Mali yakınsama ve konjoktürel dalgalanmalar: Avrupa Birliği ekonomilerine ilişkin ampirik inceleme

Abstract

1992 yılında Avrupa Birliği'nde, Maastricht Kriterleri çerçevesinde, bir takım mali kurallar hayata geçirilmiştir. 1990'ların başında uygulamaya konulan bu mali kurallar ile birlikte ülkelerin bütçe dengelerinin GSYİH'ye oranlarının birbirlerine yaklaştığı görülmüştür. Bu durum, literatürde, mali yakınsama olarak adlandırılmaktır. Bu yakınsamayı sağlamak üzere uygulanan maliye politikalarının ekonomide meydana gelen konjonktürel dalgalanmaları nasıl etkilediği ise literatürde önemli araştırma konularından biri haline gelmektedir. Çalışmada, AB ülkelerinin bütçe dengelerinin birbirlerine yaklaşması anlamına gelen mali yakınsamanın konjonktürel dalgalanmalar üzerindeki etkisini inceleyen doğrusal bir model kurulmuştur. Tahminler, 15 temel Avrupa Birliği ülkesinin 1995-2015 arası yıllarına ait 21 yıllık verileri kullanılarak, heterojen panel eşbütünleşme (heterogenous panel co-integration) yaklaşımıyla gerçekleştirilmiştir.Çalışmada elde edilen sonuçlara göre, Maastricht Kriterleri'ne uyum çerçevesinde ülkelerin bütçe dengelerinin birbirlerine yakınsamasının, bu ülkelerde uygulanan maliye politikalarının ihtiyariliğinin eşanlı olarak azalmasına ve bu bununla birlikte konjonktürel dalgalanmaların düşmesine katkıda bulunduğu görülmüştür. Bu etki kontrol değişkenleri modele dahil edildiğinde de değişmemiş ve anlamlılığını korumuştur. Diğer taraftan sağlamlık sınaması yapmak amacıyla ikinci bir mali ıraksama değişkeni hesaplanmış ve bu mali değişkenle tahmin edilen modellerde de, mali yakınsama ve konjonktürel dalgalanmalar arasındaki ilişkinin değişmediği ortaya koyulmuştur.

In the European Union, a number of fiscal rules were realized within the frame of the Maastricht Criteria in 1992. The budget balance-to-GDP ratios of the countries are observed to become close to each other with the implementation of these fiscal rules at the beginning of the 1990s. This is called the fiscal convergence in the literature. The issue of how fiscal policies that provide convergence affect the cyclical fluctuations in the economy is one of the important research topics in the literature.In the study, a regression model is used to examine the effects of the convergence of the budget balances of the EU countries on each other over cyclical fluctuations. Estimations are made by the heterogenous panel co-integration approach, using the data of 15 major European Union countries for the years 1995-2015 (21 years).According to the results of the study, it is seen that the convergence of the budget balances of the countries in regard to compliance to the Maastricht Criteria contributed to the simultaneous decrease of discretion in fiscal policies and, thus, it contributed to the decrease in cyclical fluctuations. This finding remains unchanged and still significant when some control variables are included to the model. On the other hand, an alternative fiscal divergence variable is used as a robustness check for findings, in which the relationship between fiscal convergence and cyclical fluctuations are found to remains unchanged also in models estimated by these fiscal variables.