2- ve 3- aminobutirolaktonların grignard reaktifleri ile açılma reaksiyonları

Abstract

Amino asitlerin pek çoğu, gösterdikleri biyolojik ve toksikolojik özellikleri nedeniyle, eczacılar ve organik kimyacılar tarafından hedef moleküller olarak görülmektedir. Amino asitlerin asimetrik sentezleri her geçen gün önem kazanmaktadır. Asimetrik sentez için uygulanan yöntemlerden birisi de kiral yardımcılar kullanılarak yapılan sentezlerdir. Kiral yardımcı maddelerin ve doğal ürünlerin sentezinde çoğu zaman proteinojenik olmayan α-amino asitler başlangıç maddeleri olarak kullanılmaktadır.Bu çalışmada, amino asit 17 türevlerinin öncü bileşikleri amino keto alkollerin asimetrik sentezi gerçekleştirildi. Başlangıç bileşikleri olan kirallaktonlar 45b ve 55 aspartik asit ve metiyoninden çıkılarak sentezlendi. Lakton bileşiklerinin farklı Grignard reaktifleri ile ılıman koşullar altında halka açılma reaksiyonları incelendi. 2/3-amino-4-hidroksi-1-aril/alkilbütan-1-on ve 2/3-amino-1,1-aril/alkilbütan-1,4-diol türevleri elde edildi. Bu reaksiyonlarda, ürün dağılımını etkileyen parametreler araştırıldı. Bu parametrelerin sterik etki, nükleofilite ve ekivalent miktardan kaynaklandığı belirlendi.

Many of the amino acid sare regarded as target molecules by pharmacists and organic chemists because of their biological and toxicological properties. Asymmetric synthesis of amino acids gainim portance day by day. One of the methods used for asymmetric synthesis is synthesis using chiral auxiliaries. Non-proteinogenic α-amino acid sare often used as startingmaterials in the synthesis of chiral auxiliaries and natural products.Inthisstudy, asymmetric synthesis of amino keto alcohols of precursor compounds of amino acid 17 derivatives was performed. Chiral lactones, starting compounds 45b and 55 were synthesized starting from aspartic acid and methionine. Ring opening reactions of lactone compounds with different Grignard reagent sunder mild conditions were investigated. 2/3-Amino-4-hydroxy-1-aryl/alkylbutan-1-one and 2/3-amino-1,1-diaryl/alkylbutane-1,4-diol derivatives were obtained. In these reactions, parameter saffecting product distribution were in vestigated. These parameters were determined to be dueto steric effect, nucleophilicity and equivalen tamount.