Küreselleşme ve somut olmayan kültürel miras ilişkisi: Azerbaycan örneği

Abstract

Yirminci yüzyılın sonlarında küreselleşme kapsamında politik, ekonomik, sosyo-kültürel, teknolojik ve çevresel alanlarda ortaya çıkan gelişmeler toplumların alışkanlıkları, yaşam tarzları ve gereksinimleri üzerinde önemli değişim ve dönüşümler meydana getirmiştir. Küreselleşmenin etkisiyle milletlerin veya toplumların yaşam tarzı olarak ifade edilen yerel kültürler ile küresel kültür arasındaki etkileşim giderek sorunlu ve karmaşık bir hale gelmiştir. Egemen kültür veya kültürlerin yerel kültürler üzerindeki hegemonyası sonucu yerel kültürler üzerinde bir tehdit oluşması, insanların tek bir kültüre yönlendirilmesi ve dünya genelinde kültürel tektürleşmenin ortaya çıkması, küreselleşmenin kültürel açıdan ortaya çıkardığı olumsuz sonuçlar olarak değerlendirilebilir. Bu tez çalışmasında ilk olarak konu kapsamında küreselleşme ve somut olmayan kültürel miras ilişkisine dair değerlendirmeler yapılmış ve konu üzerine yapılan ilgili çalışmalardan bahsedilmiştir. Daha sonra küreselleşme ve somut olmayan kültürel miras ile ilgili kavram ve terimler incelenmiş, somut olmayan kültürel miras alanındaki UNESCO- 2003 sözleşmesinden bahsedilmiş, hızla küreselleşen ve değişen dünyada küreselleşmenin kültürel boyutu ile somut olmayan kültürel miras ilişkisi sorgulanmıştır. Bu ilişki, Azerbaycan örneğinden hareketle UNESCO- Somut Olmayan Kültürel Miras Sözleşmesi kapsamında halkbilimi ve kültürel miras yönetimi perspektifleri açısından çözümlenmiş, somut olmayan kültürel miras alanları, kültür politikaları ve yönetimi kapsamında koruma ve yaşatılma çabaları, ulusal ve uluslararası bilgi ve deneyim belleğinden faydalanılarak değerlendirilmiştir. Ayrıca somut olmayan kültürel miras alanındaki etkiler, farklılaşmalar, gerçekleştirilen ve gerçekleştirilebilecek önlem ve planlamalar örneklerle ele alınmış, somut olmayan kültürel mirasın korunması ve yaşatılmasına yönelik çözüm ve öneriler sunulmuştur.

Developments in political, economic, socio-cultural, technological, and environmental fields within the scope of globalization at the end of the twentieth century caused significant changes and transformations on habits, lifestyles, and requirements of societies. The interaction between local and global cultures expressed as the lifestyle of nations or societies has become increasingly problematic and complex under the influence of globalization. Eventuating a threat over local cultures as a result of the hegemony of dominant culture or cultures, directing people to a single culture and the emergence of cultural unification around the world can be evaluated as the negative consequences that globalization has arisen in terms of culture. In this thesis, first of all, evaluations on the relationship between globalization and intangible cultural heritage have been made, and related studies have been mentioned. Subsequently, the concepts and terms related to globalization and intangible cultural heritage have been examined, the UNESCO-2003 convention in the field of intangible cultural heritage has been mentioned, and the relationship between the cultural dimension of globalization and intangible cultural heritage in a rapidly globalizing and changing world has been questioned. This relationship has been analyzed based on the example of Azerbaijan in terms of folklore and cultural heritage management perspectives within the scope of UNESCO - Intangible Cultural Heritage Convention; and intangible cultural heritage fields, conservation and survival efforts within the scope of cultural policies and management have been evaluated by using national and international knowledge and experience memory. Besides; the impacts, differentiations, the actualized and possible to be actualized precautions and plans in the field of intangible cultural heritage have been discussed by examples; solutions and suggestions have been provided for the protection and survival of the intangible cultural heritage.