Türkiye`de ruh sağlığı hizmetleri politikalarının değerlendirilmesi

Abstract

Sağlık alanında yönetimden bahsedildiğinde, vizyonun genişliği, bilgi donanımının ve entelektüel sermayenin yüksek olması ve söz konusu olabilecek değişimlerin takibi önem kazanmaktadır. Bu nedenle, sağlık yönetiminin sadece mikro anlamda sağlık kuruluşlarının yönetimi şeklinde anlaşılmasından öte, sağlık politikaları kapsamında ruhsal yönden iyilik hali gibi insan sağlığını ve yaşamını tehdit eden etmenleri farklı açılardan değerlendirmesi ve makro anlamda sağlık kurumunun yönetimini ele alması gerekmektedir. Dolayısıyla, bu konu sağlık politikaları ve planlama süreçleri kapsamında değerlendirildiğinde hem ruh sağlığı hizmeti sunan kuruluşların genel yapıları hem de genel anlamda bu alan için ayrılan kaynakların sorgulanması gündeme gelebilmektedir. Freud, Durkheim, Marx, Foucault, Bauman gibi pek çok ismin farklı açıdan değerlendirdiği ruhsal rahatsızlıklar, her toplumda kendine özgü bir şekilde anlamlandırılmaktadır. Mutlu bir toplumun nasıl ve ne ölçüde ruhsal hastalıklarla ilişkilendirilebileceği konusu sağlık kurumunun odak noktalarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Genel olarak bakıldığında, psikiyatrik rahatsızlıkların genetik faktörlerden ayrı olarak sosyal ve ekonomik etkenlerden kaynaklandığı kabul edilirse, bu faktörlerin incelenmesi bir gereklilik olarak karşımıza çıkmaktadır. Pieter Brueghel tarafından resmedilen ?ölümün zaferi isimli tabloda 16. Yüzyılın genel politik havası yaratılarak toplumun her kesiminden bireylerin ölümle bir şekilde karşılaşılacağı ve bu karşılaşmanın toplumun içinde yaşanılan dönemin ekonomik, siyasi vb. olgulardan etkilenebileceği ifade etmiştir. Dolayısıyla, toplumun yaşam tarzı ve yaşadığı sosyo- ekonomik değişimlere verdiği tepkiler o toplumun ruh sağlığı yapısının bir yansıması olarak görülebilmektedir. Bu tepkilerden biri olarak anlamlandırılabilen intihar eylemi ise bu değişimlere ve ruhsal sorunlara bağlı olarak ortaya çıktığından engellenebilmesi söz konusu olabilmektedir. Bu açıdan, sağlığın yönetilmesi bağlamında düşünüldüğünde, ruh sağlığı da dikkate alınması gereken bir öğe olarak karşımıza çıkmakta; ruhsal sorunlara yol açan etmenlerin yok edilmesi noktası sağlık kurumunun ve sağlık yönetiminin alanı içinde olmaktadır. Bahsedilen konular dikkate alındığında, çalışma kapsamında yönetim bakış açısıyla, ruhsal hastalıklar değerlendirilmek istenilmiş ve yurtdışındaki uygulamalar dikkate alınarak, ruh sağlığı alanında uzman kişilerin konu ile ilgili görüşlerine başvurularak Türkiyedeki sorunlara ve eksikliklere ilişkin varılan genel yargıdan hareketle önerilerde bulunulmuştur. Yönetim açısından, ruh sağlığı alanındaki yeni gelişmelerin takip edilerek bu alana olan katkılarının değerlendirilmesi, hastalar ve çalışanlar bakımından sonuçlarının görülmesi önem taşımaktadır. Ayrıca, günümüzde çalışma koşullarının getirdiği iş yükü ve aşırı stres nedeniyle ortaya çıkabilecek psikiyatrik rahatsızlıkların önüne geçebilmek için ise sektörler arası çalışmalar yaparak risk altındaki sektörlerin belirlenmeli ve buralarda sosyal çalışmacıların istihdamı sağlanarak çalışanlara yönelik verilecek eğitimlerle bu sorunların en aza indirilmesi sağlanmalıdır.Anahtar Kelimeler: Ruh Sağlığı, Ruh Sağlığı Politikaları, Sağlık Yönetimi

As have been mentioned about management in the field of health, the width of vision, the altitude of knowledge and intellectual capital and the pursuit of changes, may be in question, become important. Therefore, understanding of health administration should take over not only in micro sense in the form of management of health care organizations, but also in the scope of halth policies, such as mental well- being and the assessment with the different aspects of factors, that threat human health and in macro sense the administration of health institution. It means that, as this subject is evaluated within the scope of processes of health policies and planning, both the overall structures of organizations, present mental health services, and also in general the questioning of resources, that allocated for this area could be become a current issue. Mental disabilities have been appraised in different point of view by many names, such as Freud, Durkheim, Marx, Foucault, Bauman, are semantified a peculiar way in every society. The issue of how and to what extent a `happy community associated with mental disabilities appears one of the focal points of health institution. In general, as it is considered that psychiatric disorders grow out of genetic factors seperately, social and economic factors, the examination of these factors appears to be a requirement. By the painting, named as `Triumph of Death and portrated by Pieter Brueghel, by creating the general political atmosphere of the century of 16, had been stated that individuals from all walks of the society would face with death in a way and this encounter might be affected by such as political, economic facts of the era of the society. Therefore, life style of the society and responses to socio- economic changes could be seen as a reflection of general mental health of this society. Suciadal act, that could be explained as one of the these responses and emerge due to depend on these changes and mental disabilities, might have possibility to be prevented. In this regard, as it is considered in the context of managing health, also mental health have been apperad as an item, that should be taken into account; the issue of abating of the factors, which lead mental health problems is within the field of health institution and health administration. Considering the aforementioned issues, within the scope of this thesis, requested the evaluation of mental disabilities with the view of management and by taking into consideration the implementations abroad and calling upon opinions the experts in the field of mental health, by the general judgement have been proposed corresponding with mental health problems and deficiencies in Turkey. In terms of management, the evaluation of contributions of new implementations, scanning the the results of these effects on patients and healthcare employees, by following them closely, have great importance. Additionally, to be able to prevent the psychiatric disorders, which arise due to work load and excessive stres, that occur with working conditions as now, the sectors are under risk should be identified with cross- sectoral studies and in these areas provided employement of social workers to minimize these problems by training to employees.Key Words: Mental Health, Mental Health Policies, Healthcare Administration