Çayır düğmesi (poterium sanguisorba L.) ve Kohya`da (kochia prostrata L.) uygun doku kültürü şartlarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, yem bitkilerinden Kohya {Kochia prostrata L.) ve Çayır düğmesi (Poterium sanguisorba L.)'nin çeşitli doku kültürü teknikleri yoluyla çoğaltılma imkanları araştırılmıştır. Çayır düğmesi ve Kohya tohumlarının kültür öncesi yüzey sterilizasyonu için 20 dakika süreyle %5-7 (v/v)'lik sodyum hipoklorit içinde karıştırılması yeterli bulunmuş ve sterilize edilen tohumlar MS ve B5 ortamı ile çeşitli büyüme düzenleyicileri içeren cam kavanozlarda I çimlendirilerek fideler elde edilmiştir. Aseptik şartlarda yetiştirilen fidelerden alınan çeşitli parçalar ve dokular, farklı kombinasyonlarda ve konsantrasyon bitki büyüme düzenleyicileri içeren yan-katı MS ve B5 gibi temel besin ortamlarında kültüre alınarak, bitki rejenerasyonu ve diğer tepkileri gözlemlenmiştir. Kohya'da kotiledon boğumlan hariç hiçbir eksplantta sürgün rejenerasyonu ortaya çıkmamış, belirli bir kallus devresinden sonra doku ve hücreler yavaş yavaş canlılığım kaybetmiştir. Çayır düğmesi eksplantlanndan yeni sürgün rejenerasyonu sadece MS+0,18 mg.l1 NAA ve 1,1-2.2-4.4 mg.l` TDZ içeren ortamlarda meydana gelmiştir. Sürgün çoğaltma ve uzaması için ise 0.2 mg.r1 NAA ve 1.0 mg.l`1 BAP diğer ortamlardan daha iyi sonuç vermiştir. En iyi köklendirme ortamı MS+0.18 mg.1`1 NAA olarak tespit edilmiştir. ANAHTAR KELİMELER: Kohya (Kochia prostrata L.), Çayır düğmesi (Poterium sanguisorba L.), Doku Kültürü, Eksplant, Sterilizasyon, In vitro çimlendirme, MSO, B50, Oksin, Sitokinin.

Tissue culture of Kochia (Kochia prostrata) and Salad bumet (Poterium sanguisorba L.-Sanguisorba minor Scop.) was investigated. Surface sterilization of seeds, prior to culture was achieved by immersion in 5-7 % (v/v) Sodium Hypoclorite solution for 20 min. Sterile seeds were germinated on semi-solidifed MS or B5 media contained in 175 ml glass jars in culture room. Various explants from each species were tested for their responses to media containing different levels and combinations of plant growth regulators. None of the explants in Kochia, except from tissues containing organised meristems, was responsive. Tissues turneal into brown after a sligth callusing stage which than became necrotic. However, adventitious shoot regeneration was observed in leaf, hipocotyl, petiol and cotyledon explants of Salad burnet only on media containing NAA and TDZ together a specific ration (0.18 mg.1`1 NAA-1.1 mg l`1 TDZ). Shoots at 2-3 cm were transfered to rooting medium containing MS+0.18 mg.l`1 NAA footed plants were transformed into jar and then glashouse for farther devolopment. This is the first report of plant regeneration in poterium species. KEY WORDS: Kochia (Kochia prostrata L.), Salad Burnet (Poterium sanguisorba L), Tissue Culture, Explant, Sterilization, In vitro germination, MS medium, B5 medium, Auxin, Cytokinin.