Türkiye`de aile sosyal politikası: Bir değerlendirme çalışması

Abstract

`Türkiye'de Aile Sosyal Politikası: Bir Değerlendirme Çalışması` isimli doktora tezi Türkiye'de aileye yönelik mevcut sosyal politikalar ve uygulamaların eleştirel bir bakışla değerlendirilmesine odaklanmaktadır. Bu araştırmada aile politikalarını görünür kılmak için, Anayasa, aile ile ilgili yasalar, kalkınma planları, yıllık programlar, hükümet programları ve bütçe yasaları gibi ulusal mevzuat ve araçları; içerik çözümlemesi yöntemiyle incelenip aile politikasının göstergeleri belirlenmiştir. Ayrıca Türkiye'de aile politikasının geliştirilmesi ve uygulamasında etkili olan uluslararası bildirgeler, sözleşmeler ve anlaşmalar incelenmiştir. Aile politikasını değerlendirmek amacıyla alanyazından esinlenerek bir çözümleme modeli geliştirilmiş aile politikasının kimliği (amacı, kapsamı, doğası), gelişim süreci, uygulama alanları ve etkileri ele alınmıştır. Ardından, nitel araştırma yöntemiyle bu alanda çalışan ve deneyim sahibi olan bürokratlar, uygulayıcılar, akademisyenler, sivil toplum kuruluşları ve politikacılar ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulgularına göre, Türkiye'de genelde dezavantajlı ve sorunu olan aileler, aile politikasının kapsama alanına girmektedir. Aile politikası toplumun ihtiyacına yönelik gelişmemektedir ve yurttaşların bu konuda katılımı söz konusu olmamaktadır. Ayrıca ailelere verilen hizmetler ve yardımlar bir lütuf gibi algılanmaktadır. Aynı zamanda, aile politikası aile bireylerini birbirlerine ve devlete bağımlı hale getirmekte ve geleneksel aile değerleri, işlevleri ve kadınların geleneksel rollerini korumaya çalışmaktadır. Devlet, aile politikası geliştirme sürecinde yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve uluslararası örgütlerle, fikir alışverişinde bulunmaktadır ancak uygulamada mevzubahis kuruluşların etkili olmadığına rastlanmıştır. Diğer taraftan, Türkiye'deki mevcut aile politikası ağırlıklı olarak sosyal yardımlar üzerine yoğunlaşmıştır. Türkiye'de mevcut aile politikasının gelişimi, uygulanışı ve özelliği ise araştırmaya katılan özneler tarafından eleştiri konusu olmuştur. Anahtar SözcüklerSosyal Devlet, Sosyal Politika, Aile Politikası, Politika Değerlendirilmesi.

`Family Social Policy in Turkey: An Evaluation Study` PhD thesis, focuses critically on the current family social policies and practices in Turkey. In this research, in order to make family policies visible, national legislation and instruments such as the constitution, family-related laws, development plans, annual programs, government programs and budgetary laws examined by content analysis method and so family policy indicators have been identified. In addition, effective international declarations, conventions and treaties in developing and implementing family policy in Turkey were examined. In order to evaluate family policy, inspired by literature, an analysis model has been developed that contains family policy identity (purpose, scope, nature), development process, practice areas and effects. Afterwards, through qualitative research method, interviews were conducted with bureaucrats, practitioners, academicians, non-governmental organizations and politicians working in this field.According to research findings, families with disadvantaged and problems generally enters the coverage area of family policy in Turkey. Family policy does not develop according to the needs of the society and there is no participation of citizens on this issue. In addition, the services and assistance provided to families are perceived as a blessing. At the same time, family policy makes family members dependent on each other and the state and tries to preserve traditional family values, functions and traditional roles of women. The state, exchanges ideas with local governments, non-governmental organizations and international organizations in the process of family policy development, but in practice it has been realized that these organizations are not generally effective. On the other hand, current family policy in Republic of Turkey is mainly focused on social assistance. The development process, practice ways and feature of the current family policy in Turkey, was criticized by the participants.KeywordsSocial State, Social Policy, Family Policy, Policy Evaluation.