Modern konjonktür teorileri çerçevesinde ekonomik dalgalanmalar: Politik istikrarın etkileri üzerine panel veri analizi

Abstract

Etkin iktisat politikalarının oluşturulmasında ve ekonomide yaşanılan gelişmelerin doğru bir şekilde değerlendirilmesinde ekonomideki konjonktürel dalgalanmaların analizi önem arzetmektedir. Konjonktürel dalgalanmaların piyasa ekonomilerinde sürekli olarak görülen bir olgu olması ve bu dalgalanmaların ortaya çıkış nedeni, özellikle de uyarım ve yayılma mekanizmaları konusunda iktisat okullarının fikir ayrılığına düşmesi konuya olan ilgiyi artırmaktadır. Tartışmalar uzun yıllardan beri devam etmesine rağmen henüz bir fikir birliği sağlanabilmiş değildir. Çalışmada amaç genel olarak iki başlık altında toplanabilir. Birincisi, konjonktürel dalgalanmaları kavramsal olarak ele alarak Ortodoks ve Heterodoks İktisat Okulları'nın düşüncelerini genel olarak yansıtmaktır. İkincisi ise politik istikrar başta olmak üzere makroekonomik performansı yansıtan yatırımlar, para arzı, dışa açıklık, kamu harcamaları, işsizlik ve tüketici fiyat endeksi gibi göstergelerin ekonomide yaşanılan konjonktürel dalgalanmalar üzerine etkisini incelemektir. Bu amaçla Evrensel Yönetişim Göstergeleri endeksleri temel bileşenler analizi yöntemiyle tek bir endeks haline getirilerek politik istikrar endeksi oluşturulmuştur. Analiz yapılırken Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu'nun gelirlere göre yüksek gelirli ve orta üst-orta alt gelirli ülke sınıflandırması temel alınarak iki ayrı inceleme yapılmıştır. Analizler farklı bölgelerden OECD'ye üye 31 yüksek gelirli ülke ve 66 orta üst/orta alt gelirli ülkeyi kapsamakta olup statik (OLS, FE, RE) ve dinamik (Arellano Bond GMM) panel veri yöntemleri uygulanmıştır. Sonuç olarak politik istikrar endeksi, OECD'ye üye yüksek gelir grubunda yer alan ülkelere nazaran orta üst/orta alt gelir grubunda yer alan ülkeleri daha çok etkilemektedir. Bu durum orta üst/orta alt gelir grubundaki ülkelerin demokratikleşme sürecinde daha fazla adım atması, anayasal, sosyal, idari, ekonomik ve politik alanlarda önemli reformlar gerçekleştirmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Orta üst/orta alt gelirli ülke gruplarında bahsedilen alanlardaki kırılgan yapı ve Fırsatçı, Miyopi-Kutuplaşma, Sosyal Düzensizlik ve Zayıf Hükümet Yaklaşımlarının görüşlerinin sıklıkla görülmesi bu ülkelerde yaşanılan konjonktürel dalgalanmaları da artırmaktadır. Dolayısıyla ekonomilerdeki gelişmelerin doğru analizi ve uzun dönemde istikrar içinde büyüyen bir ekonomik yapıyı oluşturacak iktisat politikalarının belirlenebilmesi için elde edilen sonuçların dikkatlice değerlendirilmesi gerekmektedir.Anahtar Kelimeler: Ekonomik Dalgalanmalar, Konjonktürel Dalgalanmalar,Temel Bileşenler Yöntemi, Politik İstikrar Endeksi, GMM.

The analysis of business cycles in the economy has become more of an issue in creating effective economic policies and in evaluating correctly the developments experienced in the economy. That the cyclical fluctuations are events that are constantly observed in the market economies and the reason why these fluctuations occur, that schools of economics dissent about the issues of stimulation and dissemination mechanisms increase the interest in the subject. Although the discussions have been continuing for years, a consensus has not been reached yet. In this study, the purpose can be grouped under two headings in general. The first one is to reflect the thoughts of Orthodox and Heterodox Schools of Economics by handling cyclical fluctuations conceptually. The second one is to examine the impact of indicators such as mainly political stability, investments, money supply, openness, public expenditures, unemployment, and consumer price index reflecting macroeconomic performance on business cycles experienced in the economy. To this end, the politic stability index has been created by gathering indexes of Worldwide Governance Indicators into a single index by means of the principal components analysis method. While analyzing, two different examinations have been carried out based upon the countries classification of the World Bank and the International Monetary Fund according to their incomes as high-income, upper-middle and lower-middle-income. Analyses cover the 31 high-income countries which are OECD members from various regions and 66 upper-middle/lower-middle countries, and static (OLS, FE, RE) and dynamic (Arellano Bond GMM) panel data methods have been applied. Consequently, politic stability index affects the countries in the upper-middle/lower-middle income group more than the ones in the high-income group which are members of OECD. This situation puts forth that the upper-middle/lower-middle counties have to take more steps in the democratization process, carry out important reforms in the constitutional, social, administrative, economic and political areas. The fragile structure in the cited areas of upper-middle/lower-middle income groups and that the thoughts of Opportunistic, Myopia Polarization, Social Disorganization and Weak Government Approaches are observed frequently increase the business cycles experienced in these countries, as well. Therefore, the results obtained must be carefully evaluated to analyze the developments in economies correctly and to determine economic policies which will constitute a stably growing economic structure in the long-term.Key Words: Economic Fluctuations, Business Cycles, Principal Components Analysis,Politic Stability Index, GMM.