Proaktif kişiliğin iş becerikliği, iş performansı ve duygusal bağlılık üzerindeki etkileri

Abstract

Bu çalışmanın amacı proaktif kişilik ile duygusal bağlılık ilişkisinde ve proaktif kişilik ile görev performansı arasındaki ilişkide iş becerikliliğinin aracı rolünün araştırılmasıdır. Proaktif kişilerin iş becerikliliği yapmalarının daha olası olduğu ve bu kişilerin daha iyi performans gösterecekleri ve örgütlerine duygusal bağlılıklarının daha yüksek olacakları önerilmektedir. Çevrimiçi anket yoluyla Ankara'da eğitim ve akademisyen ağırlıklı çalışanlardan oluşan 225 kişiden veri toplanmıştır. Çalışmanın araştırma hipotezi, yol analizi (path analysis) ile test edilmiştir. Elde edilen bulgular, iş becerikliliğinin yapısal iş kaynaklarını artırma boyutunun, proaktif kişilik ile duygusal bağlılık arasında tam aracılık ilişkisi olduğunu göstermiştir. Yine yapısal iş kaynakları boyutunun, proaktif kişilik ile görev performansı arasındaki ilişkide ise kısmi aracı olduğu bulunmuştur. İş becerikliliğinin engelleyici iş taleplerini azaltma boyutunun ise, proaktif kişilik ile duygusal bağlılık arasındaki ilişkide tam aracı olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, iş becerikliliğinin merak uyandırıcı iş taleplerini artırma boyutunun, proaktif kişilik ile görev performansı arasında kısmi aracı olduğu bulunmuştur. Bu sonuçlar tartışma bölümünde yorumlanmış ve kısıtlılıklardan söz edilmiştir. Yöneticiler ve gelecek araştırmacılara çeşitli tavsiyelerde bulunulmuştur.

The aim of this study is to investigate the mediating effect of job crafting dimensions on proactive personality and task performance; and proactive personality and affective commitment. This study suggests that people with proactive personalities have a higher possibility to craft their own jobs and these would perform better and would be more affectively committed to their organizations. The data has been gathered via online survey in Ankara from a sample of 225 people, mainly consisting of academicians and educators. The research hypotheses of this study were analysed using path analysis. Findings have shown that there is a fully mediated relationship between proactive personality and affective commitment by job crafting's dimension of increasing structural job resources. It has been found that this dimension of job crafting partially mediates the relation between proactive personality and task performance. Furthermore, it has been found there is a fully mediated relationship between proactive personality and affective commitment by job crafting's dimension of decreasing hindering job demands. Moreover, there is a partially mediated relationship between the dimension of job crafting's increasing challenging work demands with proactive personality and affective commitment. These results have been debated in the discussion part and limitations have been mentioned. Various recommendations have been made to managers and future researchers.