Radyasyonun insan sağlığı üzerindeki etkileri ve tıpta uygulama alanları

Abstract

Radyasyon, dalga, parçacık veya foton olarak adlandırılan enerji paketleri ileyayılan enerjidir. Radyasyon, daima doğada var olan ve birlikte yaşadığımız birolgudur. Radyo ve televizyon iletişimini olanaklı kılan radyo dalgaları; tıpta,endüstride kullanılan x-ışınları; güneş ışınları; günlük hayatımızda alışkınolduğumuz radyasyon çeşitleridir.İyonlaştırıcı radyasyonun canlı sistemler üzerine olan etkisinin araştırılmasıiçin iki sebep vardır Birincisi, fiziksel bir faktör olan radyasyon ile yaşayan hücrearasındaki ilgiyi, yani birbirleri üzerine olan karşılıklı etkilerini öğrenmenin, bize,hücrenin çalışması, strüktürü ve davranışı hakkında bir bilgi vereceğini ümitetmemizdir. İkinci sebep, kanserle ilgilidir. İyonlaştırıcı radyasyon bazen kansertedavisinde kullanılır.En basit tanımıyla nükleer tıp hastalıkların tanı ve tedavisinde radyoaktifmaddelerin kullanımıdır. Tıpta radyasyon, temel olarak teşhis ve tedavi amaçlı olarakkullanılmaktadır. Tedavide amaç hedef tümörün yok edilmesi ki genellikle kanserhücrelerinden bahsedilir. Bu yöntemde belirlenen bir bölgeye yüksek dozdaradyoaktivite uygulanarak hücrelerin dejenerasyonu sağlanır. Teşhis yöntemi olarakise en yaygın radyasyon kullanımı X ışınlarıdır.iNükleer teknolojinin hızla gelişmesi radyasyonun tıpta kullanılması üzerineyapılan yoğun araştırma ve geliştirilme çalışmaları nükleer tıbbın kurulmasına nedenolmuştur.Son yıllarda gerek gelişmiş ülkelerde gerekse Türkiye'de gerçekleştirilençalışmalar radyasyonun tıp için vazgeçilmez bir unsur olduğunu göstermiştir. Bilimadamları 70 yıldan fazla bir süredir, radyasyonun bu tip etkileri üzerindeçalışmaktadır.Bu tezde öncelikle radyasyonla ilgili temel bilgiler anlatılmış daha sonradaradyasyonun insan sağlığına etkisi üzerinde durulmuştur. Bu bilgiler ışığındaradyasyonun tıpta nerelerde kullanıldığından bahsedilmiştir ve bu konuda. bilgiverilmeye çalışılmıştır. Ayrıca Konya S. Ü. Meram Tıp Fakültesi'nden radyasyonkullanılarak yapılan tetkikler hakkında bilgi alınmıştır. Çalışmanın son bölümüolarak bu veriler hakkında gerekli yorumlar yapılmıştır.ii

Radiation is a kind of energy spreaded by wave, particle or photon.Radiation always exists in the nature with us. Radio waves used in radio andtelevision communication, x-rays used in medicine and industry and sun lights arethe types of radiation that we used to in our daily life.There are two reasons for investigating effects of ionized radiation on theliving system. Firstly, we hope that learning the relation between radiation that is aphysical factor and cell or cross effect of each other will give us some informationabout cell working principle, structure and behaviour. The second reason is relatedwith cancer. Sometimes, ionized radiation can be used in cancer treatment.The most basic definition of nuclear medicine is the usage of radiation inthe diagnosis and treatment of illness. Using radiation in medicine has some aimslike diagnosis and treatment of the illness. The target in treatment is to destroy orterminate tumour that is diseased or cancer cell. In this method, degeneration of thediseased cell is brought about by applying high dose radioactivity to predeterminedregion. The most commonly used diagnosis method that is depends on radiation isthe usage of X rays.iiiThe reasons of foundation of nuclear medicine are rapid development ofnuclear technology and researches, investigations and development studies on theusage of radiation in medicine.Recently, studies in both developed country and Turkey have shown thatradiation is a vital component for medicine. Scientists have been working these kindsof effects of radiation in medicine for 70 years.In this dissertation thesis, the basic information about the radiation isexplained and then effect of radiation on human being health is stressed. Under thistheoretical framework, where the radiation used in medical is mentioned and someinformation is given about this subjects. More, some information about scrutiny thatis executed by using radiation in Selcuk University Meram Medicine Faculty ispresented. Last but not least, required comment on this data is presented as final partof the study.iv