Ekmeklik buğdayda anıza ekim ve normal ekim koşullarında farklı gübre kombinasyonlarının verim ve verim unsurları üzerine etkilerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma Konya İli Sarayönü İlçesi ekolojik koşullarında, ekmeklik buğday yetiştiriciliğinde anıza ekim ve normal ekim yöntemlerini karşılaştırarak, bu yöntemlerde değişik gübre uygulamalarının verim ve verim unsurları üzerindeki etkilerini tespit etmek amacıyla 2012-2013 vejetasyon yılında yürütülmüştür. Araştırma `Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller` deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırmada ana parsellerde ekim yöntemleri (anıza ekim, direk ekim), alt parsellerde ise değişik gübre uygulamaları (1.uyg gübresiz konrtol, 2. uyg 3 kg P + 3 kg N, 3.uyg 6 kg P + 6 kg N, 4. uyg 9 kg P + 9 kg N, 5. uyg 9 kg P +12 kg N) incelenmiştir. Araştırmada kıştan çıkış oranı, bitki boyu, metrekaredeki sap sayısı, metrekaredeki fertil başak sayısı, tane verimi, başak uzunluğu, başakta başakcık sayısı, başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı, biyolojik verim, hasat indeksi, protein oranı, bin tane ağırlığı ve hektolitre ağırlığı özellikleri incelenmiştir.Araştırma sonucunda metrekaredeki fertil başak sayısı, 1000 tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı ve tane verimi özellikleri üzerine ekim yöntemlerinin etkisi önemli bulunurken, metrekaredeki sap sayısı, bitki boyu, başak uzunluğu, başakta başakcık sayısı, başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı, biyolojik verim, hasat indeksi ve protein oranı özellikleri üzerine ise gübre uygulamalarının etkisi önemli bulunmuştur. Ayrıca metrekaredeki fertil başak sayısı ve tane verimi özelliklerine, gübre uygulamaları ve ekim yöntemi interaksiyonu etkisi önemli bulunmuştur. En yüksek tane verimi (590.67 kg/da) 9 kg P 12 kg N gübre uygulamasında geleneksel ekim yönteminde bulunurken, en düşük tane verimi ise (139.87 kg/da) kontrol parseli uygulamasında anıza ekim yönteminde tespit edilmiştir. Bunun yanında en yüksek metrekaredeki fertil başak sayısı (613.67 adet), hektolitre ağırlığı (82.34 kg/hl), protein oranı (% 10.46), 1000 tane ağırlığı (34.47 g) geleneksel ekim yönteminde tespit edilmiştir. Anıza doğrudan ekimde düşük gübre uygulamalarında verimin düşük olmasına karşın, artan gübre miktarlarının verim artışı sağladığı tespit edilmiştir. Gübreleme programında özellikle toprak analizlerinin dikkate alınması gereklidir. Ayrıca verimdeki azalmaya rağmen anıza doğrudan ekim yönteminin, geleneksek toprak işleme yöntemine göre daha ekonomik olabileceği ve bu hususta bölgenin ekolojik koşullarına göre ekim maliyetinin göz önüne alınması gerektiği sonucuna varılmıştır.

This reasearch was carried out to determine the effects of different fertilizer application with their comparing direct sowing and conventional sowing methods bread wheat on yield and yield component in the Sarayönü District of Konya ecological condition in 2012-2013 vegetation period. The experiment was set up according to a Randomized Complete Block Desing in a split-plot arrangement with three replicates. Direct and normal sowing cultivation methods were in the main plots examining while, different fertilizer treatment were subplots split within the main plots (1. apl. unfertilized control, 2. apl. 3 kg P + 3 kg N, 3. apl. 6 kg P + 6 kg N, 4. apl. 9 kg P + 9 kg N, 5. apl. 9 kg P + 12 kg N). In the study, winter-out rate, plant height, stem number in square meter, spike number in square meter, grain yield, spike length, spikelets per spike, spike grain says, spike grain weight, biological yield, harvest index, protein content, thousand grain weight and test weight properties were investigated.In the study result, the cultivation methods have significant effect on were found per square meter spike number, 1000-grain weight, test weight and grain yield. The fertilizer applications have significant effects on were found per square meter stem number, plant height, spike length, spikelets per spike, spike in the number of grains per spike, grain weight, biological yield, harvest index and protein ratio properties. The highest grain yield (590.67 kg/ha) was found with the traditional cultivation methods in the 9 kg P + 12 kg N fertilizer application condition while, the lowest grain yield (139.87 kg/ha) was found direct sowing cultivation method in the unfertilized application control plot. Besides, the highest per square meter spike number (613.67 units), the high test weight (82.34 kg/hl) and the highest protein content (%10.46) and the highest 1000-grain weight (34.47 g) has been determined with the traditional cultivation method. Although direct seeding methods had lower yield by comparison, it was determined that increasing the amount of fertilizer provides an increase in yield. Therefore it is necessary to take into consideration the soil analysis of the fertilization program. Also despite the decrease in yield with the stubble direct drilling method, this may still be more economical than conventional tillage methods and planting based on the ecological conditions of the region. The cost analysis should take these factors into consideration.