Bazı allelopatik bitki özütlerinin farklı yabancı ot tohumlarının çimlenmesi üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmada pelin ve şeker pancarı toprak üstü organları, buğday ve ceviz yaprağı, şeker pancarı kök özütlerinin %5, 10, 20 ve 30 dozlarının horozibiği (Amaranthus retroflexus L.), deve dikeni (Alhagi pseudoalhagi (Biev) Desv.), yabani çavdar (Secale cereale L.), sirken (Chenopodium albüm L. ) ve yabani yulaf (Avena fatua L.) tohumlarının çimlenmesine etkileri araştırılmıştır. Horozibiği tohumlarının çimlenmesini, şeker pancarı yaprağı özütünün tüm dozları ve buğday yaprağı özütlerinin %10 ve üzeri dozları tamamen önlemiştir. Pelin toprak üstü organları, ceviz yaprağı ve şeker pancarı kök özütleri çimlenmeyi %5 ve 10'luk dozlarda kısmen az, üzeri dozlarda tamamen önlemiştir.Deve dikeni tohumlarının çimlenmesini ise, şeker pancarı yaprak ve kökü özütleri tüm dozlarda tamamen önlemiş; pelin toprak üstü organları ve buğday yaprak özütleri ise %5 ve 10 dozlarında kısmen, üzeri dozlarda tamamen önlemiştir.Yabani çavdar tohumlarının çimlenmesini, sadece buğday yaprağı özütünün %10 ve üzeri dozları tamamen önlemiş, ceviz yaprağı ve şeker pancarı kökü hariç diğer bitki özütleri, %30'luk dozda aynı etkiyi göstermiştir. Söz konusu çimlenme üzerine ceviz yaprağı ve şeker pancarı kökü özütlerinin bütün dozlarının etkisi kısmen az olmuştur.Sirken tohumlarının çimlenmesini ise pelin toprak üstü organları, şeker pancarı- ve buğday yaprağı, ayrıca şeker pancarı kökü özütlerinin %5 ve %10'luk dozları önemli ölçüde önlemiştir. %20 ve üzeri dozlarda ise çimlenme olmamıştır. Ceviz yaprağı özütünde ise çimlenme dozlara bağlı olarak artarak azalmış, %30'luk dozda tamamen ortadan kalkmıştır.Yabani yulaf tohumlarının çimlenmesini, pelin toprak üstü organları, şeker pancarı yaprağı özütünün %5 ve üzeri, buğday yaprak özütünün %10 ve üzeri, şeker pancarı kökü özütü %20 ve üzeri dozları tamamen önlemiş, ceviz yaprağı özütü dozlarının etkileri kısmen az olmuştur.

In this study, the effects of %5, 10, 20 and 30 doses of sugar beet root extracts, leaves of walnut, the above-ground organs of sugar beet and Artemisia vulgaris L. on the germination of Amaranthus retroflexus, Alhagi pseudoalhagi, Secale cereale, Chenopodium album and Avena fatua are examined. %10 and other over doses of the leaf extract of wheat and all doses of sugar beet leave extracts almost completely prevented the germination of Amaranthus retroflexus seeds. % 5 and %10 doses of the leaf extracts of walnut, the above-ground organs of Artemisia vulgaris L. and sugar beet root extracts prevented partly; prevented the germination completely with other over doses.Sugar beet leaves and root extracts prevented completely the germination of Alhagi pseudoalhagi's seeds with %5 dose and over doses; the above-ground organs of Artemisia vulgaris L. and the leaf extracts of wheat prevented partly with %5 and %10 doses; prevented completely with overdoses.On the other hand, only the leaf extract of wheat's %10 and over doses prevented completely the germination of Secale cerale's seeds, the other plant extracts, except the leaves of walnut and the root of sugar beet, have the same effects with %30 dose. The leaf of walnut's and the root extract of sugar beet's effects on the germination, that mentioned at the top, for whole doses are less partly.The above- ground organs of Artemisia vulgaris L., sugar beet and the leaf of wheat, also %5 dose and %10 dose of the root extract of sugar beet prevented the germination of testing plant Chenopodium album. There wasn't a germination at %20 and overdoses. The leaf extract of walnut's germination decreased increasingly depending on the doses and disappeared at %30 dose.% 5 and overdoses of the above-ground organs of Artemisia vulgaris L. and sugar beet leaf extracts, % 10 and overdoses of the leaf extract of wheat, %20 and overdoses of sugar beet root extracts prevented completely the germination of Avena fatua's seed.There was less preventing effect of the doses of walnut leaf extracts.