Çağdaş Türk şiirinde gülmece: 1940-1950

Abstract

Çağdaş Türk Şiirinde Gülmece adlı çalışmamızın amacı 1940-1950 yılları arasında kaleme alınmış şiirlerdeki gülmece öğelerini ve bunların şiire getirdiklerini sorgulamaktır.Tezin giriş bölümünde gülme ve gülmeceyle ilgili kuramsal bilgiler verilmiş; ?Gülme nedir? Neye ve neden güleriz? soruları cevaplanmıştır. Geleneksel ve çağdaş gülme kuramlarının gülmeye ve gülmeceye bakışı açıklanmıştır.Birinci bölümde gülmecenin edebiyatla olan bağı üzerinde durulmuştur. Edebiyat ve gülmecenin birlikteliğine genel bir bakış açısı getirildikten sonra, gülmecenin şiirle bağı irdelenmiştir. Doğu ve Batı edebiyatlarında gülmecenin varlığı ve onların bakış açılarına değinilmiştir. Sonunda ise Cumhuriyet öncesi ve sonrası dönemde Türk edebiyatı içindeki gülmecenin varlığı hakkında bilgiler verilmiştir.Çalışmanın ikinci bölümü 1940-50 yılları arasındaki şiirin gülmeceye nasıl baktığını tematik bağlamda irdelemektedir. Bireysel, sosyal, sanatsal ve felsefî olmak üzere dört temel başlık altında, belirlenen temalara göre şiirler incelenmiştir.Şiirlere gülmece kuramları ışığında bakan üçüncü bölüm ise üç alt başlıktan oluşmaktadır. Üstünlük, uyuşmazlık ve rahatlama gibi geleneksel gülme kuramları şiirlerin çözümlenmesinde kullanılmıştır. Şiirlere gülme kuramları çerçevesinde bakılarak yeni bakış açıları geliştirilmeye çalışılmıştır.Anahtar SözcüklerGülme, mizah, edebiyat, çağdaş Türk şiiri, Birinci Yeni, Garip, üstünlük, uyuşmazlık, rahatlama.

Our study entitled ?The Humour in Contemporary Turkish Poetry? aims to question the elements of humour distinguished in the poems written between the years 1940-1950 and what these elements brought into the poetry in question.In the introduction part of the dissertation, the theoretical information on laughter and humour is given and the questions ?What is laughter?? and ?What do we laugh at and why?? are answered. The traditional and contemporary theories on laughter are explained in terms of their perspective towards laughter and humour.In the first part, a point of the connection between the humour and the literature is made. After bringing in a general point of view on the association between the literature and the humour, the connection between the humour and the poetry is examined. The existence of the humour in the Western and Eastern literature and their attitudes are mentioned. Finally, information about the existence of the humour in Turkish literature during the pre-republican and post-republican period is given.The second part of the study examines the attitude of the poetry between 1940-1950 towards the humour in a thematic context. Under four basic titles as individual, social, artistic and philosophical, poems are examined according to determined themes.The third part which examines the poems under the spot of the humour theories is consisted of three subtitles. The traditional theories on laughter like superiority, controversy, relief are used for the analysis of the poems. Treating the poems in terms of the theories of laughter, it is aimed to develop new points of view.Key WordsLaugh, humour, literature, contemporary Turkish poetry, the First New Movement, Garip Movement, superiority, controversy, relief.