Konya ve Aksaray yöresinde çökebilen zeminler ve yarattığı sorunlar

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi KONYA VE AKSARAY YÖRESİNDE ÇÖKEBİLEN ZEMİNLER VE YARATTIĞI SORUNLAR Şain SAKİR Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İnşaat Anabilim Dalı Danışman : Yrd. Doç. Dr. Mustafa YILDIZ 2001, 138 Sayfa Jüri : Doç.Dr.Hilmi ACAR Yrd.Doç.Dr.Mustafa YILDIZ Yrd.Doç.Dr.Adnan ÖZDEMİR Çökebilen zeminler, dünya üzerinde rüzgar birikintilerinde löslü, alüvyonlu sahalarda, yamaç molozu ve çamur akıntılı birikintilerde yada insan yapısı dolgularda kurak mevsimlerin hüküm sürdüğü ve yeraltı su seviyesinin derin olduğu yerlerde yaygın olarak görülmektedir. Düşük su muhtevasına ve yüksek boşluk oranına, dolayısıyla düşük birim hacim ağırlığa sahip ince kum ve şiltlerin tabakalar halinde birikmesiyle meydana gelen bu tür zeminler çeşitli nedenlerle doygun hale geldiklerinde çökme özelliği taşırlar. Bu tür zeminler üzerine herhangi bir önlem alınmadan inşaa edilmiş yapılarda da büyük oranlarda hasar görülmektedir. Alınacak önlemler ise zeminin çökme potansiyeli, çökme potansiyeli taşıyan tabakanın kalınlığı, arazinin jeolojisi, yeraltı su seviyesinin derinliği, yapılacak yapının türü veya temel çeşidine bağlı olarak belirlenmelidir.Bu çalışmada, çökebilen zeminlerin tanımlanmasına ve çökme potansiyelinin belirlenmesine yönelik bilgi verilmiş, bu tür bir zemin üzerine inşa edilen ve test amacıyla su yüklenmesi sırasında bazı temellerinde oturmalar oluşan Konya KOSKİ Genel Müdürlüğüne ait 25.000 m3'lük su deposunda meydana gelen hasarın nedeni araştırılmış ve zemin ıslahı ile ilgili önerilerde bulunulmuştur. Aynı tür bir zemin üzerine inşa edilen ve zeminde oluşan ıslanma sonucu büyük oranda hasar görerek kullanılamayacak hale gelen Aksaray İli Altınkaya Kasabası İlköğretim Okulundaki zemin problemi araştırılmıştır. Yukarda bahsedilen araştırmalarla ilgili olarak temel zemininden örselenmemiş zemin numuneleri alınmış, laboratuvarda bu numuneler üzerinde zemin sınıflandırma ve zeminin çökme potansiyeli ve çökme miktarının belirlenmesine yönelik deneyler yapılmıştır. Ayrıca KOSKİ Genel Müdürlüğüne ait su deposunun tekrar kullanılır hale getirilebilmesi için depo ve temel zeminde bir ıslah çalışması yapılmıştır. Anahtar Kelimeler : Çökebilen zeminler; Lös zeminler; Çökme potansiyeli; Boşluk oranı: Konya

ABSTRACT Master Thesis COLLAPSIBLE SOILS AND THEIR PROBLEMS CAUSED IN KONYA AND AKSARAY REGIONS Şain ŞAKİR Selçuk University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Civil Engineering Supervisor: Assist. Prof. Dr. Mustafa YILDIZ 2001, 138 Pages Jury: Assoc. Prof. Dr. Hilmi ACAR Assist. Prof. Dr. Mustafa YILDIZ Assist. Prof. Dr. Adnan ÖZDEMİR Collapsible soils are widespreacdly seen on the earth in the places such as aeolian deposits, alluvial areas and areas full of loess, conglomerations of side rubble and mud flows or in the places in which humanbeing buildings are present and arid seasons take place, and where the groundwater is deep. These kinds of soils that occur as a result of conglomeration of fine sand and silts which have low water content and high cavity ratio, therefore have low unit capacity weight as their layers have characteristics of subsidence when they become saturated because of several reasons. There are also seen big damages occurring in the buildings which have been built on these kinds of soils without taking any precaution. And the precautions which are going to be taken should be defined considering collapsing potential of the soil, thickness of the layer which have collapsing potential, geological aspects of the IIIsoil, the depth of the groundwater level, the kind of the construction which going to be built. In this study, the knowledge about defining collapsing potential and describing collapsed soils has been given, the cause of the damage occurred in the water tank of KONYA KOSKI General Administration with the capacity of 25 000 m3 during the water loading into it for the sake of the test has been searched and some suggestions for the improvement of the soil which have been made. The soil taking place in Altinkaya Primary and Secondary School in Aksaray which has been built on the same kind of soil and has a great damage as a result of the soaking occurred on the soil which has been investigated, unspoiled soil samples have been taken from the main soil in accordance with the researches, mentioned above, some experiments aimed at defining soil classification and collapsing potential and the amount of collapse of the soil have been made. Also, in order for the matter tank belongs to KOSKI General Administration to be able to utilise again, an improvement work has been made on the main soil of the tank. Key Words: Collapsible soils; Loess soils; Collapsing potential; Cavity ratio; Konya