Bazı patlıcan genotiplerinde fide gelişimi ve besin elementi içeriklerine arbuscular mikoriza fungus uygulamalarının etkileri

Abstract

Bu çalışma, Selçuk Üniversitesi'nde ısıtmasız plastik serada 2007 yılında yürütülmüştür. Araştırmada bitkisel materyal olarak Aydın siyahı, Faselis F1, Fabina F1, Topan, Vezir F1, Kemer, Uzun patlıcan 50896, Uzun patlıcan 50516, Kara patlıcan 50710, Pala patlıcan genotipi kullanılmıştır. Denemede iki mikoriza ırkı (Gigaspora margarita ile Glomus intraradices) ve kontrol grubu kullanılmıştır. Denemeler, faktöriyel deneme desenine uygun şekilde 2 faktörlü ve 3 yinelemeli olarak düzenlenmiştir. Bu çalışmanın amacı, farklı patlıcan genotiplerinde uygulanan fide gelişimi ve bazı besin elementi içeriklerine etkilerini belirlemek amacıyla 2007 yılında S.Ü.'de yapılmıştır.Araştırmada fide gelişim parametrelerinde genotipler açısından Hipokotil uzunluğunda Aydın siyahı ve Kara patlıcan 59710, Kotiledon genişliğinde Uzun patlıcan 50896, Kotiledon uzunluğunda Vezir F1, Sürgün uzunluğunda Vezir F1, Sürgün çapı Vezir F1, Yaprak sayısı Aydın siyahı, Sürgün yaş ağırlığı Topan ve uzun patlıcan 50516, kök yaş ağırlığında ise Topan patlıcan genotipleri diğerlerinden üstün bulunmuştur. Bitki besin elementi içerikleri yönünden ise P'da Fabina F1, K'da Aydın siyahı, Ca'da Uzun patlıcan 50516, Mg'da Aydın siyahı ve Kara patlıcan 50710, Fe'de Vezir F1, Zn'da Pala, Cu'da ise Topan ve Uzun patlıcan 50516 diğerlerinden daha iyi performans göstermiştir. Genel bir değerlendirme yapılacak olduğunda ise herhangi bir genotipin açık bir üstünlüğü gözlenmemiştir.AMF uygulamalarında ise hipokotil uzunluğu, kotiledon genişliği, Kotiledon uzunluğu, sürgün uzunluğu, yaprak sayısı, kök yaş ağırlığı, K miktarı, Mg miktarı, Mn miktarı, Gigaspora margarita uygulaması ile artmışken; Glomus intraradices uygulaması ile de Sürgün yaş ağırlığı, P miktarı, Zn miktarı açısından üstün olduğu saptanmıştır.İnteraksiyonda ise hipokotil uzunluğunda Aydın siyahında, kotiledon genişliği Uzun patlıcan 50896, sürgün uzunluğu Vezir F1, , Yaprak sayısı Fabina çeşidinde , Sürgün yaş ağırlığı Kemer ve Uzun patlıcan 50516 , Kök yaş ağırlığı Topan, Mn içeriği Topan genotiplerinde Gigaspora margarita, uygulaması ile etkileşme fazla olmuştur. P içeriği Uzun patlıcan 50896 genotipinde, K'da Vezir çeşidinde, Ca'da Uzun patlıcan 50516, Mg içeriği bakımından Aydın siyahı ve Kemer genotiplerinde Glosmus intraradices uygulaması ile daha fazla etkileşme saptanmıştır..Sonuç olarak patlıcanda AMF uygulamaları ile bitki gelişimi ve besin elementi içeriği açısından daha yüksek bir başarı elde edebilmek için uygun bitkisel materyal ve uygun AMF ırkı etkileşiminin belirlenmesi gerektiği ortaya çıkmıştır.Anahtar Kelimeler: Glomus intraradices, Gigaspora margarita, patlıcan genotipleri, fide gelişimi, besin elementi içeriği.

The study was conducted to determine effects of the mycorrhiza applications on the seedling growth and some nutrient contents for different eggplant genotypes at Selçuk University in 2007. As plant material, Aydın Siyahı, Faselis F1, Fabina F1 , Topan, Vezir F1 , Kemer, Uzun patlıcan 50896, Uzun patlıcan 50516, Kara patlıcan 50710 and Pala patlıcan genotypes were used. In trial, two different mycorrhiza namely Gigaspora margarita and Glomus intraradices with control were used. The research was designed by Factorial Experimental Design by two factors with tree replications. In results, the highest hypocotyls length, cotyledon width, cotyledon length, shoot length, shoot diameter, leaf number, fresh shoot weight and fresh root weight were measured from Aydın Siyahı and Kara patlıcan 50710, Uzun patlıcan 50896, Vezir F1 , Vezir F1 ,Vezir F1 ,Aydın Siyahı, Topan and Uzun patlıcan 50516, and Topan genotypes, respectively by comparison to seedling growth parameters.The highest nutrient contents of P, K, Ca, Mg, Fe, Zn and Cu were obtained from Fabina F1, Aydın Siyahı, Uzun patlıcan 50516, Aydın Siyahı and Kara patlıcan 50710, Vezir F1 , Pala, Topan and Uzun patlıcan 50516, respectively. In general, no difference was found between eggplant genotypes.The hypocotyls length, cotyledon width, cotyledon length, shoot length, leaf number, fresh root weight, K, Mg and Mn were increased by Gigaspora margarita application. Glomus intraradices was found highly effective in increasing the fresh shoot weight, P and Zn.The Gigaspora margarita application was found efficient in hypocotyls length, cotyledon width, shoot length, leaf number, fresh shoot weight , fresh root weight at Aydın Siyahı, Uzun patlıcan 50896, Fabina F1 , Kemer,, and Topan eggplant genotypes, respectively. Glomus intraradices was determined more effective in Ca, Mg and Mn in Uzun patlıcan 50516, Aydın Siyahı, Topan eggplant genotypes, respectively.In conclusion, studies related to selection of suitable plant material and AMF types should be researched in order to increase the efficiency of plant growth and nutrient contents in AMF applications on eggplant genotypes.Key Words: Glomus intraradices, Gigaspora margarita, eggplant, seedling growth, nutrition contents.