Das begriffsfeld `Europa` in den antrittsreden der Türkischen ministerpräsidenten und deutschen bundeskanzler seit 1949 ein beitrag zur politolinguistischen diskursanalyse

Abstract

Avrupai düşün ve kültürel tutumunun beliti olan öz eleştirel, sürekli değişime adanmış düşünce yapısının siyasi ve toplumsal önemi, dünya çapında görülmekte olan bir otoriterleşme eğilimi karşısında gittikçe daha fazla önem kazanıyor. Bütün bir yasama dönemine ışık tutan siyasi açılış konuşmalarını Avrupa kavram alanı çerçevesinde bir söylem analizine tabi tutmak bu açıdan ilgi çekicidir. Bu çalışmada Türk başbakanların ve Alman şansölyelerin 1949 ve 2016 yılları arasında yapmış oldukları göreve başlama konuşmalarındaki Avrupa kavram alanı kullanımı incelenmiştir. Kuramsal kısımda siyasal dilbilim alanına ait bu söylem analizine uygun bir yöntem olarak dil kuramsal temeller verilip çalışmaya işlenmiştir ve siyaset dil ilişkisi iletişimsel işlevi ve sonuçları açısından irdelenmiştir. Avrupa kavramı tarihsel ve felsefi açılardan ele alınıp Türk-Avrupa üyelik söylemine bağlanmıştır. Avrupa bağlantılı sözcükler seçilip Avrupa söylemi bağlamında analiz edilerek değerlendirilmiştir. Ayrıca Avrupa kavram alanı etrafındaki sözcüklerin anlamlı eşdizimleri çıkarılıp sözcük kullanımı verileriyle birlikte hem her bir konuşmanın tek tek hem de tüm konuşmaların karşılaştırmalı bir tablosu çıkarılıp grafiklerle görselleştirilmiştir. Bu veriler söylem analiziyle ahenk içinde bu iki ülkenin hükümet başkanlarının karşılaştırmalı olarak Avrupa kavramını nasıl kullandıklarını göstermiş, hem artsüremli gidişatı hem de eşsüremli bir anı yakalamış ve açığa çıkarmıştır. Sonuçlar gösteriyor ki bu iki ülkenin açılış konuşmalarındaki Avrupa kavram alanındaki sözcük kullanımı hem nicel sıklık hem de semantik söylemsel kullanım açısından büyük farklar gösteriyor.Anahtar Sözcükler: Avrupa, Açılış konuşmaları, Başbakan, Şansölye, Kavram Alanı, Siyasal Dilbilim, Söylem Analizi, Karşılaştırmalı Dilbilim

The political and social relevance of the self-critical way of thinking, which is dedicated to continuous change and constitutes the axiom of the European intellectual-cultural mind-set, becomes, in an expanding global disposition towards authoritarianism, more important than ever. Therefore, it is interesting to analyse the political speeches at the time of accession to power, which shed light on a complete legislative period. The political discourse analysis focuses on the usage of lexemes around the conceptual field of Europe, which are represented in the inaugural speeches of Turkish prime ministers and German federal chancellors between 1949 and 2016. Theoretical foundations on linguistics were incorporated into the subject matter to assemble a suitable method for this political discourse analysis. The relation between politics and language was explained with an emphasis on the communicative function and its consequences. The concept of Europe was reviewed in historical and philosophical terms and tied to the Turkish European membership discourse. The analysis was carried out by excerption and evaluation of the Europe-relevant lexemes and the discourse in this regard. Furthermore, the intrinsic co-occurrences of the lexemes around the conceptual field of Europe were elaborated together with the data of the lexeme usage in each inaugural speech for its own as well as in comparison to all other speeches and presented in schematic diagrams. This data revealed in unison with the discourse analysis how the heads of governments of these two nations use the concept of Europe and made a Turkish German comparison of both the diachronic development and a synchronic snapshot possible. The lexeme usage around the conceptual field of Europe in the Inaugural Speeches of the two nations shows major differences in both its quantitative frequency and its semantic usage in discourse.Keywords: Europe, Inaugural Speeches, Prime Minister, Federal Chancellor, Conceptual Field, Political Linguistics, Discourse Analysis, Comparative Linguistics