Türkiye`de yasama işlevi açısından milletvekili danışmanlığı

Abstract

Çalışmada öncelikle siyasi temsilin ülke içinde en üst düzeyde gerçekleştiği zeminler olan yasama meclislerinin tarihsel gelişimi, yasama işlemleri, süreci, yöntemi ve bugünkü önemi irdelenmiştir. Ayrıca 20 nci yüzyıl başlarında, yasama meclislerinin öneminin azaldığı varsayımından hareketle ?parlamento krizi? tartışmalarına değinilmiştir. Bir yasama meclisi olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin kurumsallaşması ve verimliliğini etkileyen nedenler -konjonktürel etkenler dışarıda bırakılarak- incelenmiştir. İçtüzük, askeri müdahaleler, yasama-yürütme ilişkileri, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin çalışma yöntemi, siyasi partiler ve parti içi demokrasi, seçim sistemleri/seçim kanunu ve erken seçimler, siyasi-ekonomik krizler ve yolsuzlukların etkilerinin Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne yansımaları üzerinde durulmuştur.Çalışmada TBMM'nin kurumsal yapısı, idari ve işlevsel örgütlenme olmak üzere ikiye ayrılarak incelenmiştir. Genel Sekreterlik çatısı altında toplanan idari birimlerin temel fonksiyonları ve işlevsel örgütlenme başlığı altında yer alan Başkanlık Divanı, Danışma Kurulu ve komisyonların yasama süreci ve çalışmalarındaki önemi tartışılmıştır. Siyasal alanda danışmanlığın tarihsel gelişimi üzerinde durularak, yasama faaliyetlerine destek olmak üzere görevlendirilen milletvekili yardımcı personelinin ABD, Kanada, Norveç, İsrail ve Avrupa Birliği'ne üye ülke parlamentolarındaki statü ve uygulamaları değerlendirilmiştir.Çalışmada Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde ?yasama ve araştırma faaliyetlerinde yardımcı olmak üzere? görevlendirilen milletvekili danışmanlarının TBMM'nin kurumsallaşmasına, yasama ve parlamenter denetim süreçlerine nasıl ve hangi ölçüde katkıda bulunduğu, asli görevleri ile pratikteki işlevleri/rolleri belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca Türkiye'deki milletvekili danışmanlığı uygulamasının diğer ülke parlamentolarıyla bir karşılaştırmasını yaparak ortaya koyabilmek amaçlanmıştır. Bugünkü ?Milletvekili Danışmanlığı? uygulamasının, Türkiye'deki siyaset geleneği/siyaset kültürü ve daha genel olarak mevcut siyaset anlayışından bağımsız değerlendirilemeyeceği saptaması yapılmıştır. TBMM'de ?Milletvekili Danışmanlığı?nın Türkiye siyasetinin parlamentodaki yansıması olduğu somutlaştırılmıştır.Giriş ve Sonuç dışında beş bölümden oluşan çalışmanın 1. bölümü ?Yasama Meclisleri, Kurumsallaşma ve Parlamento Krizi?, 2. bölümü ?Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Kurumsallaşması ve Verimliliğini Etkileyen Nedenler?, 3. bölümü ?Türkiye Büyük Millet Meclisi Örgütlenme Yapısı?, 4. bölümü ?Parlamentolarda Yasamaya Yardımcı Personel Uygulamaları?, 5. bölüm ise ?Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Milletvekili Danışmanlığı Sistemi? başlığını taşımaktadır.Anahtar Sözcükler Yasama Meclisi, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Milletvekili Danışmanlığı

The historical development, legislative proceedings, procedure, method and today?s importance of legislative assemblies which are the platforms that political representation is come true within the country in the highest level have been examined previously in the study. In addition, discussions with respect to the `parliament crisis? have been mentioned from the point of view of assumption that the importance of legislative assembly has decreased at the beginning of the 20th century. The reasons except from cyclical factors affecting the institutionalization and efficiency of Turkish Grand National Assembly as a legislative assembly have been examined. Besides, the reflections of the effects of standing rules, military interventions, legislative-executive relations, working methods of Turkish Grand National Assembly, political parties and democracy within parties, election systems/election law and early elections, political-economical crises and corruptions on Turkish Grand National Assembly have been emphasized.The institutional structure of Turkish Grand National Assembly has been examined by dividing into two parts as administrative and functional organization in the research. Furthermore, the basic functions of administrative units brought together under the same roof of Secretariat General and the importance of Chairmanship Council, Advisory Board and commissions placed under the body of functional organization related to legislative process and activities have been discussed. By emphasizing on the historical development of advisory in political area, the status and applications related to deputy assistant personnel assigned in order to give support to legislative activities within the parliaments of US, Canada, Norway, Israel and the member countries of European Union have been evaluated.It has been tried to define that how and in which level the deputy advisors assigned in Turkish Grand National Assembly `in order to assist related to legislative and research activities? make contribution to institutionalization of Turkish Grand National Assembly, legislation and parliamentary supervision processes, their fundamental duties and their functions/roles in practice. In addition, it has been aimed to be able to state a comparison between the application of deputy advisory in Turkey and parliaments of other countries. It has been determined that the current application of `Deputy Advisory? would not be able to be evaluated independently of political tradition/political culture and more generally existing political approach in Turkey. Therefore, it has been embodied that the `Deputy Advisory? in Turkish Grand National Assembly has been a reflection of Turkish politics in the parliament.Apart from Introduction and Conclusion parts, the research has been composed of five parts and their titles have been called as in the following: 1st chapter as ?Legislative Assemblies, Institutionalization and Parliament Crisis?, 2nd chapter as ?The Reasons Affecting Institutionalization and Efficiency of Turkish Grand National Assembly?, 3rd chapter as ?Organizational Structure of Turkish Grand National Assembly?, 4th chapter as ?Personnel Applications Assisting Legislation in Parliaments? and 5th chapter as ?Deputy Advisory System in Turkish Grand National Assembly?.Keywords: Legislative Assembly, Turkish Grand National Assembly, Deputy Advisory