Nusayri kimliğinin oluşumunda siyasal katılım, tercihlerin etkisi ve partilerin rolü: Hatay örneği

Abstract

Bu çalışmada Nusayri Kimliğinin oluşumunda siyasi partilerin ve siyasal katılım pratiklerinin önemi incelenmektedir. Nusayriler, Alevi inancına mensup ve ana dilleri Arapça olup büyük bir kesiminin Türkiye'de Hatay, Adana, Mersin ve çevresinde yaşamlarını sürdüren etno-dinsel bir gruptur.Nusayriler, Cumhuriyet öncesi dönemde, tıpkı diğer Alevi topluluklarda görüldüğü gibi hâkim inançsal yapıdan farklı bir inanç sistemine sahip olmaları nedeniyle çeşitli zorluklarla karşılaşmışlardır. Bu da, onların yaşamlarını büyük ölçüde etkilemiştir. Nusayriler, Sünnilik inancının baskın olduğu önceki devirlerin tersine, Cumhuriyet ve politikalarının getirileriyle, kendileri için yeni bir sayfa açıldığını düşünmüşlerdir. Cumhuriyetin modernleşmeyi savunan, kuran politikaları ve ilkeleri özellikle de laiklik Nusayriler tarafından desteklenmiştir. Bu doğrultuda bu politikaların ve ilkelerin temel oluşturucu kurumlarından biri olan CHP (Cumhuriyet Halk Partisi) ile yakınlaşma, uzlaşma, ittifak arayışı gündeme gelmiştir. Bu durum, Sünni kimliğine karşı, Nusayri kimliğinin en önemli vasıflarından biri, ayırt edici bir gösteren haline gelmiştir. Öte yandan Nusayriler tıpkı diğer etnik/kültürel gruplar gibi Cumhuriyet politikalarına ana karakterini veren Türkleştirme ve kültürel homojenleştirme süreçleriyle karşılaşmışlar ve bunlardan etkilenmişlerdir. Ancak, diğer bazı etnik gruplardan farklı olarak Nusayrilerde çoğu zaman gönüllü asimilasyon gerçekleşmiştir. Bunun en önemli dayanağını Cumhuriyet politikalarının başlıcalarından olan laiklik oluşturmuştur. Vazgeçilen ana dil Arapça ve kültür olmuştur. Bu bağlamda vatandaş olmak dil ve kültürden feragati gündeme getirmiştir.Gerçekleştirilen alan çalışması sonucunda Nusayrilerin büyük çoğunluğu için CHP Nusayri Kimliğinin en önemli parçalarından birini oluşturmakla birlikte günümüzde partiye karşı muhalif seslerin yükseldiği ve farklı arayışların gündemde olduğu belirlenmiştir.Bu çalışma, etnik ya da etno-dinsel kimliklerin oluşumunda diğer faktörlerin yanı sıra siyasal partiler ve siyasal katılım pratiklerinin de önemli olabileceği hususuna antropolojik etnisite ve kimlik çalışmalarında dikkat çekmeyi başarırsa amacına ulaşacaktır.Anahtar Sözcükler: Nusayri, Sünni, kimlik, etnisite, milliyetçilik, Türkleşme, laiklik, siyasal partiler, siyasal katılım, CHP

This study is about the role of the political parties and of political participation in the identity-formation process of the Nusairis, arabic-speaking, Alevite an ethno-religious group inhabiting the Hatay-Adana-Mersin region of Turkey.Nusairis had to face various difficulties due to their cultic diversions from the Sunnite orthodoxy which was the mainstream and official religion of the Ottoman Empire. The Republican regime promising a secular base of for administration was, hence, seen as a salvation from the religious oppression. The People?s Republican Party, founder of the new regime could thus recruit popular support from the Alevite groups of Anatolia, Nusairis included. This support quickly transformed into a signifier of the Nusairi identity. Just as other Alevite groups of Anatolia, Nusairis had to face the homogenization and Turkification process characterizing the new regime, but, in contrast with some of the other ethno-cultural groups (such as the Kurds) , their assimilation was mostly on voluntary basis. Secularism was the main thema in this process. The adoption of citizenship could only be realized on the basis of reliquishment of the mother tongue and of (religious) culture.The fieldwork has demonstrated that although the adherence to PRP still continues to be one of the main signifiers of the Nusairi identitiy, this preference is no longer the sole option for the young and differentiated Nusairis.This study aims to demonstrate that political preferences within the spectrum of national policies , among other things, could assume the role of an identity ? signifier.Key Words: Nusairi, Sunnite, identity, ethnicity, nationalism, Turkification, secularism, political parties, political participation, PRP