As an outcome of the research, the flood flows and the flood gauge heights are determined on 47 FGS that are investigated. Log-Pearson Type III (LP3) distribution is utilized on the AMF values on FGS in which 10 or more flood flows were observed. A total of 1545 AMF values are perceived between the observation years, and the research led to the conclusion that 281 (18.2 %) of these values gave rise to floods. It is resolved that the station with the maximum probability of overflowing the minimum flood flow determined among the FGS investigated, was the FGS No 601 (85.7 %); and the station with the minimum probability of overflowing the flood flow, was FGS No 302 (19.3 %). The idea of forewarning the downstream settlements about a flood from upstream utilizing the information obtained by this study, in order to take precautions to mitigate possible damage due to the flood is developed. Key words: Flood flow, Log-Pearson Type HI Distribution, Flow gauging stations, Hydrometry, Flodd frequency analysis n