Post-fordizm ve kamu yönetimine yansımaları

Abstract

1970'li yıllar ekonomide önemli değişimlere sahne olmuştur. Kar oranlarında ve verimlilikte düşüş olarak kendini gösteren ekonomik kriz Fordist üretim düzeninin sorgulanmasına yol açmıştır. Fordist katılıkların ortadan kaldırılarak esnekleştirme yönünde dönüşümler krizden çıkmanın reçetesi olarak görülmüştür. Fordist katılıkların nedeni olarak görülen sendikaların gücü kırılmış, ücret ve çalışma koşulları esnekleşmeye başlamış, Fordist üretim paradigması yerini Post-Fordist üretim paradigmasına bırakmıştır. Ekonomik alt yapıda meydana gelen post-Fordist dönüşüm siyasi üst yapıları da etkileyerek kamu yönetimini dönüştürmüştür. Fordist kamu yönetiminin hiyararşik yapısı ve kadrolu istihdam rejimi büyük değişimler geçirmiştir. Taşeron, geçici ve sözleşmeli personel gibi istihdam biçimleri kamu istihdam rejiminde güçlenmeye başlamış, zaman içinde kadrolu ve güvenceli istihdamın ortadan kalkacağı bir sürece girilmiştir. Kamu kurumlarının çalışma düzeni Post-Fordizm'den etkilenerek yatay ve esnek iş ilişkileri güçlenmeye başlarken yöneticilik ve liderlik gibi kavramlar kamu sektörünün içerisine girmiştir. Post-Fordist dönemde, yerelleşme ve özelleştirme eğilimleri yeni üretim düzeninin gereksinimleri doğrultusunda güçlenmekte, buna paralel olarak kamu hizmetleri de özelleştirme ve yerelleşme yönünde ilerlemektedır. Devletin üretici rolünün düzenleyici olarak geliştiği Post-Fordist dönüşüm, devleti yönetişim mekanizmasına uygun bir şekilde tasarlamakta, üretimin talep yönünden uzaklaştırarak sosyal devleti bitirmekte, arz yönlü sorunlarla ilgilenen, rekabeti ve yenilikçi kapasiteyi geliştiren bir devlet modeli ortaya çıkarmaktadır. Bu yeni devlet modelinin ulus-devletten uzaklaştığı, ulusal kalkınmanın sona erdiği şeklinde yorumlar yapılmaktadır. Bu tezde Post-Fordist dönemin genel olarak kamu yönetimi ve özellikle de kamu personel rejiminde ortaya çıkardığı dönüşüm ve sonuçlar analiz edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Fordizm, Post-Fordizm, esneklik, kamu yönetimi, kamu personel rejimi.

The 1970s have been the scene of significant changes in the economy. The economic crisis, which manifested itself as a decline in profit rates and productivity, led to the questioning of the Fordist production order. The shifts in the direction of flexing the Fordist rigidities are seen as the prescription of escaping from the crisis. The Fordist production paradigm has left its place in the Post-Fordist production paradigm, as the trade unions seen as the cause of Fordist rigidity have been broken, wages and working conditions have begun to become more flexible. The Post-Fordist transformation that took place in the economic infrastructure transformed public administration by affecting political supra-structures. The hierarchical structure of Fordist public administration and the permanent employment regime have undergone major changes. Forms of employment, such as subcontractors, temporary and contracted personnel, have begun to strengthen in the public employment regime and have entered a process in which permanent and secure employment will eventually develop. Horizontal and flexible business relationships have begun to emerge as the working order of public institutions is affected by post-Fordism, while concepts such as management and leadership have entered the public sector. In the Post-Fordist era, localization and privatization tendencies are strengthened in line with the requirements of the new production order, and in parallel, public services are moving towards privatization and localization. The Post-Fordist transformation that the state has developed as a regulator of the producers' role, designing the state in accordance with the governance mechanism, creates a state model that fosters the welfare state by removing production from demand, dealing with supply-side problems, and promoting competitive and innovative capacity. There are comments that this new model of state is moving away from the nation-state and that the national development is ending. In this thesis, the transformations and the results that the Post-Fordist era has emerged in the public administration and especially the public personnel regime in general have been analyzed.Key words: Fordizm, Post-Fordizm, flexibility, public administration, public personel regime.